KSIĘGARSTWO

< Poprzednie

Następne >

Księgarz Pierre André Penarié działający w Gdańsku w 1764-1776, na rysunku Daniela Chodowieckiego, 1773

Bernhard Lehmann (1851 Gdańsk – 1934 Gdańsk), właściciel księgarni przy ul. Koziej 11 (1897–1934), radny Gdańska (1897–1902)

Księgarnia L.G. Homanm & F.A. Weber przy Langer Markt 10 (Długi Targ), około 1910

Księgarnia Hermanna Lau przy Langgasse 71 (ul. Długa), przed 1930

Księgarnia–antykwariat Marcusa Brucksteina (1856–1930) działająca od 1903 w należącej do niego (od 1912) kamienicy przy Langer Markt 22, po 1930 prowadzili ją jego synowie Arthur i Felix, w 1939 kamienica skonfiskowana przez władze niemieckie jako mienie pożydowskie, jedna z siedzib Sparkasse der Stadt Danzig (Gdańskiej Kasy Oszczędnościowej), księgarnię przejął Hugo Schultz

Błąd przy generowaniu miniatury Chyba brakuje pliku /home/fundacjagdansk/domains/fundacjagdanska.hostingsdc.pl/public_html/images/9/92/Dom_Technika,_księgarnia.jpeg

Księgarnia Techniczno-Naukowa w Domu Technika, 1975

KSIĘGARSTWO, rozpowszechnianie książek (rękopiśmiennych i drukowanych) w Gdańsku należy łączyć z pierwszą biblioteką w mieście, powołaną 24 VI 1413 przy kościele Najświętszej Marii Panny ( Andreas Slommow). W tym czasie do Gdańska przybywały głównie książki rękopiśmienne o tematyce liturgicznej, prawniczej i filozoficznej.

Narodziny księgarstwa w obecnym tego słowa znaczeniu było efektem wynalazku druku. Początkowo książki do Gdańska sprowadzano przy pośrednictwie wyjeżdżających na studia zagraniczne i dzięki kontaktom handlowym. Pierwsi zawodowi księgarze pojawili się w Gdańsku pod koniec XV wieku. Czasowo przebywał w Gdańsku Ambrosius Schrotter, oferujący około 100 pozycji, których tytuły reklamował w rękopiśmiennym katalogu. Kolportażem książek w Gdańsku zajmowali się również miejscowi introligatorzy oraz drukarze, między innymi rodzina Rhode ( drukarstwo).

Zawód księgarza usamodzielnił się w XVII wieku, kiedy konkretne osoby głównie importowały książki oraz inwestowały w edytorstwo dzieł mogących przynieść zysk. Dzięki dużym kontaktom handlowym w Gdańsku można było nabyć książki zarówno z Hiszpanii czy Niderlandów, jak i Cesarstwa Rosyjskiego. Sprzedawano też czasopisma, prasę oraz kalendarze, w efekcie Gdańsk był jednym z największych ośrodków księgarskich w Rzeczypospolitej. Działali w Gdańsku tacy księgarze, jak Balthasar Andreae (wydawca słownika Nicolausa Volckmara), czy Jakob Weiss (wydawca „Polnische Novellen”).

W 1617, na podstawie zezwolenia Rady Miejskiej, działalność księgarską rozpoczął w Gdańsku Casper Förster sen. Wyspecjalizował się w rozprowadzaniu druków muzycznych, między innymi zaopatrywał w materiały nutowe królewską kapelę. W 1633 otrzymał od króla pozwolenie na prowadzenie księgarstwa na terenie całej Polski. Nawiązał stały kontakt z Antwerpią, skąd, jako jedyny w Polsce, sprowadzał katolickie publikacje. W 1637 księgarnię przejął, początkowo współpracując z ojcem, Georg Förster jr. Kolportując dzieła znanych polskich autorów, stworzył z niej jeden z największych tego typu ośrodek w ówczesnej Rzeczypospolitej. Księgarnia miała liczne filie, między innymi w Warszawie, Lublinie, Krakowie, także w Amsterdamie. W 1647 Georg Förster jr otrzymał od króla tytuł bibliofila królewskiego. Ocenia się, że podczas swojej działalności wydał w Gdańsku ponad 80 pozycji.

