BRAMA NOWYCH OGRODÓW

< Poprzednie

Następne >

Brama Nowych Ogrodów (u dołu, po lewej), widok i plan miasta z 1739

Brama Nowych Ogrodów w systemie zachodnich fortyfikacji Gdańska w początku XIX wieku

Brama Nowych Ogrodów od strony zewnętrznej, po 1910; z prawej gmach Fundacji Augusty Victorii, w głębi szczyty gmachu sądów po północnej stronie ul. Nowe Ogrody

Brama Nowych Ogrodów od strony miasta

Brama Nowych Ogrodów, widok od strony zewnętrznej, z obecnego skrzyżowania ul. Kartuskiej i ul. Nowe Ogrody (na wprost), ul. Pohulanki (w prawo), ul. Powstańców Warszawskich (w lewo)

Brama Nowych Ogrodów, widok od zachodu, od obecnej ul. Kartuskiej

Miejsce po Bramie Nowych Ogrodów współcześnie, 2020

BRAMA NOWYCH OGRODÓW (Neugarter Tor), zwana też Siedlecką lub gwarowo Bramą Majorów. Zbudowana w 1656 w pasie zewnętrznych zachodnich umocnień miejskich, łączących forty Biskupiej Górki z umocnieniami Grodziska, z fosą i mostem nad nią, rozebrana wraz z masywnym budynkiem straży bramnej w październiku 1921. Znajdowała się w miejscu styku obecnych ulic Nowe Ogrody i Kartuskiej oraz ulic bocznych: Powstańców Warszawskich, Pohulanki, Wesołej i Jasnej.

Wzniesiona w formie dwóch kwadratowych baszt o wysokości 7 m, flankujących wały ziemne, między którymi znajdowały się dwuskrzydłowa brama dla pojazdów i bramka dla ruchu pieszego. Pełniła także funkcję rogatki miejskiej dla ruchu od strony Siedlec i Emaus. Nazwę Brama Majorów wprowadził do literatury Wilhelm Ferdinand Zernecke w swoim przewodniku z 1843, wywodząc miano bramy od tego, że w czasie oblężeń miasta jej obroną dowodził oficer w stopniu majora. W 2. połowie XIX wieku przebudowywana w celu poszerzenia drogi dla pojazdów i tramwaju konnego (od 1887; linia zelektryfikowana w 1896; tramwaje). Baszty, w formie kwadratowych słupów, otrzymały wówczas okładzinę z żółtej cegły i kamienne płaskie zwieńczenia. Na przełomie XIX i XX wieku usunięte zostały zbędne już wrota bramne. MrGl