KANDELER MARTIN, burmistrz Starego Miasta Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
MARTIN KANDELER (około 1395 York? – 3 VI 1462 Gdańsk), burmistrz Starego Miasta Gdańska. Był zapewne angielskim kupcem osiadłym w Gdańsku. Po raz pierwszy wzmiankowano go jako rajcę w 1450, jednak musiał zasiadać we władzach już wcześniej, skoro w grudniu 1450 uczestniczył wraz z burmistrzem Starego Miasta Nicolausem Zankenczinem w zjeździe stanów pruskich w Elblągu. W tym okresie Krzyżacy podjęli starania o zdelegalizowanie Związku Pruskiego, wykorzystując w tym celu Ludwika z Silves (Portugalia), legata papieża Marcina V do Prus. Na samym zjeździe stanów wystąpienie potwierdziły trzy miasta (Malbork, Chojnice i Nowe Miasto Toruń), żądając wydania im pieczęci przywieszonych do aktu Związku Pruskiego. Ich akcja, inspirowana przez Krzyżaków, miała przekonać inne małe i średnie miasta państwa zakonnego do opuszczenia konfederacji. Uczestnictwo Kandelera w zjeździe i oparcie się krzyżackim naciskom świadczy o jego jednoznacznie prozwiązkowej postawie. Brał on udział również w jednym z kolejnych zjazdów stanów w Elblągu, we wrześniu 1451.
Niedługo po wybuchu wojny trzynastoletniej w lutym 1454 objął urząd czwartego burmistrza Starego Miasta (być może jednak był nim już wcześniej, tj. od śmierci Nicolausa Fischera). Sprawował tę funkcję tylko rok, ponieważ w 1455 Główne Miasto Gdańsk nie dopuściło już do wyborów w pozostałych gdańskich gminach, pozostawiając niektórym rajcom Starego Miasta, między innymi również jemu, dotychczasowe godności. O zaufaniu, jakim cieszył się wśród władz Głównego Miasta Gdańska, świadczy fakt, że w lipcu 1455 dowodził (wspomagany przez ławnika Bernarda Pawesta) gdańskimi oddziałami pod Fromborkiem. Zajął wówczas miasto i umocnione wzgórze katedralne, a trzech kanoników kapituły warmińskiej, która wspierała Krzyżaków, uprowadził do Gdańska.
19 IV 1456 wraz z Wilhelmem Jordanem i Cortem von Dalen uczestniczył w zjeździe w Elblągu – uchwalono tam wówczas pożyczkę na zapłatę zaciężnym. W grudniu 1459 był obecny na zamku malborskim, skąd wraz z rajcami Głównego Miasta Gdańska Johanem Meydeburgiem i Hermanem Hakem wysłał prośbę o dostarczenie ludzi i sprzętu koniecznego do zdobycia miasta, zajmowanego w tym czasie przez Krzyżaków i wiernych im mieszczan.
Jego postawa wobec Głównego Miasta Gdańska skutkowała tym, że mimo likwidacji urzędu burmistrza Starego Miasta oraz znacznego ograniczenia liczebności i kompetencji Rady Starego Miasta zasiadał w niej do śmierci. W 1460 sprawował urząd sędziego Starego Miasta.
Prawdopodobnie był właścicielem parceli przy Nuwer Tam (Nowa Grobla, obecnie ul. Łagiewniki).