Wobec wzrostu wśród gdańskiego patrycjatu zainteresowań kupnem cenionych książek w 2. połowie XVII wieku zaczęto urządzać aukcje, na których sprzedawano książki z kolekcji zmarłych osób. Od XVIII wieku stałe miejsce aukcji (również i innych ruchomości) znajdowało się przy Tagnetergasse (ul. Tandeta). Organizacją aukcji zajmowali się najczęściej księgarze, zwykle publikujący drukowane katalogi oraz ogłaszający o nich informacje. Stałe stoisko sprzedające książki znajdowało się w Dworze Artusa. W 1728 swoją księgarnię przy Jopengasse (ul. Piwna) uruchomił Georg Markus Knoch, specjalizujący się w publikacjach bibliograficznych oraz polonikach (współpracujący w tym między innymi z Gotfrydem Lengnichem). Zakład przejął po nim Daniel Meissner. Od lat 80. XVII wieku w Gdańsku działała przy Langgasse (ul. Długa) filia znanej firmy drukarsko-wydawniczo-księgarskiej rodziny Waesberge. Wydawała ona między innymi historię Gdańska Reinholda Curickego. Dużą działalność księgarską w latach 1761–1805 prowadził także drukarz Daniel Ludwig Wedel.

Największe księgarnie w Gdańsku
w XVI–XVIII wieku*

Nazwisko i imię księgarza	Lata działalności
Baltazar Andreae	1594–1626
Casper i Georg Försterowie	1617–1660
Georg Markus Knoch	1728–1759
rodzina van Waesberge	lata 80. XVII wieku – 1768
Johann Heinrich Rüdiger	1739–1760
Johann Christian Schuster	1755–1771
Daniel Meisner	1760–1767
Peter Andreas Penarier	1764–1776
Samuel Gottlieb Fischer	1770–1787
Adolf Heinrich Troschel	1791–1810
*Poza działającymi przy drukarniach. PP

