KOENENKAMP REINHOLD ADOLF OSCAR, śpiewak, kompozytor
| < Poprzednie | Następne > |
REINHOLD ADOLF OSCAR KOENENKAMP (18 VII 1883 (o godzinie 22) Gdańsk – 3 XI 1962 Büchen, Szlezwik-Holsztyn), śpiewak oratoryjny o głosie tenorowym, nauczyciel śpiewu, dyrygent chórów, kompozytor, krytyk muzyczny. Syn Emila Oscara Adalberta (1849–1901), właściciela (po ojcu Reinholdzie Juliusu (1816–1876)) kamienicy przy Langgasse 15 (ul. Długa) i sklepu z artykułami przemysłowymi i tapetami, oraz Anny Emmy Adolfiny z domu Stentzler (1855 – 15 II 1905 Gdańsk). W 1903 ukończył Gimnazjum Królewskie Realne na Dolnym Mieście. Muzyki uczył się prywatnie: fortepianu u Maxa Hessego (2 III 1847 Gdańsk – 25 X 1914 Sopot, organista kościoła św. Katarzyny), śpiewu i gry na organach u Franza Joetzego.
W latach 1904–1909 studiował muzykę w Hochschule für Musik Berlin-Charlottenburg, śpiew u Maxa Stangego, swego przyszłego teścia, występując sporadycznie w Gdańsku, m.in. 5 XI 1908 na zorganizowanym przez Carla Fuchsa wieczorze muzyki niemieckiej, 2 XII 1908 jako solista w oratorium Paulus Felixa Mendelssohna-Bartholdiego pod dyrekcją Fritza Bindera. W 1905 odziedziczył po rodzicach kamienicę przy Langgasse 15 (ul. Długa) i kamienicę czynszową we Wrzeszczu przy Hauptstraße 26 (od 1933 Adolf-Hitler-Straße 67; Grunwaldzka, aleja). Kamienicę przy Langgasse sprzedał w 1906 lekarzowi Aronowi Mosesowi Zausmerowi, kamienica we Wrzeszczu była jego własnością do 1945. W latach 1908–1945 mieszkał przy Stadtgraben 8 (ul. Podwale Grodzkie). Od 1909 udzielał lekcji śpiewu.
W latach 1916–1925 dyrygent chóru męskiego Melodia. W 1920 założył chór mieszany a cappella, przekształcony w 1925 w Domchor (Chór Katedralny) przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP). W 1929 reaktywował działalność Danziger Singakademie ( Stowarzyszenie Śpiewacze), zawieszoną w 1925 po odejściu Fritza Bindera, i był jej kierownikiem muzycznym do 1945. W latach 1915–1933 pracował jako krytyk muzyczny „Danziger Allgemeine Zeitung”. W 1942 przygotował kilkusetosobowy chór do udziału w przedstawieniach opery Śpiewacy norymberscy Richarda Wagnera w Waldoper Zoppot (obecnie Opera Leśna w Sopocie).
Jako śpiewak dawał recitale, m.in. 20 III 1921 wykonał cykl pieśni Piękna młynarka Franza Schuberta (na fortepianie towarzyszyła mu żona Ursula z domu Stange). Występował też na koncertach, śpiewając utwory kompozytorów różnych epok oraz własne, m.in. 18 XII 1917 Blümekens i Anstieg do słów Detleva von Liliencrona, 14 V 1918 Reiterlied do słów Hermanna Lönsa (1866–1914; egzemplarz tej pieśni znajduje się w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej). Brał udział w wykonaniach oratoriów: 5 II 1911 śpiewał Uriela w Stworzeniu świata Josepha Haydna w Tczewie z okazji oddania do użytku tamtejszej Stadthalle przy Bahnhofstraße (obecnie Centrum Kultury i Sztuki przy ulicy Wyszyńskiego 10) i 30 I 1916 w kościele św. Jana, 11 X 1924 śpiewał Ewangelistę w Pasji według św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha w kościele NMP (zob. też Fritz Binder).
W 1933 założył kwartet wokalny, tzw. Koenenkamp-Quartett, z którym wykonał m.in. 14 II 1933 dwa cykle pieśni – Liebeslieder-Walzer i Zigeunerlieder – oraz Vier Quartette op. 92 Johannesa Brahmsa. Jako dyrygent chórów dawał koncerty z utworami a cappella kompozytorów XVI i XVII wieku, między innymi 2 VII 1938 przedstawił kompozycje Orlanda di Lassa, Leonharda Lechnera, Bartholomäusa Gesiusa, Michaela Praetoriusa i Heinricha Schütza, a także z wielkimi dziełami wokalno-instrumentalnymi kompozytorów różnych epok, między innymi 15 IV 1938 Wielką Mszą h-moll J.S. Bacha w kościele św. Bartłomieja, 15 IV 1932 Porami roku J. Haydna w Sporthalle (zob. też Opera Bałtycka. Budynek), 16 XI 1938 Niemieckim requiem J. Brahmsa w kościele św. Bartłomieja. Dyrygował również wykonaniami własnych utworów na głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę, m.in. 15 III 1940 Vom Geheimnis des Seins (O tajemnicy bytu), 1 X 1944 Vom Geheimnis des Lebens (O tajemnicy życia) – oba dzieła zabrzmiały w kościele NMP. W kościele tym prowadził 18 IV 1930 i 8 XI 1933 wykonania Pasji według św. Mateusza J.S. Bacha. Ostatni koncert utworów chóralnych dał 7 I 1945 w Gdyni.
Po II wojnie światowej osiadł w Büchen, gdzie pracował jako nauczyciel muzyki w szkole podstawowej (Volksschule) i dyrygent chóru, do którego należeli między innymi byli członkowie chórów gdańskich. Z chórem tym dał 5 VIII 1956 koncert w Lubece. Od 1907 żonaty był z Ursula z domu Stange, ojciec Jurgena Adalberta (ur. 14 VIII 1913).
