DATA JAN, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
JAN DATA (5 IV 1940 Łęgowo, powiat wągrowiecki – 16 VII 2020 Gdańsk), naukowiec, literaturoznawca. Syn Jana (rozstrzelanego przez Niemców 6 IX 1939 w Wągrowcu) i Bronisławy z domu Kwiatkowskiej, brat Łucji i Janiny. W rodzinnej miejscowości ukończył szkołę podstawową, od 1956 uczył się w Liceum Ogólnokształcący w Wągrowcu, z którego przeniósł się do Państwowego Technikum Rolniczego w Witkowie, ukończył je w 1961 z tytułem agrotechnika. W latach 1961–1966 studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Gdańsku, pracę magisterską napisał pod kierunkiem Marii Janion. W roku szkolnym 1966/1967 pracował jako nauczyciel języka polskiego w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Pucku, od roku szkolnego 1967/1968 – w Technikum Rolniczym w Gdańsku-Oruni, w latach 1967–1970 był słuchaczem Studium Doktoranckiego przy WSP w Gdańsku. W latach 1970–1974 zatrudniony był w WSP w Bydgoszczy, początkowo na stanowisku asystenta. Od 1972 doktor nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Tendencje pozytywistyczne w czasopiśmiennictwie wielkopolskim w latach 1848‒1870 (przewód na UG, promotor prof. Andrzej Bukowski) i adiunkt na WSP w Bydgoszczy.
Od 1 VII 1974 pracował w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego (UG), początkowo w Zakładzie Historii Literatury i Kultury Pomorza XIX i XX Wieku. W latach 1976–1978 był lektorem języka polskiego na Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg, w roku akademickim 1980/1981 odbył staż naukowy w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1984 doktor habilitowany na podstawie dorobku i monografii Problematyka literacka czasopism poznańskich w latach 1869‒1896, od 1985 pracował na UG na stanowisku docenta, od 1991 – na stanowisku profesora UG.
W latach 1984–1987 był wicedyrektorem Instytutu Filologii Polskiej UG, 1987–1990 – prodziekanem Wydziału Humanistycznego UG, 1990–1996 (przez dwie kadencje) – dziekanem Wydziału Filologiczno-Historycznego UG, 1990–1999 – członkiem Senatu UG. Z jego inicjatywy nadano promocje doktorskie honoris causa Richardowi von Weizsäckerowi, Günterowi Grassowi, Marii Janion, Edmundowi Cieślakowi i Henrykowi Markiewiczowi. W latach 2001–2007 był kierownikiem Zakładu Historii Literatury XIX Wieku. Jednocześnie w latach 1988–1996 pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku, a od 1997 do 2002 – w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie, gdzie był prodziekanem Wydziału Humanistycznego (1999–2002), kierownikiem Katedry Filologii Polskiej (2000/2001), kierownikiem Katedry Literaturoznawstwa (2002–2004). Od 2005 na emeryturze, pracował do 2011.
Autor (oprócz wydanych drukiem doktoratu i rozprawy habilitacyjnej) także monografii O życiu literackim w polskim wieku dziewiętnastym (2010). Do jego znaczących osiągnięć należy także opracowanie haseł przedmiotowych w Słowniku literatury polskiej XIX wieku (1991) oraz w Historii literatury polskiej w dziesięciu tomach (t. 6: Pozytywizm, 2004).
Członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (od 1985), Polskiego Towarzystwa Szekspirowskiego (1992–1994), Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza (sekretarz gdańskiego oddziału, w latach 1989–2001 jego prezes, ponadto był członkiem Zarządu Głównego w Komisji Rewizyjnej).
Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1990), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2005), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1995). 31 III 2011 Wydział Filologiczny UG zorganizował uroczysty jubileusz, połączony z wręczeniem zbioru studiów Teka rozmaitości z wieku nie tylko XIX. Prace ofiarowane Profesorowi Janowi Dacie z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin (2011).
Od 1966 mąż Teresy Trzebiatowskiej–Daty, ojciec Moniki (ur. 1967). Pochowany 21 VII 2020 na cmentarzu Łostowickim.
