ŚWIERCZEWSKI CZESŁAW, dyrektor Gazowni Miejskiej
| < Poprzednie | Następne > |
CZESŁAW ŚWIERCZEWSKI (16 III 1866 Jekaterynosław, obecnie Dniepr, Ukraina – 29 IV 1950 Gdańsk), inżynier chemik, dyrektor Gazowni Miejskiej w Gdańsku. Syn uczestnika powstania styczniowego Teofila i Marcjanny z domu Kuborowicz. W 1883 absolwent Wyższej Szkoły Realnej Krakowie. Od 1884 studiował na Wydziale Chemii Technicznej Lwowskiej Szkoły Politechnicznej, podczas studiów należał do Ligi Narodowej. W 1887 uzyskał dyplom inżyniera chemika.
W latach 1890–1891 pracował w Zakładach Gazowych i Laboratorium Inspekcji Gazowej w Warszawie, w 1892–1902 w Gazowni Towarzystwa Gazowego Łodzi, której od 1905 był kierownikiem, a po jej przekształceniu w 1909 w zakład miasta Łodzi do 1920 dyrektorem. Przyczynił się do powstania pierwszego w zaborze rosyjskim laboratorium do badań nad fabrykacją gazem. Od 1920 w Warszawie, do 1923 był dyrektorem Polskiego Towarzystwa Gazowniczego, w latach 1923–1935 dyrektorem Gazowni Miasta Stołecznego Warszawy. Zainicjował akcję reklamową w celu propagowania gazu jako nośnika energii, przyczynił się do wzrostu liczby odbiorców gazu, oraz rozbudowania i unowocześnienia gazowni oraz powiększenia sieć gazową w mieście. Od 1935 na emeryturze.
W 1917 współorganizował koło Gazowników Polskich w Stowarzyszeniu Techników W Warszawie. W 1919 był uczestnikiem akcji plebiscytowej za włączeniem Warmii i Mazur do Polski. W latach 1921–1931 był prezesem Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich, w 1919–1920 wiceprezesem. W 1926 został wyróżniony honorowym członkostwem Towarzystwa „Łączność” w Łodzi, którego był działaczem w latach 1909–1914. W 1912, podczas Zjazdu Kaszubów w Gdańsku, który współorganizował, propagował hasło przynależności Kaszub do Polski. Był współzałożycielem Polskiego Związku Techników Gazowych w Krakowie w 1912, a w 1917 Koła Gazowników Polskich. Po scaleniu tych organizacji w utworzone w 1919 Zrzeszenie Gazowników Polskich wybrany został wiceprezesem, po dalszych przekształceniach był w 1921–1931 prezesem Zrzeszenie Gazowników i Wodociągowców Polskich, w 1936 zasiadał w Zarządzie Polskiego Zrzeszenia Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych. Należał do Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Był autorem artykułów na temat gazownictwa, taryf za prąd i gaz, roli władz miast w propagowaniu gazu jako surowca do ogrzewania, publikował w periodykach „Gaz i Woda”, „Gaz, Woda i Technika Sanitarna”, „Samorząd Miejski”. Był współautorem skryptu Technologia Chemiczna Ogólna (Warszawa 1908) i publikacji Gazownia Miejska m. st. Warszawy. Rozbudowa fabryki 1923-1931 (Warszawa 1931).
Podczas okupacji, do chwili wybuchu powstania warszawskiego (1 VIII 1944) pełnił funkcję rzeczoznawcy w Izbie Przemysłowo–Handlowej w zakresie gazownictwa i pokrewnych gałęzi przemysłu. Był przyjacielem Eugeniusza Kwiatkowskiego, który w jego willi na Żoliborzu zdeponował 13 tomów swoich notatek, spalonych podczas powstania.
W Gdańsku od 1946, do czerwca 1947 był pierwszym po wojnie dyrektorem Gazowni Miejskiej przy ul. Wałowej, opracował program jej rozwoju. Po rezygnacji z dyrektorowania został doradcą technicznym. W latach 1947–1950 był także wykładowcą kontraktowym na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej.
Odznaczony m.in. czterokrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (ostatni raz w 1948), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1927). W 1895 w Przysusze ożenił się z Zofią z domu Zaborowską (1875 – 21 XII 1950 Gdańsk), ojciec Stanisława, Haliny po mężu Drozdowskiej i Marii po mężu Stasińskiej. Pochowany z żoną na Cmentarzu Komunalnym w Oliwie.
Bibliografia:
Piłatowicz Józef, Świerczewski Czesław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 51, 2016–2017, s. 317–319.
