MADAME SANS-GÊNE, księżna gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
MADAME SANS-GÊNE (Pani bez Żenady, Pani Bezceremonialna, Pani bez Zahamowań), właściwie Cathérine Hubscher (Hübscher; 2 II 1753 Goldbach-Altenbach – 28 XII 1835 Paryż), księżna Gdańska. Urodziła się w istniejącym nadal domu przy rue de Bessay w Altenbach, uznanym za obiekt francuskiego dziedzictwa kulturowego. Pracowała jako prasowaczka w Oderen (departament Haut Rhin (Górny Ren)), następnie paryska praczka i oberżystka, od 1 III 1783 żona sierżanta, później generała, marszałka i księcia Gdańska François Josepha Lefebvre’a, księżna Gdańska (w którym nigdy nie zagościła).
Słynna z humoru i bezpośredniego języka, mimo prostackiego zachowania stała się damą dworu cesarza Napoleona I. Mimo zdobytego bogactwa i władzy pozostała otwarta na potrzebujących, niezależnie od ich stanu i pochodzenia. Przeżyła wszystkie swoje czternaścioro dzieci i męża, pochowana u jego boku na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.
Bohaterka licznych wspomnień w pamiętnikach, tytułowa postać komedii napisanej w 1893 przez Victoriena Sardou (wystawionej również w Gdańsku, po raz pierwszy 22 X 1894 roku przez Heinricha Hlawaczka), opery komicznej skomponowanej przez Umberta Giordano (prapremiera 25 I 1915 w Metropolitan Opera House w Nowym Yorku) i filmów fabularnych (między innymi grana przez Glorię Swanson (1925), Sophię Loren (1961: Robert Hossein w roli jej męża)).
Bibliografia:
Nieuważny Andrzej, Napoleoński marszałek i alzacka praczka. François-Joseph Lefebvre i „Madame Sans-Gêne” czyli książę i księżna Gdańska, Gdańsk 2007.
