GÓRNOWICZ HUBERT EDWARD, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
HUBERT EDWARD GÓRNOWICZ (7 XI 1922 Gdańsk – 2 V 1986 Gdańsk), językoznawca dialektolog i onomasta, profesor Uniwersytetu Gdańskiego (UG), patron gdańskiej ulicy. W 1935 ukończył szkołę podstawową w Czersku Pomorskim, uczeń gimnazjum w Chojnicach, tzw. mała matura w Poznaniu, w 1939 uczeń w Liceum Humanistycznym w Bydgoszczy. Aresztowany we wrześniu 1939 i osadzony w obozie w Smukale pod Bydgoszczą, pracował następnie w bydgoskich fabrykach jako robotnik. W sierpniu 1944 wstąpił do armii polskiej we Francji, ranny w bitwie pod Falaise. W 1946 ukończył kurs podchorążych i dowodził plutonem łączności.
Od 1948 w Polsce, w 1950 zdał maturę w Liceum dla Dorosłych w Bydgoszczy, do 1953 studiował polonistykę na uniwersytecie w Toruniu, ukończył ją w Gdańsku w 1955 na Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP), gdzie podjął pracę. Od 1960 doktor, na podstawie rozprawy Dialekt malborski (promotor Paweł Smoczyński, przewód na UMCS w Lublinie). Od 1969 doktor habilitowany, na podstawie rozprawy Studia nad rodowymi nazwami miejscowymi w języku polskim na tle innych języków słowiańskich (przewód na UMCS w Lublinie), i docent w Katedrze Języka Polskiego WSP, następnie na UG, gdzie od 1974 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1985 zwyczajny. W latach 1970–1975 wicedyrektor Instytutu Filologii Polskiej UG, w 1975–1978 tamże kierownik Studium Doktoranckiego, w 1978–1981 kierownik Zakładu Języka Polskiego.
Badał gwary, szczególnie północnopolskie: kaszubszczyznę, gwarę kociewską, borowiacką, krajeńską. Całościowo pod względem językowym przebadał Malborskie: nazwiska – Słownik nazwisk mieszkańców Powiśla Gdańskiego (1992; wydany pośmiertnie); mowę – Dialekt malborski, t. 1: Fonetyka, fleksja, składnia (1967), t. 2: Słownik (1973–1974); nazwy geograficzne: Toponimia Powiśla Gdańskiego (1980). Stworzył gdańską szkołę onomastyczną, w której powstała seria prac jego i jego dziewięciu uczniów: „Pomorskie Monografie Toponomastyczne” (PMT); ukazało się 15 tomów, w tym nr 7 jego autorstwa: Toponimia powiatu starogardzkiego (1985). Opracował w skali całej Słowiańszczyzny nazwy rodowe, syntezę zawarł w Studiach nad rodowymi nazwami miejscowymi w języku polskim na tle innych języków słowiańskich (1968). Redaktor i współautor między innymi pracy Nazwy miast Pomorza Gdańskiego (1978, 1998), autor Gewässernamen im Flussgebiet der unteren Weichsel (Nazwy wodne dorzecza dolnej Wisły, 1985), pośmiertnie ukazał się Wstęp do onomastyki (1988).
Od 1972 członek Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk i delegat Polski w International Council of Onomastic Sciences (Lowanium, Belgia), w latach 1975–1979 przewodniczący I Wydziału Nauk Społecznych, w 1981–1983 pierwszy zastępca sekretarza generalnego Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, wcześniej sekretarz Komisji Filologicznej GTN, sekretarz Komitetu Redakcyjnego Wydawnictw Filologicznych GTN. Był członkiem Rady Naukowej Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.
Jego pamięci poświęcone były organizowane co dwa lata Gdańskie Sympozja Dialektologiczno-Onomastyczne. Z okazji 60. urodzin dedykowano mu numer 8 „Prac Językoznawczych” UG, w którym zamieszczono bibliografię jego prac (cd. w nr. 12).
Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1979), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1970), odznaką „Zasłużony Pracownik Morza” (1973),
Medalem Uniwersytetu Gdańskiego (1984).
Od 1955 żonaty był z Janiną z domu Sikora (4 VII 1928 – 4 VI 2011). Pochowany na cmentarzu Srebrzysko. Od 10 VII 2003 jego imię nosi ulica w Borkowie, w dzielnicy Orunia Górna–Gdańsk Południe.
