CHROBREGO, ulica
| < Poprzednie | Następne > |
przy ul. Chrobrego
CHROBREGO, ul. Bolesława Chrobrego, obecnie w Dolnym Wrzeszczu (początkowo Brösener Chaussee, następnie Brösener Weg (Brzeźnieńska)), jeden z najważniejszych traktów komunikacyjnych Gdańska i Dolnego Wrzeszcza, łączący Wrzeszcz z Zaspą i Brzeźnem; pokrywa się z początkowym odcinkiem wybudowanej w 1839 przez miasto bezpośredniej szosy łączącej osadę Nowe Szkoty przez majątek Eckhof z Brzeźnem (dalszy jej przebieg pokrywa się z obecną ul. Gdańską). Zastąpiła ona dotychczasową okrężną drogę z Gdańska do Brzeźna, biegnącą przez Nowy Port. W 1848 naprawiona i zmodernizowana w ramach prac interwencyjnych dla bezrobotnych (stąd potoczna nazwa Hungerchaussee (Szosa Głodowa)). W 1874 zasadzono przy niej drzewa, w 1895 po jej zachodniej stronie, przed majątkiem Eckhof (Dwór Narożny, powstały najpóźniej w XVIII wieku, obecnie numer 94), poza ówczesnymi granicami miasta otwarto cmentarz komunalny ( cmentarz na Zaspie).
W 1901 uruchomiono linię tramwajową numer 9 ( tramwaje), łączącą Brunshofer Weg (ul. Waryńskiego) poprzez Brösener Weg oraz Danziger Straße (ul. Gdańska) z Brzeźnem (po II wojnie światowej linia numer 5). W latach 1905–1907 po zachodniej stronie jej początkowego odcinka powstała kolonia kilku domów robotniczych Fundacji Abegga, w latach 1912–1916 wzniesiono odsunięty od ulicy zespół koszar batalionu łączności (Telegraphen-Kaserne), w okresie II Wolnego Miasta Gdańska zajmowany przez organizacje polonijne (m.in. Polski Dom Akademicki „Bratniak”, klub sportowy Gedania, kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika) oraz urzędy (obserwatorium meteorologiczne, komisariat policji, filia urzędu pracy); obecnie przesłonięty późniejszą zabudową (główne bloki mieszkalne z lat 1960–1961, numery 10–20) i przypisany do obecnej al. Legionów.
W okresie międzywojennym początkowy odcinek ulicy stał się jedną z osi, wokół których powstało Großsiedlung Langfuhr (Wielkie Osiedle Wrzeszcz), zabudowano całą pierzeję wschodnią i część zachodnią (od numeru 38 wzwyż). W 1929 przecięta obwodnicą nowego osiedla Ringstraße ( ul. Kościuszki). W latach 1940–1945 między obecną ul. Lwowską a skrzyżowaniem z obecną al. Hallera istniały dwa obozy pracy, po II wojnie światowej przekształcone w obozy przejściowe dla ludności niemieckiej (obecnie teren zajmowany przez baraki i hangary handlowe, przypisane do al. Hallera). W 1948 między ul. Lwowską a al. Hallera wybudowano 85 drewnianych domków ( Kolonia Fińskich Domków), należących do Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego. Od 1920 na wschód od obecnej ul. Chrobrego powstawała etapami konkurencyjna arteria Ostseestraße (al. Hallera), mająca docelowo stanowić nowe połączenie Wielkiej Alei ( al. Zwycięstwa) z Brzeźnem. Ostatecznie ulica zdegradowana w 1960, po przedłużeniu torowiska tramwajowego na obecnej al. Hallera do Brzeźna i likwidacji dotychczasowego torowiska na ul. Waryńskiego i Chrobrego.
W latach 1994–1996 naprzeciwko Kolonii Fińskich Domków powstało nowoczesne osiedle mieszkaniowe (Wspólnota Mieszkaniowa „Chrobry”, numery 78–86), pod koniec lat 90. XX wieku za cmentarzem, na pograniczu z osiedlem Rozstaje, utworzono na miejscu ogródków działkowych Park Milenium Gdańska, w strefie pośredniej ochrony ujęcia wody; przed parkiem powstał nowoczesny budynek prywatnej drukarni dziełowej. Na wysokości dawnego Eckhof ulica wyraźnie odbija na wschód, krzyżując się na końcu z al. Hallera. Po północno-zachodniej stronie tego odcinka funkcjonuje Rodzinny Ogród Działkowy im. Powstańców Wielkopolskich, po stronie południowo-wschodniej w 1978, w sąsiedztwie dawnego Polmozbytu, powstała działająca i obecnie zajezdnia autobusowa Zakładu Komunikacji Miejskiej.
