LELEWICZ KAZIMIERZ, fotografik
| < Poprzednie | Następne > |
KAZIMIERZ LELEWICZ (15 XII 1896 Lubartów – 1 X 1986 Gdańsk), inżynier, fotografik. Syn Władysława i Marii. Po ukończeniu progimnazjum uczył się w mającej nieoficjalny status politechniki Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda w Warszawie, którą ukończył w 1915 jako inżynier budownictwa kolejowego. Podczas I wojny światowej, podczas zagrożenia zajęcia Warszawy przez Niemców (sierpień 1915) ewakuował się (w lipcu) do Moskwy, gdzie do 1 VI 1916 uczył się na kursach inżynierskich na Wydziale Budownictwa Polowego Wyższej Szkoły Wojennej. Wcielony w tym miesiącu do 6 Pułku Inżynierskiego 42 Dywizji 2 Armii, jako podporucznik–inżynier służył w nim do października 1917.
W Polsce od 18 V 1918, pracował początkowo w prywatnym biurze Techniczno–Budowlanym Bronisława Kochanowskiego w Lublinie, od września tego roku w Zarządzie Gmachów Poguberialnych, od 1 grudnia oddelegowany do sekcji drogowej linii kolejowej Rejowiec–Bełżec na Lubelszczyźnie. Od 15 II 1921 do 18 IX 1939 pracował jako projektant linii i obiektów kolejowych w Okręgowej Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w Wilnie, w latach 1939–1945 zaś w tej dyrekcji zarządzanej przez kolejnych okupantów. Od 1921 uczył się zawodu fotografa u artysty malarza Ferdynanda Ruszczyca (1870–1936) i fotografika Jana Bułhaka (1876–1950). W 1926 współzałożyciel, sekretarz i wiceprezes Wileńskiego Towarzystwa Miłośników Fotografii. W Radiu Wileńskim wygłaszał odczyty z dziedziny fotografii i fotografiki. Eksperymentował z różnymi technikami fotografii artystycznej, słynne są jego zdjęcia zwierząt, w tym psów. W czasie II wojny światowej w ruchu oporu, był w Nowowilejce członkiem konspiracyjnego Zarządu Rejonowego Związku Patriotów Polskich w ZSRR.
W Gdańsku od września 1945, w mieszkaniu przy ul. Topolowej 2 zorganizował pracownię fotograficzną. Pracownik Politechniki Gdańskiej, od 1 III 1949 kierował Studium Fotografii na Wydziale Architektury, współpracował z pracownią konserwatorską prof. Jana Borowskiego, na poddaszu Gmachu Głównego PG zorganizował laboratorium fotograficzne. Uczył podstaw fotografii, między innymi znanych później fotografów Stefana Figlarowicza i Zygmunta Grabowieckiego.
Od jesieni w 1945 dokumentował zniszczenia Gdańska, kolejne etapy odbudowy. Wartość artystyczną zdjęć obrazujących zniszczenia i odbudowę Gdańska doceniono po 1970. W 1973 Muzeum Historyczne Miasta Gdańska (MHMG) zorganizowało wystawę Zniszczenia i odbudowa Gdańska, prezentowane na niej zdjęcia (100) przekazał w darze tej placówce (część obecnie znajduje się w stałej ekspozycji w Ratuszu Głównego Miasta). Kolekcja jego zdjęć Gdańska z lat 1945–1955 znajduje się też w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej. W 1947 współorganizator i pierwszy prezes Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Działał w powstałym w 1972 Towarzystwie Przyjaciół Gdańska.
W 1957 otrzymał od FIAP (Stowarzyszenia Międzynarodowego Sztuki Fotograficznej w Bernie, Szwajcaria, zrzeszającego przedstawicieli 38 krajów) tytuł „Excellence de la Fédération Internationale de l’Art Photographique”. W 1960 otrzymał nagrodę Prezydium MRN w dziedzinie plastyki. Na wniosek MHMG za zasługi w fotograficznym dokumentowaniu miasta otrzymał w 1975 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, w 1973 nagrodę kulturalną Przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku, a w 1976 wojewody gdańskiego. Zmarł na chorobę serca. Od 7 II 1920 żonaty był z Marią z domu Mikulską (15 VIII 1899 – 27 I 1991), pochowani na cmentarzu Srebrzysko.
