BUDYNEK GDAŃSKIEGO BIURA PROJEKTÓW BUDOWNICTWA KOMUNIKACYJNEGO, al. Grunwaldzka 139–145
| < Poprzednie | Następne > |
BUDYNEK GDAŃSKIEGO BIURA PROJEKTÓW BUDOWNICTWA KOMUNIKACYJNEGO (nieistniejący), al. Grunwaldzka 139–145 we Wrzeszczu. Zaprojektowany w latach 1957–1958 przez architekta Zbigniewa Czekanowskiego i ukończony w 1960. Obiekt przewidziano dla dwóch ówcześnie samodzielnych jednostek, Biura Projektów Kolejowych (oddziały w Sopocie i Gdańsku-Oliwie) oraz Biura Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego (Gdańsk-Wrzeszcz), z których utworzono Gdańskie Biuro Projektów Budownictwa Komunikacyjnego z 280 pracownikami. Poza funkcją podstawową (pracownie projektowe i niezbędna administracja) budynek miał własną kotłownię z przepompownią i składem opału (ówczesny Wrzeszcz nie był zdalnie zasilany w energię cieplną). Program użytkowy obejmował również garaże z warsztatem oraz schron przeciwlotniczy dla pracowników. Kubatura obiektu wynosiła około 14 000 m³.
W biurze powstały znaczące projekty związane z transportem, m.in. dworzec kolejowy w Grudziądzu (arch. Z. Czekanowski), dworce w Słupsku (arch. Krystyna Cierniak) i Sopocie (arch. Albina Skiba) czy dworzec autobusowy w Gdańsku (arch. Bernard Cofta). Opracowano także liczne obiekty zaplecza technicznego, jak zajezdnie, zakłady naprawcze taboru kolejowego oraz inne, zapewniające właściwe funkcjonowanie komunikacji. Przez wiele lat jednostką kierowali dyrektor naczelny Aleksy Ciwczyński (29 IX 1900 Szczuczyn powiat Lida (obecnie Białoruś) – 9 II 1983 Sopot) i naczelny inżynier Józef Sielicki.
Przyjęta lokalizacja biura, przy rozpoczętej już realizacji głównej dwujezdniowej arterii komunikacyjnej z Gdańska do Gdyni ( al. Grunwaldzka), wymagała szczególnego potraktowania. W projekcie zerwano z dotychczasową, dominującą powszechnie w kraju architekturą socrealistyczną („socjalistyczna w treści – narodowa w formie”), nacechowaną przesadnym monumentalizmem, i stworzono koncepcję współczesną technicznie i plastycznie. Obowiązujący wówczas formalnie zakaz stosowania konstrukcji szkieletowych (z wyjątkiem wysokościowców i budynków przemysłowych) uniemożliwiał uwolnienie podłużnych ścian zewnętrznych budynku od funkcji nośnych (podparcie stropów). Jedynie przyjęty w projekcie układ poprzeczny konstrukcji zapewniał swobodne ukształtowanie fasady. Jako słupki międzyokienne wykorzystano kilkaset jednakowych, prefabrykowanych elementów żelbetowych. Odpowiednia ich kompozycja w elewacji oraz znaczne przeszklenie budynku pozwoliły uzyskać pożądany efekt – wrażenie lekkości, harmonii i pełnej umiaru prostoty. Generalnym wykonawcą obiektu było Gdańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego.
Względy komercyjne spowodowały, że w 2006 budynek został rozebrany, a pozostały po nim teren włączono do nowo powstającego zespołu handlowego Galeria Bałtycka. Po blisko 50 latach zniknął obiekt będący świadectwem przełomu w architekturze Wrzeszcza tamtych lat i stanowiący przez dziesięciolecia charakterystyczny wizualny akcent tego fragmentu al. Grunwaldzkiej.
