MAC LEAN, rodzina
| < Poprzednie | Następne > |
MAC LEAN, rodzina kupców pochodząca ze Szkocji, w Gdańsku notowana od połowy XVIII wieku. Zajmowała się głównie handlem z Wyspami Brytyjskimi, wysyłając tam zboże i drewno, importując węgiel, towary przemysłowe i kolonialne. Od XVIII wieku posiadała kantor w Kłajpedzie (Memel), gdzie też przeczekała napoleoński okres I Wolnego Miasta Gdańska, niesprzyjający handlowcom brytyjskim, powracając do Gdańska po 1814. W połowie XIX wieku członkowie rodziny skoncentrowali część swych wysiłków na administrowaniu nabytymi majątkami ziemskimi i rozwojem kantoru w Kłajpedzie, kończąc tym samym ponad stuletnią działalność handlową w Gdańsku.
Archibald I (1737 Baronet of Griskipol, Isle of Coll, Szkocja – 5 X 1810 Królewiec (w drodze do Kłajpedy)). W 1760 współwłaściciel firmy handlowej Simpson & Mac Lean w Kłajpedzie, założonej pod patronatem teścia Johna Simpsona (1695–1774). W Gdańsku od 1763, prowadził firmę zajmującą się eksportem i importem towarów z Anglii i Irlandii, kantor w 1797 znajdował się przy Langer Markt 485 (Długi Targ 29). Około 1800 nabył od spadkobierców Christiana Sendela kamienicę przy Hundegasse 241 (ul. Ogarna 20) z domem tylnym przy Hintergasse 230 (ul. Za Murami 35). W 1809 mieszkał przy Ankerschmiedegasse 164 (ul. Kotwiczników 6). W 1810 wyjechał do syna Archibalda II, przebywającego w czasach napoleońskich ze względów na szkockie pochodzenie na emigracji w Kłajpedzie.
Od 17 IX 1761 był żonaty z Mary Simpson (1735 – 1806 Gdańsk), którą poślubił w Kłajpedzie. Ojciec synów Archibalda II, głównego spadkobiercy, Johna (1764 Gdańsk – 1799), po dojściu do pełnoletności prowadzącego firmę handlową w Elblągu i Kłajpedzie, Lachlana (1768–1831) czołowego gdańskiego handlowca. Z córek Anna (1767–1838) była żoną kupca w Kłajpedzie, Nancy (ur. 1782) pozostała panną, natomiast najstarsza, Maria (8 VII 1762 – 20 III 1844 Gdańsk) jako panna była śpiewaczką amatorką, występowała w Domu Angielskim na koncertach organizowanych przez Daniela II Gralatha i kupca Andreasa Peltrégo (1747–1824), od 10 II 1785 byłą żoną kupca Michaela Barstowa (1741–1794), od 19 X 1795 Corneliusa van Almondego.
Archibald II (chrzest 8 IX 1772 Gdańsk – 27 V 1860 Gdańsk), syn Archibalda I, radny. W okresie napoleońskiego I Wolnego Miasta (1807–1814; WMG) ze względu na szkockie pochodzenie przebywał w pruskiej Kłajpedzie. W 1814 powrócił do Gdańska. Prowadził firmę handlową Mac Lean und Co. z kantorem w 1831 przy Langgasse 396 (ul. Długa 31). W latach 1825–1828 radny Gdańska. Po 1830 był głównym buchalterem (księgowym) oddziału banku królewskiego w Gdańsku. Po upadku I WMG nabył wyspę Holm ( Ostrów). W latach 1839–1860 mieszkał przy Jopengasse 739 (ul. Piwna 60). W 1822 współzałożyciel, następnie członek gdańskiej Korporacji Kupców. W 1846 należał do Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w Gdańsku.
