FISZBACH TADEUSZ, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR
| < Poprzednie | Następne > |
TADEUSZ RUDOLF FISZBACH (ur. 4 XI 1935 Dobraczyn, województwo lwowskie, obecnie Ukraina), I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku, dyplomata. Pochodzi z rodziny robotniczej, syn Rudolfa, mechanika w fabryce kalafonii i terpentyny hrabiego Dzieduszyckiego, i nauczycielki Bronisławy z domu Banach. W 1940 z rodziną mieszkał w Werbkowie w powiecie hrubieszowskim, u dziadka (ze strony matki), gdzie ojciec pracował w tartaku i gdzie ukończył pierwszą klasę szkoły powszechnej. Rodzina, ostrzeżona przez znajomą Ukrainkę, zdołała w ostatniej chwili opuścić Werbkowo (gospodarstwo dziadka spaliły oddziały UPA), przebywając w Białobrzegach. Od sierpnia 1945 z rodziną w Kartuzach, z rodzicami i siostrą zamieszkał w wilii należącej do wdowy po znanym działaczu kaszubskim Aleksandrze Majkowskim. Ojciec pracował w gdańskim Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego w Miechucinie, matka była nauczycielką w Kiełpinie.
W 1952 ukończył w Kartuzach Liceum nr 1 im. Hieronima Derdowskiego, bez powodzenia ubiegał się o przyjęcie na studia historyczne w gdańskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej. Od jesieni 1952 pracował przez rok w Powiatowym Zakładzie Mleczarskim w Kartuzach jako referent do spraw skupu i kontroler techniczny. W latach 1953–1957 studiował w Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, inżynier przetwórstwa mleczarskiego.
Od 1950 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, od 1952 Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Po studiach, w latach 1957–1963 pracował w Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Elblągu, awansując od majstra do kierownika technicznego zakładu. Od 1958 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), od 1963 zatrudniony został w aparacie partyjnym. Początkowo starszy instruktor w Komitecie Miasta i Powiatu PZPR w Elblągu, w 1963–1964 instruktor w Wydziale Rolnym Komitetu Wojewódzkiego (KW) PZPR w Gdańsku (pierwszy w gdańskim KW instruktor z wyższym wykształceniem). W 1964–1968 sekretarz do spraw rolnych Komitetu Powiatowego PZPR w Elblągu. Jednocześnie kontynuował naukę: w 1963–1967 studiował ekonomię w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym PZPR, oraz zaocznie w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, od 1971 magister ekonomii.
Od jesieni 1968 I sekretarz KP PZPR w Tczewie. W grudniu 1970 zwrócił na siebie uwagę partyjnych decydentów osobistym udziałem w uspokojeniu sytuacji w mieście, dzięki czemu w mieście nie doszło do zamieszek. Od 1 II 1971 do 17 V 1975 sekretarz do spraw nauki, oświaty i kultury KW PZPR w Gdańsku, od 17 V 1975 do 8 I 1982 I sekretarz KW PZPR w Gdańsku. W 1977 uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie.
W okresie sprawowania przez niego funkcji partyjnych w Gdańsku dużo inwestowano, m.in. Port Północny, Rafineria Gdańska, 40-kilometrowa obwodnica Trójmiasta ( obwodnice) łącząca Pruszcz Gdański z Gdynią-Chylonią. Sygnatariusz porozumienia gdańskiego z 31 VIII 1980. W czasie legalnego funkcjonowania NSZZ „Solidarność” opowiadał się za dialogiem ze związkowcami. Uważany za przedstawiciela liberalnego skrzydła PZPR. Jako I sekretarz KW PZPR był przeciwny wprowadzeniu stanu wojennego, za co na początku 1982 odwołano go ze stanowiska i oddelegowano do pracy w dyplomacji.
W latach 1982–1986 radca do spraw politycznych ambasady polskiej w Helsinkach i w Oslo. Po powrocie do kraju w 1987–1989 doradca ministra spraw zagranicznych w Departamencie Ekonomicznym MSZ. Jednocześnie w latach 1976–1980 i 1980–1985 poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Po przemianach ustrojowych w 1989 wybrany posłem na Sejm z listy PZPR, ale z poparciem "Solidarności". W lipcu 1989 rozważany przez działaczy "Solidarności", w tym Lecha Wałęsę, jako ewentualny kandydat na prezydenta Polski zamiast Wojciecha Jaruzelskiego. Z propozycji nie skorzystał, został wicemarszałkiem sejmu kontraktowego (1989–1991). Założyciel w 1990 efemerycznej Polskiej Unii Socjaldemokratycznej, rozwiązanej w 1991, w którym to roku również bezskutecznie ubiegał się o mandat posła na Sejm RP. W 1992 doradca ministra, w 1993–1998 starszy radca handlowy przy Ambasadzie RP w Norwegii, w 1998–2001 starszy radca w MSZ, w 2001–2005 ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Łotwie. Po powrocie do kraju prowadził zajęcia z dyplomacji w Wyższej Szkole Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych w Gdyni. W wyborach prezydenta RP w 2010 udzielił poparcia Jarosławowi Kaczyńskiemu.
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972), Krzyżem Komandorskim OOP (2014), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1979), łotewskim Orderem Trzech Gwiazd III klasy (2005), portugalskim Orderem Infanta Henryka II klasy (1976), Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP”, Medalem „Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku” (1975), Medalem Pamiątkowym z Okazji 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1975), Medalem księcia Mściwoja II (2008), odznaczeniem im. Janka Krasickiego, odznaką Związku Łotewskich Stowarzyszeń Narodowo-Kulturalnych im. Ity Kozakiewicz.
Od 1960 żonaty z Hanną z domu Kapela, technologiem żywienia, ojciec syna i córki.
