CŁO FUNTOWE
| < Poprzednie | Następne > |
CŁO FUNTOWE. Od roku 1361 nadzwyczajny podatek płacony przez miasta należące do Hanzy na cele wojenne (np. w latach 1368–1369, 1395, 1398), pobierany w portach od towarów przywożonych i wywożonych, obliczany według wartości towaru podawanej w funtach. Wynosił 1/144 wartości towaru, tzn. od każdego funta wartości towaru pobierano 1 grosz, od 4 pruskich grzywien 7, potem 8 pruskich fenigów.
W roku 1400 zakon krzyżacki, chcąc partycypować w dochodach z cła funtowego i przekształcić je w krajowe, ustanowił w portach pruskich urzędnika do jego poboru, mistrza funtowego (Pfundmeister). W Gdańsku od około 1409 działał jego pomocnik, tzw. Mündemeister, mający siedzibę w Wisłoujściu. W 1403 miasta pruskie zgodziły się oddawać Krzyżakom 1/3 dochodów z cła funtowego, w 1409 – 2/3, od 1423 całość. W 1440 pod wpływem Związku Pruskiego zlikwidowane, w 1443, mimo protestów Hanzy, przywrócone przez Krzyżaków, z tym że 1/3 dochodów z portu gdańskiego miały otrzymywać stany pruskie (z tego funduszu miały one też utrzymywać posłów wysyłanych za granicę w poselstwach zakonu).
Ponad 3/4 wszystkich opłat cła funtowego w miastach pruskich pobierano w porcie gdańskim. Ingerencja Krzyżaków w pobór cła funtowego i nieobjęcie nim towarów zakonu stanowiły jedną z przyczyn antagonizmu pomiędzy Gdańskiem a Krzyżakami. Zaprzestano je pobierać po przejściu Gdańska w granice Polski w wyniku wojny trzynastoletniej.