Księgarnie w latach 1800–1945

Nazwa księgarni (Buchhandlung, Kunstbuchhandlung)	Adres	Lata działalności	Właściciel
Adalbertus	Jopengasse 40/41 (ul. Piwna)	1939–1944	1939–1944 Werner Ewert
Akademische Buchhandlung	1912–1925 Hauptstraße 29 (al. Grunwaldzka) 1928–1944 Baumbachallee 1 (ul. Konopnickiej)	1912–1944	1912–1915 Walter Schwarz 1918–1944 Gertrud Rahn
Mina Albes	Altstädtischer Graben 102 (ul. Podwale Staromiejskie)	1935–1939	1935–1939 Mina Albes
S. Anhuth	Langer Markt 10 (Długi Targ)	1831–1884	1831–1833 Simon Anhuth 1833–1840 Christina Renata Anhuth, wdowa 1840–1872 Theodor Julius Anhuth 1872–1884 Paul Theodor Anhuth
Franz Axt	1884–1897 Hundegasse 124 (ul. Ogarna) 1914 Frauengasse 43 (ul. Mariacka)	1884–1914	1884–1914 Franz Axt
R. Barth	Jopengasse 19 (ul. Piwna)	1897–1900	1897–1900 Rudolf Barth
Th. Bertling	1847 Heilige-Geist-Gasse 113 (ul. św. Ducha) 1854 Große Gerbergasse 3 (ul. Garbary) 1869 Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary)	1845–1900	1845–1890 Karl Theodor Bertling 1891–1900 Anton Bertling
F.E. Beuth	1874 Jopengasse 19 (ul. Piwna) 1892 Brotbänkengasse 33 (ul. Chlebnicka)	1874–1892	1874 Franz Ernst Beuth i Friedrich Eduard Prowe 1874–1892 Franz Ernst Beuth
Georg Bönig	Kohlenmarkt 30 (Targ Węglowy)	1912–1925	1912, 1921 Georg i Doris Bönigowie 1921–1925 Doris Bönig
Ida Bless	Kürschnergasse 2 (ul. Kuśnierska)	1935–1939	1935–1939 Ida Bless
Rol Bochert	Elisenstraße 4 (ul. Ceynowy)	1939–1944	1939–1944 Roland Bochert
B. Bruckstein und Sohn (antykwariat)	1900 Milchkannengasse 18 (ul. Stągiewna) 1903–1939 Langer Markt 22 (Długi Targ) oraz 1912 Hauptstraße 105 (al. Grunwaldzka)	1900–1939	1900–1930 Marcus Bruckstein, do 1939 synowie Arthur i Felix
Franz Brüning (księgarnia i antykwariat)	Hundegasse 41 (ul. Ogarna)	1897–1928	1897–1924 Franz Brüning 1928 Willi John
Büchergewölbe Alt Danzig (antykwariat)	Kohlenmarkt 25, Stockturm (Targ Węglowy, Katownia)	1922–1933	1922–1926 Hans Rhaue 1926–1933 Gertrrud Rhauschen Erben
Die Bücherstube (antykwariat)	1930 Hundegasse 38 (ul. Ogarna) 1935–1939 Langer Markt 22 (Długi Targ)	1931–1939	1931–1939 Hugo Schultz
Buchhandlung Landeskirchliche Gemeinschaft I	Paradiesgasse 33 (ul. Rajska)	1928–1933	1928–1933 Karl Reichle, pastor
Christliche Buch- und Kunsthandlung	1928 Johannisgasse 18 (ul. Świętojańska) 1928–1930 Brotbänkengasse 45/48 (ul. Chlebnicka) 1935–1944 Heilige-Geist-Gasse 13 (ul. św. Ducha)	1925–1944	1925–1944 Leonhard Fritz
Gustav Ehrke Gustav Ehrke Nachfl.	1892 Mirchauer Weg 15 (ul. Partyzantów) 1897–1900 Hauptstraße 18 (al. Grunwaldzka)	1892 1897–1900	1892 Gustav Ehrke 1897–1900 Alwina Gutzke
Roman von Czarliński (1868 ? – 19 X 1931 Gdańsk) Roman von Czarliński Nachfl. A.J. Pilarczyk	1910 Breitgasse 1 (ul. Szeroka) 1912 Töpfergasse 19 (ul. Garncarska) 1916–1930 Töpfergasse 30 (ul. Garncarska) 1930–1939 Töpfergasse 30 (ul. Garncarska)	1910–1930 1930–1939	1910 – 1930 Roman von Czarliński 1930–1939 Alojzy Józef Pilarczyk
K. Dahmcke	1914–1921 Stadtgraben 6 (Podwale Grodzkie) 1928–1944 Dominikswall 4 (Wały Jagiellońskie)	1914–1944	1914–1944 Karl Dahmcke
L. Dannemann	Tagnetergasse 2 (ul. Tandeta)	1817	1817 L. Dannemann
Danziger Vorposten Buchhandlung	1935 Jopengasse 11 (ul. Piwna) 1939–1945 Langgasse 13 (ul. Długa)	1935–1945	1935–1945 Gert Steinweg
W. Derwein Derwein W. Nachfl. F. Tosch	1884 Breitgasse 20 (ul. Szeroka) 1892 Breitgasse 118 (ul. Szeroka) 1912–1916 Pfefferstadt 68 (ul. Korzenna)	1884–1895 1912–1916	1884–1895 Wilhelm Derwein 1912–1916 Franziska Tosch
