JÖDE JOHANN, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN JÖDE (Göde, Geide; 3 VII 1678 Gdańsk – 13 XI 1743 Gdańsk), złotnik. Syn Paula Jöde. Jako czeladnik pracował od 1705 w warsztacie Nathanaela Schlaubitza; ożenił się z jego córką Anną Constantią (14 X 1693 – 26 VII 1752). Pracę mistrzowską wykonał u Benedicta Clausena w 1707. 17 I 1708 uzyskał obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Funkcję kompana (podstarszego) tutejszego cechu złotników pełnił w 1732, starszego cechu – w latach 1727 i 1733.
Prace mistrzowskie w jego warsztacie wykonali w 1727 Wilhelm Raths (7 IX 1699 – 23 XI 1777), w 1734 Johann Gottfried Schlaubitz, także w 1734 Erdman Meisser (zm. 1751 Królewiec (Königsberg)), czeladnikami byli od 1724 Johann Daniel Brusrens, („który wkrótce stąd wyjechał”), od 1726 Michael Schultz (zapewne tożsamy ze złotnikiem czynnym w Malborku w latach 1728–1778), od 1733 David Büthner, od 3 X 1737 syn Johann Gottlieb Jöde, który kontynuował zawód ojca, przez dwa lata od 1763 Jacob Deinlein (30 XII 1734 - 30 VIII 1785) i od 1741 i Michael Schleich. Drugi z synów, Johann Nathanael, rozpocząwszy naukę u ojca w 1733, zmienił jednak plany zawodowe. Podobnie postąpił zapisany na naukę w 1712 Johann Christian Moldenhauer i Johann Friesel (1735). Z dyplomem ukończyli u niego naukę: zapisany w 1709 Jacob Zibant, Michael Schultz (1714), Johann Gärde (1717), Johann Ehrenberger (1720), Peter Witenholt (1727), Gottlieb Sieber (1730), Johann Schwartz (1731), Johann Christian Fischer (1734), zapisany w 1740 Christian Baltzer i zapisany w 1742 Jacob Benjamin Busick (Busigk, Buzyck; 29 IV 1728 – pogrzeb 13 III 1792).
Pochowany w kaplicy złotników Św. Krzyża w kościele Najświętszej Marii Panny.
Używał znaku warsztatowego z monogramem IoDE w prostokątnym polu. Wykonywał różnorodne prace w stylu regencji, zarówno przedmioty świeckie: puchar gdańskiego cechu szyprów wiślanych ( Muzeum Narodowe w Gdańsku), kubek cechu piekarzy (Muzeum Okręgowe w Toruniu), kubek ze św. Barbarą (Muzeum Narodowe w Gdańsku), naczynie do wina korzennego wysadzane numizmatami (Westpreußisches Landesmuseum w Münster), kufel z figurami Minerwy, Junony i Diany (Muzeum Moskiewskiego Kremla), naczynie na przyprawy (Muzeum Narodowe w Kielcach), dzbanek hełmowy (Zamek Królewski na Wawelu), jak i mniejsze sprzęty kościelne: kielichy (Bełżyce koło Warszawy, Rożental), cyboria (Kępa Polska, Różyny, Łęgowo), monstrancje ( kościół św. Mikołaja w Gdańsku (1731 z fundacji kupca Ignaza Hiacyntusa Mathyego, ojca lekarza Josepha Hiacyntha Adalberta Mathyego), Goręczyno, Pelplin), krzyż relikwiarzowy (kościół św. Mikołaja w Gdańsku), na zamówienie Ivo Rowedera, przeora klasztoru cystersów w Oliwie srebrny relikwiarz św. Urszuli, ustawiony 5 IV 1740 przy ołtarzu św. Wojciecha w kościele Trójcy Świętej, puszka do kolekty (Muzeum Narodowe w Warszawie), hostiarka (dawniej kościół św. Katarzyny w Gdańsku), dzbany liturgiczne (kościół Bożego Ciała w Elblągu, dawniej kościół św. Katarzyny w Gdańsku), świeczniki ołtarzowe (Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze). Na uwagę zasługuje antepe(n)dium dla katedry unickiej w Chełmie Lubelskim.
Zob. też złotnictwo.
