GÓRSKI MARIAN MARCIN, rektor Akademii Medycznej w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
MARIAN MARCIN GÓRSKI (31 X 1910 Dolsk, woj. wielkopolskie – 31 III 1982 Gdańsk), lekarz ze specjalizacją I i II stopnia z chorób wewnętrznych i gastroenterologii, biochemik, rektor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Syn krawca Ignacego i Heleny z domu Kowalskiej, starszy brat Mieczysława, Stanisława i Tadeusza. Ukończył szkołę powszechną w Dolsku, w 1929 zdał egzamin dojrzałości w gimnazjum w Gostyniu i podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego (UP). Jako student trzeciego roku od 1932 pracował w charakterze wolontariusza w Zakładzie Chemii Fizjologicznej UP oraz w II Klinice Chorób Wewnętrznych UP. W 1935 ukończył studia i został starszym asystentem w II Klinice Chorób Wewnętrznych UP. W 1937 przebywał na szkoleniu ze spektrofotometrii w Jenie, od tego roku doktor medycyny. W roku akademickim 1938/1939 przebywał na stypendium naukowym Funduszu Kultury Narodowej na Uniwersytecie Paryskim, pod kierunkiem profesorów Fiessingera i Carnota prowadził badania nad biochemiczną charakterystyką schorzeń wątroby. W sierpniu 1939 ponownie podjął pracę w II Klinice Chorób Wewnętrznych UP.
W początkach okupacji niemieckiej pracował jako lekarz we wsi Ropa w okolicach Gorlic. W 1940 próbował dotrzeć do Wojska Polskiego, w chwili przekraczania granic Generalnej Guberni został zatrzymany przez Gestapo. Osadzony w więzieniu w Sanoku, gdzie spędził pięć miesięcy. Po zwolnieniu pracował jako lekarz Ubezpieczalni Społecznej, następnie jako ordynator oddziału chorób wewnętrznych w Krośnie i Gorlicach. W marcu 1945 powrócił do Poznania i podjął pracę w II Klinice Chorób Wewnętrznych UP na stanowisku starszego asystenta, a następnie adiunkta. W 1945, na podstawie rozprawy habilitacyjnej, nadano mu tytuł docenta (odpowiednik doktora habilitowanego) patologii szczegółowej i terapii chorób wewnętrznych. W tym samym roku został kierownikiem I Kliniki Chorób Wewnętrznych Szpitala im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Od 1948 w Gdańsku, podjął pracę w I Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Lekarskiej na stanowisku kierownika I Kliniki i zastępcy profesora. W latach 1948–1954 pełnił funkcję konsultanta do spraw chorób wewnętrznych w obrębie województwa bydgoskiego. Od 1949 profesor nadzwyczajny (tytularny). W 1951 zorganizował w Gdańsku ogólnopolski Zjazd Internistów. W latach 1951–1953 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Klinicystów AMG. W latach 1953–1956 był dziekanem Wydziału Lekarskiego AMG. Od 1955 do 1959 pełnił funkcję wojewódzkiego konsultanta do spraw chorób wewnętrznych, konsultanta Szpitala Polskich Kolei Państwowych oraz Marynarki Wojennej w Gdańsku. Od 1958 profesor zwyczajny. W 1959 zorganizował Krajową Konferencję Sekcji Gastroenterologicznej Towarzystwa Internistów Polskich (KKSGTIP). W latach 1959–1965 był prorektorem do spraw klinicznych AMG, a w 1965–1968 – prorektorem do spraw nauki. W latach 1968–1972 rektor tej uczelni.
W 1972 po raz drugi zorganizował KKSGTIP. W tym samym roku otrzymał tytuł Gdańszczanina Roku oraz został wybrany na posła niezależnego ziemi gdańskiej do sejmu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej VI kadencji. Zasiadał w komisjach pracy i spraw socjalnych oraz zdrowia i kultury fizycznej. W 1980 zorganizował Posiedzenie Naukowe Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego. Kierownikiem I Kliniki był do 1981 i później po przekształceniu jej w Klinikę Gastroenterologii Akademii Medycznej w Gdańsku.
