KONGRES LIBERALNO-DEMOKRATYCZNY
| < Poprzednie | Następne > |
KONGRES LIBERALNO-DEMOKRATYCZNY (KLD), partia polityczna założona 29 VI 1990 w Warszawie (wpisana do ewidencji Sądu Wojewódzkiego 9 października). Powstał w wyniku szybkiej ewolucji organizacyjnej i politycznej gdańskich środowisk liberalnych w końcu lat 80. XX wieku. W grudniu 1988, z inicjatywy osób skupionych wokół „Przeglądu Politycznego”, odbył się I Gdański Kongres Liberałów, w którym wzięło udział około 100 osób reprezentujących środowiska liberalne i towarzystwa gospodarcze z całego kraju. Jan Szomburg i Janusz Lewandowski po raz pierwszy przedstawili wówczas koncepcję programu powszechnej prywatyzacji.
Sukces spotkania sprawił, że 24 II 1989 złożono wniosek o rejestrację Gdańskiego Towarzystwa Społeczno-Gospodarczego Kongres Liberałów, które miało grupować spadkobierców myśli liberalnej, kierujących się zasadami etyki chrześcijańskiej, wspomagających prywatnych przedsiębiorczość. Celem była odbudowa zaufania do prywatnej własności. Kongres Liberalno-Demokratyczny łączył funkcje towarzystwa gospodarczego i klubu politycznego, doświadczenia solidarnościowego podziemia, przedsiębiorców, stowarzyszeń społeczno-politycznych i akademickich. 29–30 czerwca odbyła się w Warszawie I Krajowa Konferencja Założycielska KLD. Pierwszym przewodniczącym partii został Janusz Lewandowski, wiceprzewodniczącym Donald Tusk (w latach 1991–1994 przewodniczący).
Kongres opowiadał się za pragmatycznym liberalizmem, przyspieszeniem prywatyzacji poprzez emisję bonów majątkowych, regionalizacją opartą na powszechnej autonomii terytorialnej, za państwem zdecentralizowanym, pozbawionym funkcji opiekuńczych, neutralnym światopoglądowo, z gospodarką opartą na wolnej konkurencji, powszechnej własności prywatnej i współpracą regionalną w Europie. Najwyższą władzą była konferencja krajowa, która wybierała Radę Polityczną, Zarząd Główny i przewodniczącego. Do głównych działaczy należeli także m.in. Andrzej Arendarski, Tadeusz Aziewicz, Jan Krzysztof Bielecki, Jacek Kozłowski, Lech Mażewski, Jacek Merkel, Andrzej Zarębski.
W wyborach prezydenckich w 1990 Kongres Liberalno-Demokratyczny poparł Lecha Wałęsę, który już jako prezydent powierzył 6 XII 1990 Janowi Ktzysztofowi Bieleckiemu misję sformowania rządu. W efekcie, od 1 stycznia do 6 grudnia 1991 Kongres współtworzył mniejszościowy rząd koalicyjny. W jego skład weszli politycy Kongresu: Janusz Lewandowski – minister przekształceń własnościowych, Henryk Majewski – minister spraw wewnętrznych, Andrzej Zawiślak – minister przemysłu.
W latach 1990–1991 Kongres tworzył sojusz z Porozumieniem Centrum. W wyborach parlamentarnych do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 1991 uzyskał 7,41% głosów, zdobył 37 miejsc w sejmie i 5 w senacie. Podczas kolejnych wyborów w 1993, startując z hasłem: „Milion nowych miejsc pracy”, zdobył 3,91% głosów, nie uzyskał żadnego mandatu poselskiego. Do Senatu dostał się jeden liberał – poznański przedsiębiorca Wojciech Kruk.
13 IV 1994 zwołano ostatnie posiedzenie Zarządu Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Partia liczyła wówczas około 3100 członków zorganizowanych w 43 organizacjach regionalnych. 23–24 kwietnia odbył się kongres zjednoczeniowy Unii Demokratycznej (UD) i Kongresu: wzięło w nim udział 640 osób z UD i 250 z Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Powstała partia o nazwie Unia Wolności (UW), której przewodniczącym został Tadeusz Mazowiecki, a wiceprzewodniczącym Donald Tusk. Podziały programowe przyczyniły się do wyodrębnienia z UW Platformy Obywatelskiej (24 I 2001), do której należy wielu polityków dawnego Kongresu.
