HAGEMEISTER BALTHASAR III, właściciel Doliny Schwabego
| < Poprzednie | Następne > |
BALTHASAR (Balzer) HAGEMEISTER III (29 I 1702 Gdańsk – 13 X 1758 Gdańsk), kupiec. Syn Balthasara II i Florentine Elisabeth Nixdorf, powtórnie zamężnej od 1720 za Michaela Schwedego (zm. po 1740) (rodzeństwo zob. w biogramie ojca). Absolwent szkoły św. Jana. Po śmierci ojca w 1715 odziedziczył Hungerhammer, Młyn XI nad Potokiem Oliwskim z dwiema kuźniami stali, którym do jego pełnoletności zarządzała owdowiała matka. W latach 1718–1719 uczył się języka polskiego. W latach 1726–1728 odbył podróż w sprawach handlowych, początkowo przebywał w Sztokholmie, po pół roku udał się w objazd po najważniejszych szwedzkich prowincjach, następnie przez Hamburg dotarł do Holandii, gdzie odwiedzał najważniejsze domy kupieckie. Przebywał w Londynie, przez Dover przepłynął do Francji, skąd przez Brabancję (Bruksela i Antwerpia), ponownie Holandię (głównie Rotterdam i Amsterdam), Hamburg i Stralsund powrócił do Gdańska. Przy wsparciu ojczyma Michaela Schwedego rozpoczął tu działalność handlową.
Od 1730, wraz z Friedrichem Wilhelmem Hagedornem, zięciem burmistrza Reinholda Wiedera, był współwłaścicielem młyna w Straszynie. W 1733 sprzedał Hungerhammer oliwskiemu kowalowi Peterowi Burauowi i w tym samym roku od wdowy po Samuelu Remusie nabył Dolinę Schwabego (Schwabental) i Dolinę Powagi (Mackenshof). Od 1739 był prowizorem odbudowanych po zniszczeniach podczas oblężenia Gdańska w 1734 szpitala i kościoła Wszystkich Bożych Aniołów, które wspierał znacznymi kwotami.
Od 22 IV 1744 członek gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego. Wspierał dopiero powstałą i rozwijającą się instytucję zarówno swoim kapitałem, jak i pracą organizacyjną. Biegle posługiwał się łaciną, językami: holenderskim, polskim, francuskim, a także swobodnie komunikował się po angielsku i szwedzku, co umożliwiało mu prowadzenie w imieniu Towarzystwa korespondencji z wieloma zagranicznymi naukowcami i instytucjami. Od 1751 członek gdańskiego Commerzcollegium (Sąd Handlowy).
Kawaler. W odczytanym 23 X 1758 testamencie zapisał m.in. 8000 florenów na „Kinderhospital” ( Dom Dziecka i Sierot), zaś Towarzystwu Przyrodniczemu – oprócz kilku mebli do sali posiedzeń – 2250 grzywien (3000 guldenów). Pośmiertnie, 22 XII 1758, uhonorowany mową pochwalną (Lobrede) na specjalnym zebraniu Towarzystwa Przyrodniczego, którą wygłosił jego dyrektor Christian Sendel (opublikowaną drukiem w 1778). Z jego legatu od 1766 wypłacano nagrody za wyróżniające się działania i prace naukowe członkom Towarzystwa (otrzymali je m.in. Philipp Adolph Lampe, Johann Peter Ernst Scheffler, lekarz Carl Ernst Kositzki (1752–1815) (syn kupca Johanna Christopha, od 26 IX 1782 posiadający kupieckie obywatelstwo Gdańska), Nathanael Ernst Dauter, Peter Ernst Kulmus, Georg Carl Berendt).
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 270.
Festschrift zur Feier des 150 jährigen Bestehens der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig, Danzig 1893.
Sendel Christian, Leben Herrn Balthasar Hagemeisters, angesehenen Kauf- und Handelsmanns und Beysitzers des Commerzkolegii, Neue Sammlung von Versuchen und Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig, Danzig 1778, s. 297–299.
Versuche und Abhandlungen der Naturforschende Gesellschaft in Danzig, Bd. 3, Danzig und Leipzig, 1756.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 221; 4, 269.
