JANUSZEWSKI STANISŁAW, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PPR w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
STANISŁAW JANUSZEWSKI (27 IV 1916 Lwów – 23 V 1973 Łódź), dziennikarz, publicysta, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej (PPR) w Gdańsku. Pochodził z rodziny żydowskiej, syn Władysława, technika budowlanego, i Zofii z domu Horbaszewskiej, urzędniczką w magistracie. Ukończył IX Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego we Lwowie (daty nieznane), następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza (daty nieznane), studiów nie ukończył, po śmierci ojca zmuszony do zarobkowania (sprzedawał na ulicy węgiel, występował w teatrzykach objazdowych).
Z ruchem komunistycznym związał się w latach 30. XX wieku, był członkiem Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie” i Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej. Nie uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939, po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną zatrudnił się na stanowisku sekretarza w sowieckim Sądzie Obwodowym (1939–1941). Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej związał się z komunistycznym podziemiem. W 1942 roku wyjechał do Warszawy, pracował jako robotnik w fabryce zbrojeniowej, wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Od lutego 1943 był kierownikiem Centralnego Kolportażu PPR i bliskim współpracownikiem Władysława Gomułki oraz Ignacego Logi-Sowińskiego. W stopniu porucznika (ps. „Andrzej”) w czasie powstania warszawskiego był zastępca dowódcy Oddziału Służby Bezpieczeństwa Sztabu Głównego Armii Ludowej. Pod koniec powstania przedostał się kanałami na Żoliborz, ranny w nogę przeprawił się z dowodzonym przez siebie oddziałem na prawy brzeg Wisły, awansowany do stopnia kapitana. Następnie pełnił szereg różnych funkcji, wśród nich: szefa oddziału śledczego Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej w Lublinie (1944), kierownika Wydziału Propagandy Komitetu Warszawskiego PPR (1944), II sekretarza Komitetu Warszawskiego PPR (1945), II sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PPR we Wrocławiu (1945), I sekretarza KW PPR we Wrocławiu (1945–1947) i posła do Krajowej Rady Narodowej (od 26 IX 1946).
Od 17 V 1947 do 15 XII 1948 I sekretarz KW PPR w Gdańsku. Kierując gdańską PPR, odpowiadał głównie za wewnątrzpartyjną czystkę z 1948 i za przygotowanie do „zjednoczenia” PPR z Polską Partią Socjalistyczną (PPS). Po 1948 został przeniesiony do pracy dziennikarskiej. Od tego czasu był kolejno: redaktorem naczelnym „Gazety Poznańskiej” (1948–1953) i wykładowcą podstaw marksizmu-leninizmu na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego, publicystą i kierownikiem działu partyjnego „Głosu Robotniczego” (1954–1962), zastępcą redaktora naczelnego „Dziennika Łódzkiego” (1962–1964) i redaktorem naczelnym „Dziennika Łódzkiego” (1964–1971). Kilkakrotnie karany przez Komisję Kontroli Partyjnej za nielicującą z mianem członka partii postawę w życiu osobistym, w końcu lat 60. XX wieku stracił zaufanie kierownictwa partyjnego, z uwagi 1971 odwołano go ze stanowiska i skierowano na rentę.
Autor wspomnień. Odznaczony między innymi dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy. Był czterokrotnie żonaty: z Janiną Bier, Zofią Kręglewską, Manuelą Kiernik, Aleksandrą Kowalską. Z ostatnią żoną doczekał się syna Radosława (ur. 1958). Pochowany na Cmentarzu Doły w Łodzi.
