FABRICIUS FRIEDRICH, rajca, bibliofil
| < Poprzednie | Następne > |
FRIEDRICH FABRICIUS (20 VII 1650 Gdańsk – 29 V 1714 Gdańsk), rajca gdański, bibliofil. Syn rajcy Vincentiusa Fabriciusa. W marcu 1665 zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, w 1670 wygłaszał w nim mowę pod kierunkiem Johanna Petera Titiusa, w 1672 przebywał na studiach w Lejdzie. Po powrocie do Gdańska, w 1685 doprowadził do wydania drukiem część ojcowskiej korespondencji i jego drobne rozprawy (Orationes civiles, Ad Serenissimos, Potentissimosque Poloniae Reges, nomine publico habitae..., Frankfurt–Leipzig, 1685). W tym samym roku został sekretarzem Rady Miejskiej, 5 III 1686 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwo Gdańska, od 1700 był ławnikiem, od 1706 rajcą, w 1710 był sędzią. W latach 1709–1710 był przewodniczącym komisji do spraw akcyzy. Jako sekretarz Rady Miejskiej w 1695 brał udział w mediacji w wewnętrznym sporze wyznawców luteranizmu, toczonym między zwolennikami i przeciwnikami pietyzmu. W marcu 1698 był w gronie delegacji, która witał na Oruni przybywającego do Gdańska króla polskiego Augusta II. W 1700 posłował z ramienia Gdańska do króla Francji Ludwika XIV.
Był właścicielem dużej biblioteki, którą w dużej mierze odziedziczył po ojcu i którą uzupełniał własnymi zakupami. Składało się na nią około 4000 druków i 28 rękopisów o różnej tematyce, wydawanych w Niemczech, Holandii, Francji, w Polsce i w Gdańsku (m.in. dzieła Jana Heweliusza, Machinae coelestis pars prior… z 1673, Prodromus astronomiae.. z 1690 i inne). 29 VI 1687 w kościele NMP ożenił się z Anną Konstancją (chrzest 20 IX 1666 Gdańsk – pochowana 5 XII 1743 Gdańsk), córką gdańskiego kupca Simona Woltringa. Pochowani w kościele Najświętszej Marii Panny.
Między 12 a 23 maja 1727 spadkobiercy sprzedali na aukcji jego bibliotekę, rozkupioną głównie przez gdańszczan. Wśród nabywców byli m.in. burmistrz Gabriel von Bömeln, późniejszy burmistrz Christian Gabriel Schröder, rajca i syndyk Albrecht Rosenberg, grono uczonych jak lekarze Johann Adam Kulmus i Johann Georg Kulmus, uczeni Samuel Friedrich Willenberg, Samuel Joachim Hoppius, Vallentinus Schlieff i inni.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 204.
Schnaase Eduard, Geschichte der evangelischen Kirche Danzigs actenmässig Dargestellt, Danzig 1863, s. 343.
Szafran Przemysław, Księgozbiór prywatny Wincentego i Fryderyka Fabricusow w świetle katalogu aukcyjnego z roku 1727, „Rocznik Gdański”, t. 25, 1966, s. 305–320.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 81.
