BERNDT FRIEDRICH, kartograf
| < Poprzednie | Następne > |
FRIEDRICH BERNDT (zm. przed 3 VI 1607 Gdańsk), pierwszy znany gdański kartograf. Od 1593 gdański miejski geometra. Swoje prace wykonywał kolorową techniką rękopiśmienną, głównie dla potrzeb urzędowych. Były to plany, często mające charakter katastralny, ze schematycznie przedstawioną architekturą. Prowadził prace m.in. w okolicach Zaroślaka, powierzchni magazynowych dookoła Gdańska, na obszarze w kierunku Wrzeszcza. Na polecenie Rady Miejskiej w 1594 stworzył mapę gruntową części Mierzei Wiślanej, pięć lat później wykonał najstarszy znany plan Gdańska (obecnie zaginiony). W następnych latach rozgraniczył sporne obszary między własnością miejską Gdańska a Oliwą, przedstawił graficznie plan biegu Motławy od Tczewa do jej ujścia, wyrysował mapę Szkarpawy, części Żuław Gdańskich, także Wyżyny. Uporządkował kartograficzne zbiory Rady Miejskiej, na które składało się ponad 170 map i planów. Wykonywał prace poza Gdańskiem, np. na Warmii dla Erazma van der Diehle, dla cystersów oliwskich, mierząc ich łąki, dla Torunia (sporządził między innymi plan Nowego nad Wisłą).
Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, nieznaną z imienia, wziął ślub w kościele św. Barbary, w 1608 w kościele Najświętszej Marii Panny ożenił się z Wilhelminą z domu Vogel. Ojciec chrzczonych w kościele św. Piotra i Pawła: Friedricha (chrzest 22 XII 1595 – pochowany 25 XI 1599 w kościele św. Barbary), Bernharda (chrzest 22 II 1598), Corduli (chrzest 8 XI 1601), Friedricha (chrzest 16 III 1603 – 1653), Cathariny (chrzest 7 XII 1605) i Marii, od 17 VIII 1627 żony Hermanna von Dorne.
Pochowany w kościele św. Trójcy.
Bibliografia:
Pelczar Maria, Fryderyk Berndt – mierniczy Gdańska przełomu XVI i XVII wieku, „Libri Gedanenses”, t. 4-5, 1973, s. 93-117.
Szeliga Jan, Berndt (Bernt, Berendt) Fryderyk, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 1, Gdańsk 1992, s. 93-94.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. 2, 59.
