KNOCH LEONARD, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
LEONARD KNOCH (23 XI 1912 Kijów – 11 XI 1995 Gdańsk), radiotechnik, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn prawnika Stanisława (9 V 1885 – 14 I 1951 Gdańsk) i Wandy Izydory z domu Komarnickiej (18 I 1887 – 16 XI 1971 Gdańsk). Brat Haliny Wandy po mężu Kaźmierczak (2 III 1915 Kijów – 11 XI 1983 Warszawa, pochowana Gdańsk).
W 1930 uzyskał maturę w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, od tego roku studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Należał do Korporacji Akademickiej „Sarmatia”, od 1937 magister inżynier elektryk. W latach 1933–1934 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie, od 1936 podporucznik rezerwy. W latach 1936–1939 pracował w Państwowych Zakładach Tele i Radio Technicznych (PZTiR) w Warszawie, na stanowisku konstruktora w Biurze Studiów projektował urządzenia radiotechniczne. Prace kontynuował podczas okupacji w Fergendetechcnische Staatswerke. Od grudnia 1940 był kierownikiem oddziału urządzeń nadawczych, do 1943 kierował pracą zespołu 12 inżynierów i konstruktorów opracowujących urządzenia telefonii wielokrotnej i polowe urządzenie radiokomunikacyjne. Jednocześnie w latach 1940–1944 należał do Związku Walki Zbrojnej i od 1942 do Armii Krajowej (AK), którym dostarczał elementy i podzespoły urządzeń radionadawczych. Był szefem wywiadu w Zgrupowaniu Pułku Baszta 8. Kompanii. Zagrożony aresztowaniem w 1943 ukrywał się pod nazwiskiem Kosteczki we wsi Wysoka. Powrócił do Warszawy, brał udział w powstaniu warszawskim, ps. „Zenon”, uruchomił radiostację nadawczą w Forcie Mokotów. Po kapitulacji ukrywał na wsi u kolegi ze studiów pod nazwiskiem Ludwik Zawlarski.
Po zakończeniu wojny powrócił do pracy w PZTiR w Warszawie, od stycznia 1946 do września 1949 był wicenaczelnikiem Wydziału Radiotechnicznego Biura Studiów. Po reorganizacji w 1949 został szefem Biura Konstrukcji Radiotechnicznych Zakładu T-12 ZWUT (Zakłady Wytwórcze Urządzeń Telefonicznych). Wykonał wówczas kilka projektów konstrukcji urządzeń radionadawczych, m.in. długofalowy nadajnik telegraficzny o mocy 40 KW.
W Gdańsku od 1949 do emerytury w 1983 i do 1992 w zmniejszonym wymiarze pracownik PG, początkowo na Wydziale Łączności, od 1967 na Wydziale Elektroniki (zob. WYDZIAŁ ELEKTRONIKI, TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ). W 1952 uzyskał tytuł zastępcy profesora. W 1959 odbył półroczny staż naukowy w koncernie Marconiego w Chelmsfordzie w Anglii. Od 1961 doktor (przewód na Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej), od 1964 profesor nadzwyczajny (tytularny). W latach 1952–1954 kierownik Katedry Urządzeń Radionadawczych PG, w 1964–1968 Katedry Radiotechniki Nadawczej, w 1969–1983 Zakładu Systemów Radiokomunikacyjnych. W 1955–1956 prodziekan ds. spraw nauki Wydziału Łączności, w 1966–1968 prodziekan ds. nauki na Wydziale Elektroniki, w 1969–1972 kierownik Studium Doktoranckiego Układów Elektronicznych na Wydziale Elektroniki. Jednocześnie w latach 1952–1962 pracował w gdańskim oddziale Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji w Warszawie. Od 1954 był kierownikiem pracowni, od 1962 do 1969 konsultantem naukowym Pracowni Radiokomunikacji w oddziale gdańskim Instytutu Łączności. W 1988–1991 był członkiem rady technicznej Polskiego Rejestru Statków w Gdańsku.
Prowadził badania w zakresie konstrukcji nadajników okrętowych i radiotelefonów, m.in. zamontowanych w 1939 na statkach Polskiej Marynarki Handlowej m/s „Chrobry” i m/s „Sobieski”. Był twórcą trzech patentów i wzorów użytkowych, m.in. „Nadajnika półprzewodnikowego” (1958). Autor artykułów drukowanych m.in. w „Przeglądzie Radiotechnicznym”, „Przeglądzie Telekomunikacyjnym”, „Wiadomościach Telekomunikacyjnych”, „Archiwum Elektrotechniki”, „Zeszytów Naukowych PG” – seria Elektronika, haseł w „Słowniku Morskim” (Gdynia 1992), współautorem publikacji Modulacja i detekcja (Warszawa 1970), redaktorem pracy Systemy radiokomunikacji satelitarnej (Warszawa 1980). W latach 1982–1984 był członkiem Rady Naukowej periodyku PAN „Rozpraw Elektrotechnicznych”.
Od 1950 należał do Związku Nauczycielstwa Polskiego, w latach 1948–1950 Związku Zawodowego Pracowników Poczt i Telegrafów. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Złotą Odznaką „Zasłużony Pracownik Łączności” (1976), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1977), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1979), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1984).
Żonaty był z Anną (12 IX 1916 Ojców (Małopolska) – 8 XII 1993 Gdańsk), córką Zdzisława Doberskiego i Marii, w 1934 absolwentką gimnazjum w Mławie, absolwentką Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego, od 1 IV 1942 w Wojskowej Służbie Kobiet AK, w czasie powstania warszawskiego sanitariuszką w Zgrupowaniu Baszta (pseudonim „Myszka”), 29 sierpnia ranną w trakcie ostrzału szpitala przy ul. Malczewskiego, pod opieką szwagierki, Haliny Wandy, także sanitariuszki (pseudonimem „Jaskółka”), ewakuowaną z Warszawy. Ojciec Marii (ur. 5 I 1946 Gdańsk) i Stanisława (ur. 7 XI 1956 Gdańsk).
Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w grobie rodzinnym (z rodzicami, żoną i siostrą). 21 II 2024 gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) oznaczył mogiłę tabliczką weteranów i wpisał do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Księga Wydziału wydana z okazji jubileuszu pięćdziesięciolecia 1952–2002, Gdańsk 2004, s. 266.
