BEHRENDT ANTON, proboszcz kościoła (katedry) Trójcy Świętej
| < Poprzednie | Następne > |
ANTON BEHRENDT (16 I 1896 Klein-Zirkwitz bei Flatow (Mała Cerkwica koło Złotowa, pow. Sępólno) – 11 I 1968 Düsseldorf), proboszcz kościoła (katedry) Trójcy Świętej w Gdańsku–Oliwie. Syn właścicieli gospodarstwa rolnego Augusta i Marii z domu Rengel, miał czternaścioro rodzeństwa. Uczeń gimnazjum w Pelplinie i Chojnicach (matura 1917). Studiował teologię w Würzburgu (1917–1918), Innsbrucku (1918–1919) i Rzymie (1919–1921), gdzie uzyskał doktorat z filozofii. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 VII 1923 w Innsbrucku.
W latach 1924–1925 wikariusz w kościele św. Franciszka w Emaus, w 1925–1926 w kościele św. Marcina w Nowej Cerkwi (Neukirch), w 1926–1928 w kościele św. Mateusza Apostoła w Nowym Stawie (Neuteich), w 1928–1930 w kościele Bożego Ciała w Pręgowie (Prangenau), w 1930–1934 w kościele św. Józefa w Gdańsku, w 1934–1935 w gdańskiej Kaplicy Królewskiej. W 1936–1938 kuratus (opiekun kościoła filialnego) w Kałdowie (Kalthof). Był pierwszym kapłanem w gdańskiej diecezji posiadającym prawo jazdy.
W 1938 powołany przez bp. gdańskiego Carla Spletta na proboszcza (administratora) parafii katedralnej w Oliwie (objął urząd 1 lipca). Od 1 IV 1939, wraz z nowym oficjałem ks. Johannesem Maierem, ks. Johannem Jastakiem i ks. Clemensem Fedtke, członek zreformowanej diecezjalnej Rady Konsultorów. W czasie II wojny światowej wikariusz generalny diecezji gdańskiej. W początkach listopada 1939 nieoficjalnie odwiedził diecezję chełmińską, dzięki zebranym przez niego informacjom, przekazanym nuncjuszowi papieskiemu w Berlinie, bp. Carl Splett został 29 XI 1939 mianowany tymczasowym administratorem tej diecezji. Po zakończeniu wojny, 4 IX 1945 brał udział w posiedzeniu, podczas którego odczytano pismo prymasa Polski Augusta Hlonda powołującego na administratora biskupstwa gdańskiego ks. Andrzeja Wronkę. W listopadzie 1945 wysiedlony do Niemiec.
W latach 1946–1952 kapłan diecezji Rottenburg (Badenia–Wirtmebergia). Od 1952 proboszcz parafii św. Idy w Münster-Gremmendorf, gdzie stworzył „Centralę Gdańskich Katolików“, początkowo zbierając adresy wysiedlonych z Gdańska katolików, korespondując z nimi, organizując spotkania, z czasem także pielgrzymki. Swoim działaniem objął także Berlin Wschodni i Radziecką Strefę Okupacyjną (Sowjetische Besatzungszone, SBZ), gdzie liczbę wypędzonych gdańszczan szacowano w 1950 na 60 000 osób. W 1959 wydał pierwszy regularny numer kwartalnika „Heimatbrief“, pisma wysiedlonych z Gdańska katolików (ukazywało się nieregularnie od 1949). 3 V 1960 bp Carl Splett poświęcił wybudowany jego staraniem nowy kościół św. Idy.
Po śmierci bp. Carla Spletta w 1964 mianowany przez papieża Pawła VI wizytatorem apostolskim gdańskich katolików w Niemczech i przeniesiony do Düsseldorfu, do dotychczasowego biura zmarłego biskupa. W 1966 odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RFN (Großes Verdienstkreuz der Bundesrepublik Deutschland). Zmarł nagle. Pochowany na Cmentarzu Południowym w Düsseldorfie (Düsseldorfer Südfriedhof).
Bibliografia:
Leksykon kapłanów wyświęconych w latach 1869–1945 pracujących w diecezji gdańskiej, opracował Maciej Kwiecień, Gdańsk 2014.
Nitschke Wolfgang, Zum 50. Todestag von Visitator Anton Behrendt, Adalbertus Forum, nr 52, 2017.
Samerski Stefan, Das Bistum Danzig in Lebensbildern. Ordinarien, Weihbischöfe, Generalvikare, apostolische Visitatoren 1922/25 bis 2000, Münster 2003.
Wojciechowski Kacper, Parafia Mateusza Apostoła w Nowym Stawie 1945–2012. Zarys historyczno–statystyczny, Nowy Staw 2013.
