KOŚCIÓŁ ŚW. JERZEGO

< Poprzednie

Następne >

Budynek dawnej plebanii, 2020

KOŚCIÓŁ ŚW. JERZEGO (St. Georg), Ujeścisko (nieistniejący). Pierwsza wzmianka o parafii St. Georg, kościele i jego pastorze pochodzi z 1647. Budowa świątyni trwała od 1648 do 1663. Był to typowy kościół wiejski o konstrukcji ryglowej o wymiarach około 45 × 20 m z małą absydą od wschodu i małą zakrystią w południowej przybudówce. Po zniszczeniu przez Szwedów w 1656 pierwotnego kościoła Zbawiciela (Salwatora) na Zaroślaku, trafiły tu jego organy. Około 1663 dobudowana została od zachodu kwadratowa wieża z drewnianych bali (o przekroju 50 cm), wysokości około 20 m, kryta czterospadowym dachem. W południowej przybudówce z 1773 obok zakrystii od strony głównej drogi (obecnie ul. Cedrowa, róg ul. Warszawskiej) znajdowało się boczne wejście do kościoła. Całość dachu kryta była przed 1945 ceramiczną dachówką. W 1860 otynkowany, w tej formie zewnętrznej dotrwał do zniszczenia w marcu 1945.

Dla pastora zbudowano po 1647 pierwszą ryglową plebanię, kolejne nowe wznoszono w latach 1701 i 1876. Ostatnia, parterowa z czerwonej cegły, dotrwała do dziś jako dom mieszkalny. Zmianom ulegało także wyposażenie kościoła. W 1804 powstała nowa kazalnica, w 1817 i 1828 zakupiono dwa nowe dzwony, w 1874 – nowe organy, organistami najczęściej byli wiejscy nauczyciele czy sołtysi. W 1804 powstała nowa kazalnica. Do kościoła przylegał cmentarz parafialny. Po II wojnie światowej kościół nieodbudowany, obecnie nieczynny, w ruinie.

Luterańska parafia św. Jerzego, oprócz wsi Ujeścisko, obejmowała swym zasięgiem okoliczne wsie, w tym przed 1900: Emaus, Zakoniczyn, Szadółki, Pieklisko, Zabornię, majątek w Krzyżownikach, folwark Trzy Lipy, Migowo. MrGl

Pastorzy kościoła św. Jerzego

1647–1653	Balthasar Ernst Hettenbach
1653–1665	Melchior Janichius
1666–1673	Benedictus Böhm
1674–1695	Georg Kühle
1696–1713	Detlaus Bethmann
1713–1715	Johann Salomon Richter
1715–1759	Heinrich Gerber (ojciec kaznodziei Johanna Gerbera)
1759–1788	Jacob Friedrich Karsburg, gdańszczanin, 17 III 1741 zapisany do przedostatniej klasy Gimnazjum Akademickiego (328), od 3 VI 1746 studiował w Jenie, skąd 25 IV 1748 przeniósł się do Wittenbergii
1788–1795	Johann Jacob Knaack, gdańszczanin, 11 I 1748 zapisany do początkowej (piątej) klasy Gimnazjum Akademickiego (334), we wrześniu 1765 na uniwersytet w Wittenberdze
1795–1808	Johann Erdmann Felskau
1808–1831	Johann Ernst Andreá
1832–1847	Franz Alexander Mischke (ur. 15 IV 1806 Gdańsk), później pastor w Gottswalde (Koszwałach); wnuk pastora Johanna Beniamina Mischkego.
1847–1856	Julius August Dagobert Sachsze
1857	vacat
1858–1873	Paul Heinrich Harms
1873–1876	Daniel Andreas Uebe
1877–1881	Arthur Leonhard Wessel
1882–1885	Karl Theodor Kahle
1886–1902	Andreas Ernst Gottlieb Weihe
1903–1936	Emil Hinz
1937–1941	Günther Stobbies
1938–1945	Peter Hofmann
MrGl