1 XII 1803 zawarł w kościele św. Piotra i Pawła związek małżeński z panną Anną Julianną (27 VIII 1781 Gdańsk – 8 II 1817 Kłajpeda), córką gdańskiego lekarza Franza Antona Schlandera (1743–1831). Po jej śmierci poślubił Mariannę z domu van Almonde (zm. 30 I 1847), następnie jej siostrę Marię (1809 – 10 IV 1855). Drugie i trzecie małżeństwo było bezdzietne. Z licznych potomków spadkobiercą domu i firmy został syn Archibald III; córki powychodziły za mąż: Anna (1804–1883) za Francisa Marshalla z Edynburga (1791–1865), Emilia (1817–1886) w 1838 za gdańskiego kupca Johanna Sprota Stoddarta, Oktavia (1814–1898) w 1838 za gdańskiego lekarza dr. Emila Friedricha Götza, Johanna Henrietta (1813–1878) w 1839 za Adolpha Muhla (1798–1877), właściciela majątku Łaguszewo koło Gdańska, tylko Flora (1812–1890) pozostała panną.
Lachlan (Lauchlan) (22 XII 1768 Gdańsk – 29 I 1831 Gdańsk), syn Archibalda I, młodszy brat Archibalda II. W 1796 kupiec w Kłajpedzie, wspólnik w firmie Johna Simpsona. Od 1802 w Gdańsku, wspólnik ojca i brata w firmie Mac Lean und Co. z kantorem przy Langer Markt 485 (Długi Targ 29). W latach 1815–1818 dyrektor nowo powstałego gdańskiego oddziału banku królewskiego w Gdańsku przy Langer Markt 450 (Długi Targ 20). Jednocześnie właściciel firmy handlowej, która zajmowała się hurtowym handlem zbożem i drewnem. Jej kantor od 1817 mieścił się przy Langgasse 396 (ul. Długa 31), w kamienicy nabytej po śmierci Johna Simpsona. Był właścicielem Dworu III w Oliwie.
Od ślubu w Kłajpedzie w 1800 był żonaty z wdową Marią z domu Beerbohm. Pozostawił syna Lauchenna, prowadzącego działalność handlową w Kłajpedzie, oraz trzy córki. Z Gdańskiem związana była Helene (1803–1888), żona Friedricha Hoenego (1776–1868), gdańskiego kupca, armatora, która zastąpiła jego zmarłą pierwszą żonę – swą siostrę (przyrodnią, z jednej matki) Marię Mac Lean (1791–1829), córkę Johna (1764–1799). Z ręką panien Mac Lean Friedrich Hoene przejął także kamienicę przy Hundegasse 241 (ul. Ogarna 20) z domem tylnym przy Hintergasse 230 (ul. Za Murami 35).
Archibald III (2 I 1806 Gdańsk – 15 V 1877 Szczerbięcin), syn Archibalda II. Początkowo kupiec zajmujący się handlem hurtowym. W 1830 roku nabył swój pierwszy majątek ziemski – Scherpingen (Szczerbięcin) w powiecie tczewskim, w 1848 – kolejny, Groß Roschau (Rościszewo) koło Tczewa za 40 000 talarów, a w 1862 dokupił jeszcze Turze (Turze) oraz Damaszke (Damaszka) za 60 000 talarów.
5 I 1839 w kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku zawarł związek małżeński z Marianną Angelicą (1804 – 28 VIII 1866), wdową po Johannie Carlu Henrichsdorffie (8 X 1795–1836), która była prawną właścicielką wytwórni likierów Lachs ( Goldwasser) do czasu osiągnięcia pełnoletności przez jej córkę Marię Annę Henrichsdorff (17 VII 1828 Gdańsk – 9 XI 1909 Unichowo, powiat bytowski), po mężu von der Marwitz. Tym samym stał się w części jego współwłaścicielem. W Gdańsku mieszkał w kamienicy żony przy Heilige-Geist-Gasse 86 (ul. św. Ducha 101/103). 19 V 1877 pochowany w Gdańsku w rodzinnym grobowcu na nowym cmentarzu Zbawiciela na Zaroślaku. Spadkobiercami byli synowie Archibald IV (1842–1913) i Lachlan (1845–1912), między których podzielił swój majątek ziemski. Ani oni, ani też jego trzy córki już żadnego związku z Gdańskiem nie mieli.