Deutsche Buchgemeinschaft GmbH	1931 Stadgraben 8 (ul. Podwale Grodzkie) 1937 Langgarten 37 (ul. Długie Ogrody)	1931–1937	1931–1937 GmbH (spółka z o.o.)
Deutsche Volksbücherei und Auslieferungsstelle	Altstädtischer Graben 110 (ul. Podwale Staromiejskie)	1928–1930	1928–1930 Georg Möbius
W. Devrient	Langgasse 35 (ul. Długa)	1849–1855	1849–1855 Woldemar Devrient
E.L. Doubreck	1861–1869 Langgasse 35 (ul. Długa) 1874 Langer Markt 1 (Długi Targ)	1861–1874	1861–1874 Ernst Ludwig Doubreck
Bernhard Edel	Fischmarkt 8 (Targ Rybny)	1935	1935 Bernhard Edel
Evangelische Missionsbuchhandlung	Langgarten 88 (ul. Długie Ogrody)	1928–1935	1928–1935 Paul Rad
Evangelische Vereinsbuchhandlung	1897 Hundegasse 13 (ul. Ogarna) 1912–1921 Hundegasse 106/107 (ul. Ogarna) 1925–1928 Hundegasse 90 (ul. Ogarna)	1897–1928	1897–1928 Evangelischer Verein Danzig
Georg Falk Nachfl.	Lange Brücke 11 (ul. Długie Pobrzeże)	1912
Paul Fiebig	1902–1923 Hauptstraße 12/13 (al. Grunwaldzka) 1933 Hauptstraße 32 (al. Grunwaldzka)	1902–1933	1902–1923 Paul Fiebig 1925–1933 Elfrieda Fiebig
Fritz Feldner	1902–1909 Pelonkerstraße 1 (ul. Polanki) 1925–1944 Pelonkerstraße 135 (ul. Polanki)	1902–1944	1902–1909 Fritz Feldner 1925–1944 Johanna Feldner
Gebr. Freymann	Kohlenmarkt 28/29 (Targ Węglowy)	1921–1925	1921–1925 Gebr. Freymann (firma-dom towarowy; zob. Kaspar Freymann
Friede Georg	Kohlenmarkt 13 (Targ Węglowy)	1935	1935 Friede Georg
Gazeta Gdańska	1900 Vorstädtischer Graben 49 (ul. Podwale Przedmiejskie) 1924–1928 Kassubischer Markt 21 (Targ Kaszubski)	1900–1928	1900 Bernard Milski 1924–1928 Pelagia Palędzka
J. Gehl & Co. Volksbuchhandlung	Am Spendhaus 8 (ul. Sieroca)	1928–1931	1928–1931 Julius Gehl & Co. ( Julius Gehl)
F.S. Gerhard	1797–1836 Heilige-Geist-Gasse 755 (ul. św. Ducha 16) 1836–1848 Langgasse 39 (ul. Długa)	1797–1848	1797–1831 Friedrich Samuel Gerhard 1831–1848 Gustav Adolph Friedrich Gerhard
C. Goldstamm	1806 Hundegasse 98 (ul. Ogarna) 1817 Jopengasse 62 (ul. Piwna)	1806–1817	1806–1817 Carl Goldstamm
Ernst Gruih	3. Damm 8 (ul. Grobla III)	1884	1884 Ernst Carl Wilhelm Gruih
Hansa Buchhandlung	1925 Kohlenmarkt 7 (Targ Węglowy) 1931 Große Wollwebergasse 8 (ul. Tkacka) 1935–1944 Langgasse 69/70 (ul. Długa)	1925–1944	1925, 1944 Fritz Pollakowsky
L.G. Homann L.G. Homanm und F.A. Weber	Jopengasse 19 (ul. Piwna) Langer Markt 10 (Długi Targ) 1931 Hundegasse 90 (ul. Ogarna)	1837–1884 1884–1931	1837–1874 Leopold Gottlieb Homann 1892 Karl Beyer 1897 Karl Beyer i Waldemar Scheibel 1908–1924 Robert von Bötticher 1931 Robert von Bötticher i Hugo Schultz
John und Rosenberg	1905–1918 Langer Markt 35 (Długi Targ) 1921 Kohlenmarkt 13 (Targ Węglowy) 1924–1925 Zeughaus-Passage, Große Wollwebergasse 1 (Pasaż Zbrojowni, ul. Tkacka)	1905–1925	1905–1918 Willi John i Paul Rosenberg 1921–1925 Friedrich Händler
C.F. Kabus	Langgasse 55 (ul. Długa)	1846–1865	1846–1865 Carl Friedrich Bruno Kabus
A.W. Kafemann	Ketterhagergasse 1/4 (ul. Zbytki)	1924–1944	1924–1944 Kafemann A.W. GmbH (spółka z o.o.) (zob. August Wilhelm Kafemann)
G.A. Krause	Brotbänkengasse 44 (ul. Chlebnicka)	1817	1817 G.A. Krause
Krömersche Buchhandlung	Adolf-Hitler-Straße 86 (ul. Grunwaldzka)	1935–1937	1935–1937 Kromer
G. Krosch (antykwariat)	Kassubischer Markt 22 (Targ Kaszubski)	1939–1944	1939–1944 Gustav Krosch
