HAIDT ANDREAS, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
ANDREAS HAIDT (Haid, Heidt, Heyde, Heydt, Häde) (zm. po 1735 Drezno lub Gdańsk), złotnik. Pochodził z Augsburga. W Gdańsku został zatrudniony w 1665 jako czeladnik w warsztacie Andreasa Mackensena I. Pracę mistrzowską wykonał w 1686 w warsztacie Ernsta Kadaua I. Obywatelstwo Gdańska otrzymał 11 III 1690. Kształcił dwóch synów – od 1698 Andreasa Gottlieba i od 1701 Johanna Valentina – pobierających u niego nauki przez 18 lat. Naukę u niego ukończyli z dyplomem Andreas Gottlieb i Johann Augustin Danneman (zapisany na naukę w 1692), bez efektu kształcili się u niego Gottfried Henning, Johann Philipp Kuhn (zapisany w 1698) i Gottfried Heinrich von Krecken (1700). Od 1690 czeladnikiem był Johannes Wolff.
W 1701 lub na początku 1702 przeniósł się do Berlina, gdzie jako adiunctus extraordinarius wykładał w Akademii Sztuki, wymieniany w programach do 1713. Prawdopodobnie pod jego nieobecność w Gdańsku warsztat prowadziła żona, która pod koniec 1702 wniosła do kasy cechowej opłaty za korzystanie z urządzeń kuźni cechowej. Powiadomiona została przez cech, że nieusprawiedliwiona nieobecność złotnika w mieście przez rok i jeden dzień pociągnie za sobą utratę praw mistrzowskich.
Jego działalność w Berlinie mogła się wiązać z przypuszczalną współpracą z Andreasem Schlüterem przy wystroju zamku królewskiego w Berlinie. Dla rezydencji wykonywał w miedzi i srebrze architektoniczne elementy dekoracyjne: figury, reliefy, portrety, monumentalne kinkiety (w czasie wojen napoleońskich przetopione w Królewcu (Königsberg)). W 1714 przeprowadził się do Drezna, zaangażowany na dworze Fryderyka Augusta do 1721. Do 1726 notowany był ponownie w Berlinie. Członek honorowy Akademii Drezdeńskiej. W 1721, być może, powrócił do Gdańska, gdzie zapewne działał jeszcze w 1735.
Jako złotnik używał znaku warsztatowego z monogramem AH w polu o formie drzewa oraz pełnego nazwiska HAIDT w czworoboku o falistym konturze. Wytwarzał głównie reprezentacyjne naczynia stołowe: kufle, kubki, misy, czarki itp., zdobione scenami zaczerpniętymi z Biblii i mitologii, wykonywane w wysokim, plastycznym, repusowanym reliefie. Rzadkością są natomiast jego wyroby sakralne.
Syn Johann Valentin (4 X 1700 Gdańsk – 18 I 1780 Betlehem (Pensylwania)) po studiach w berlińskiej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych i podróżach studyjnych do Wenecji, Rzymu, Paryża i Londynu został artystą malarzem. Początkowo tworzył portrety i krajobrazy. W 1740 przystał do Braci Morawskich i przymusowo w 1754 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Został kaznodzieją tego kościoła, zajął się także malarstwem o motywach religijnych, będąc jednym z pierwszych tego typu artystów w Ameryce. Córka Anna Maria (1688 Gdańsk – 1753 Drezno), po mężu Werner, uzdolniona malarka minatur, od 1702 mieszkała w Berlinie, następnie w Dreźnie (zob. jej rysunkowy wzór do miedziorytu przedstawiającego lekarza Johanna Christopha Gottwalda).
Zob. też złotnictwo.