Był członkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, członkiem i przewodniczącym Komisji Krwiodawstwa, członkiem Oddziału Wojewódzkiego Polskiego Czerwonego Krzyża w Gdańsku, członkiem i przewodniczącym Komisji Terapii Kontrolowanej Polskiej Akademii Nauk, członkiem Komitetu Medycyny Doświadczalnej Wydziału VI Polskiej Akademii Nauk oraz Komisji Alergologicznej, Komisji Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, członkiem i przewodniczącym Sekcji Badań Chorób Wątroby przy Komisji Internistycznej Rady Naukowej Ministerstwa Zdrowia, członkiem Rady Naukowo-Medycznej w Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa Internistów Polskich, członkiem i współzałożycielem Sekcji Gastroenterologicznej Towarzystwa Internistów Polskich oraz Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego, członkiem Komisji Medycyny Doświadczalnej, Komisji Biochemii Klinicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki, członkiem Towarzystwa Biochemicznego w Warszawie. Należał do Międzynarodowego Towarzystwa Internistów. Był członkiem korespondencyjnym Niemieckiego Towarzystwa Alergologicznego. Pełnił funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjnej Pracowników Medycznych do Okresowej Służby Wojskowej. Będąc na emeryturze, mimo ciężkiej choroby serca, nadal konsultował pacjentów w Przychodni Specjalistycznej oraz Klinice Chorób Wewnętrznych w Gdańsku.
Autor i współautor licznych prac i publikacji badawczo-naukowych oraz współautor rozdziałów w podręcznikach dla studentów medycyny. Do ważniejszych publikacji można zaliczyć: Etiologia i epidemiologia choroby Botkina („Pediatria Polska” 1956), Badania gospodarki wodno-mineralnej w marskości wątroby („Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej” 1958), Śpiączka wątrobowa („Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej” 1962), Przewlekłe aktywne zapalenie wątroby w świetle badań klinicznych i biochemicznych („Annales Academiae Medicae Gedanensis” 1975).
Wśród absorbujących go zagadnień medycznych były: wirusowe zapalenie wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby, choroba Botkina, ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, przemiany aminokwasów aromatycznych i amoniaku w chorobach wątroby, porfiria, astma oskrzelowa, choroby jelit i kolagenoz, zaciskające zapalenie osierdzia, wady zastawek. Jako jeden z pierwszych w Polsce przeprowadzał zabiegi endoskopowe. Jako pierwszy w kraju przeprowadził biopsję wątroby igłą Vim-Sylvermana. Stworzył czołową grupę alergologów polskich, która przeprowadzała jedne z pierwszych badań nad dychawicą oskrzelową. Jego badania przyczyniły się do uznania zapalenia wątroby za chorobę zakaźną, wymagającą monitoringu i hospitalizacji. Ponadto prowadził badania toksykologiczne oraz wiele czasu poświęcił medycynie pracy.
Został odznaczony i wyróżniony: tytułem doktora honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku (1975) i Akademii Medycznej w Białymstoku (1976), honorowym członkostwem Polskiego Towarzystwa Internistów Polskich, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim, Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I Klasy, Medalami 10-lecia i 30-lecia (1974) Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1974), Medalem Polskiej Akademii Nauk im. Mikołaja Kopernika 1473-1973 (1974), Medalem „Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku” (1975), Medalem Pamiątkowym z Okazji 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1975), odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, odznaką honorową „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”, odznaką „Zasłużonym ziemi bydgoskiej” (1972), złotymi odznakami I i II klasy Polskiego Czerwonego Krzyża, Nagrodą Naukową Wojewódzkiej Rady Naukowej w Gdańsku oraz odznakami Zasłużony Działacz Frontu Jedności Narodu (1976) i „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, otrzymał honorowy tytuł „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1979). W plebiscycie prasowym wybrany Gdańszczaninem roku 1972.
Żonaty z Barbarą z domu Rybicką (4 III 1922 – 18 XII 1981 Gdańsk), historykiem sztuki. Ojciec córek: Marii (ur. 1945), po mężu Górska-Dubowik), lekarza gastroenterologa, i Jadwigi, lekarza psychiatry. Wraz z rodziną mieszkał na terenie szpitala. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.