Paul Lange	Hauptstraße 91A (al. Grunwaldzka)	1931–1933	1931–1933 Paul Lange
H. Lau (artykuły muzyczne*)	1874 Langgasse 74 (ul. Długa) 1884 Große Wollwebergasse 10 (ul. Tkacka) 1892–1921 Langgasse 71 (ul. Długa)	1874–1921	1874–1901 Robert Hermann Lau 1901–1921 Friedrich Paul Lau
B. Lehmann	1886–1935 Ziegengasse 11 (ul. Kozia) 1936–1944 Stadtgraben 7 (ul. Podwale Grodzkie)	1886–1944	1897–1934 Bernhard Lehmann 1935–1944 Ortwin Lehmann
W. Lohde	Hundegasse 95 (ul. Ogarna)	1823–1825/1826	1823–1826 Wilhelm Lohde
Loss	Matzkauschegasse 1 (ul. Ławnicza)	1817	1817 A. Loss
Ludendorf Bücherstube	Langer Markt 21 (Długi Targ)	1935–1939
R. Markiewicz	Heilige-Geist-Gasse 87/89 (ul. św. Ducha)	1928–1931	1928–1931 Robert Markiewicz
E. Michałowski	Milchkannengasse 15 (ul. Stągiewna)	1877–1883	1877–1883 Edward Michałowski
M. Obst	Lawendelgasse 2/3 (ul. Lawendowa)	1933–1939	1933–1939 Maria Obst
Alice Pfund	Faulgraben 9A (ul. Gnilna)	1935	1935 Alice Pfund
Rahnsche Buchhandlung	1928 Große Wollwebergasse 26 1935–1944 Große Wollwebergasse 12 (ul. Tkacka)	1928–1944	1928–1944 Gertrud Rahn
Ratsbuchhandlung	Ziegengasse 9 (ul. Kozia)	1931–1944	1931–1944 Martin Kloschies
C.A. Reichel (artykuły muzyczne)	Heilige-Geist-Gasse 20 (ul. św. Ducha)	1808–1839	1808–1839 Carl Anton Reichel
Hermann Reinshagen	Adolf-Hitler-Straße 31 (al. Grunwaldzka)	1942	1942 Hermann Reinshagen
Léon Saunier	Langgasse 20 (ul. Długa)	1865–1921	1865 Friedrich Wilhelm Herdig 1866–1892 Georg Gottfried Adolph Scheinert 1895–1897 Gustav Horn i Ernst Schlichting 1908 Gustav Horn 1914–1921 Max Schneider
C.A. Schultz	Langgasse 35 (ul. Długa)	1857	1857 Carl August Schultz
D.G. Schultz (antykwariat)	Faulgraben 17 (ul. Gnilna)	1817	1817 D.G. Schultz
E.E. Siegismund	Johannisgasse 56 (ul. Świętojańska)	1892–1918	1892–1918 Emil Ernst Siegismund
Spiro	1921 Langgasse 2 (ul. Długa) 1925–1935 Neugarten 35 (ul. Nowe Ogrody)	1921–1935	1921–1935 Eugen Spiro
Georg Stilke	1925 Hauptstraße 8 (al. Grunwaldzka) 1928–1929 Hauptstraße 31 (al. Grunwaldzka) oraz 1928–1930 Langgasse 27 i 1939 Langgasse 13 (ul. Długa)	1925–1939	1925–1939 Georg Stilke
Tolkien (antykwariat)	1808 Tagnetergasse 11 (ul. Tandeta) 1817 Kleine Scharmachergasse 3 (ul. Teatralna)	1808–1817	1808–1817 Christian Tolkien
Adolph Heinrich Troschel	Heilige-Geist-Gasse 14 (ul. św. Ducha)	1796–1813	1796–1813 Adolf Heinrich Troschel
August Trosien (antykwariat)	Petersiliengasse 6 (ul. Warzywnicza)	1869–1912	1869 Trosien, wdowa 1874–1912 Rudolf Gäbert
K. und E. Twardy	Hauptstraße 8 (al. Grunwaldzka)	1921	1921 Elli Sternberg
Volksbuchhandlung	1931 Schüsseldamm 24 (ul. Łagiewniki) 1933 Am Spendhaus 6 (ul. Sieroca)	1931–1933	Sozialdemokratische Partei Deutschland Danzig
F.A. Weber (księgarnia i artykuły muzyczne) L.G. Homann und F.A.Weber (wydawca prasy: „Katholisches Kirchenblatt für Diözese Culm und Ermland” 1869)	1844 2. Damm 6 (ul. Grobla II) 1854–1890 Langgasse 78 (ul. Długa)	1844–1890 1892–1928	1844–1869 Franz Anton Weber 1874–1888 Carl August Scharf
Weichsel Buchhandlung	Holzmarkt 15 (Targ Drzewny)	1935–1944	1935–1944 Wilhelm Riemer
Ziemssen (artykuły muzyczne)	1861–1876 Langgasse 55 (ul. Długa) 1892 Langer Markt 1 (Długi Targ) 1897–1928 Hundegasse 36 (ul. Ogarna) 1935 Langer Markt 47 (Długi Targ)	1861–1935	1861–1900 Constantin Friedrich Ziemssen 1908 Hermann Julich 1914 Paulina Julich, wdowa 1921–1939 Klara Dörmann
*Uwaga: artykuły muzyczne = księgarnia muzyczna (nuty) + sprzęt muzyczny. MrGl

Księgarnie 1945–1990. W latach 1945–1946 powstały w Gdańsku pierwsze po II wojnie światowej księgarnie prywatne i spółdzielcze. Ich rozwój zablokował dekret o upaństwowieniu i przejęciu przez powstałe 1 I 1950 Państwowe Przedsiębiorstwo Dom Książki. W latach następnych w Polsce i Gdańsku działały okresowo tylko małe prywatne antykwariaty, nieodgrywające roli na rynku księgarskim. Zmiany ustrojowe i systemowe z 1989 spowodowały złamanie w 1990 monopolu Domu Książki i rozpoczęcie reprywatyzacji rynku księgarskiego. Powstały księgarnie prowadzone przez osoby prawne i fizyczne, nowo założone, jak i przejęte od Domu Książki. Częste zmiany ich lokalizacji, nazw firm, jak i właścicieli, nie pozwalają na pełne przedstawienie ich dziejów w latach 1991–2010. PP MrGl

Księgarnie prywatne, spółdzielcze i państwowe w latach 1945–1959

1946	Atlas	ul. Grunwaldzka 47
1948	Książka, Spółdzielnia Wydawnicza	ul. Jana z Kolna 8
1949–1950	Książka i Wiedza, Spółdzielnia Wydawnicza	ul. Jana z Kolna 8
1948–1950	Czytelnik, Spółdzielnia Wydawnicza	ul. Grunwaldzka 8
1948–1950	Nauka	ul. Barlickiego (ul. Dmowskiego) 5
1949–1950	Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych	ul. Miszewskiego 16
1946–1950	Księgarnia Gdańska (zob. Aleksander Krawczyński)	ul. Grunwaldzka 66
1950–1959	Gdański Antykwariat Naukowy (zob. Aleksander Krawczyński)	1950–1953 ul. Grunwaldzka 66
		1953–1959 ul. Marchlewskiego (Dmowskiego) 15
MrGl

Księgarnie Państwowego Przedsiębiorstwa Dom Książki w latach 1950–1990

1950–1990	pl. Sikorskiego 1, od 1953 pl. Gorkiego 1 (ul. Podwale Grodzkie 9)
1950–1951	ul. Jana z Kolna 8
1950–1960	al. Grunwaldzka 8
1950–1985	al. Grunwaldzka 76/78 (Antykwariat Naukowy)
1950–1990	ul. Barlickiego 1, od 1953 Marchlewskiego 1 (ul. Dmowskiego)
1950–1990	ul. Barlickiego 5, od 1953 Marchlewskiego 5 (ul. Dmowskiego), po 1970 antykwariat
1951–1990	al. Grunwaldzka 94/96
1952–1990	ul. Długa 62/63
1952–1990	ul. Jedności Robotniczej 22 (Trakt św. Wojciecha)
1952–1990	ul. Miszewskiego 16
1953–1980	al. Grunwaldzka 66
1952–1990	ul. Łowczyńskiego 8 (ul. Góreckiego)
1955–1990	ul. Kartuska 80
1958–1990	Stocznia Gdańska, ul. Doki 1
1958–1990	ul. Chopina 40
1958–1990	al. Grunwaldzka 126/128
1960–1990	al. Grunwaldzka 107/109, następnie nr 111/113 (Naukowa)
1960–1990	ul. Heweliusza 32
1960–1990	ul. Grobla II 12/14
1963–1990	ul. Miszewskiego 5
1964–1972	ul. Racławicka 8
1964–1990	pl. Komorowskiego
1965–1990	ul. Wyspiańskiego 25
1971–1990	ul. Krzywoustego 25
1973–1990	ul. Manifestu Połanieckiego 36
1974–1990	ul. Śląska 66C
1974–1990	ul. Rajska 6
1975–1990	ul. Pomorska 88
1976–1990	ul. Grobla I 13 (Antykwariat Naukowy im. A. Krawczyńskiego)
1978–1990	ul. Łagiewniki 56 (Ossolineum)
1979–1990	Długi Targ 37/38 (Klub Międzynarodowej Prasy i Książki)
po 1982 – 1990	ul. Paderewskiego 11
po 1982 – 1990	ul. Opolska 3
po 1982 – 1990	ul. Gdańska 2
1988–1990	ul. Dragana 17
MrGl