MAUKISCH JOHANN, rektor Gimnazjum Akademickiego
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN MAUKISCH (14 VIII 1617 Freiberg, Saksonia – 8 VI 1669 Gdańsk), rektor Gimnazjum Akademickiego, pastor kościoła św. Trójcy. Syn kaznodziei w kościele św. Jana i św. Bartłomieja we Freibergu Israela i Marie, córki pastora kościoła św. Mikołaja tamże, Jacoba Settlera, brat Michaela, także pastora w rodzinnym mieście.
Uczył się w gimnazjum w Miśni, ze względów finansowych przerwał naukę. Od 1638 studiował (także dzięki stypendium miasta Freiburga (Fryburg Bryzgowijski)) filologię, filozofię, teologię, języki hebrajski, chaldejski i syryjski na uniwersytecie w Lipsku, od 1639 bakałarz filozofii, od 1640 magister, od 1643 bakałarz teologii, od 1650 doktor teologii.
23 IX 1651 zaproponowany przez gdańską Radę Miejską, został (od 23 XI 1651) rektorem gdańskiego Gimnazjum Akademickiego i pastorem kościoła św. Trójcy. Jako rektor doskonalił dydaktykę, metody nauczania języków, sprowadził do Gdańska wybitnych uczonych, kierował fundacją Aerarium pauperum studiosorum, doprowadził do ponownego otwarcia bursy szkolnej, zorganizował chór i orkiestrę. Z myślą o uczniach ułożył po łacinie i niemiecku pieśni religijne, wydane w dwóch zbiorach (1656, 1657). Kładł nacisk na kształcenie nie tylko w języku łacińskim, ale także ojczystym, niemieckim i polskim (skoro ten jest w "codziennym użyciu, prawie konieczny i nadzwyczaj pożyteczny"), postulował pogłębienie religijnego wychowania uczniów, zachęcając pastorów do coniedzielnej katechezy młodzieży pozaszkolnej. Opracował sposób prowadzenia w Gimnazjum dysput, organizował dysputy pokazowe, angażując do roli odpowiadających własnych uczniów. W 1658 organizował także uroczyste obchody 100-lecia powstania Gimnazjum Akademickiego. Gorliwy obrońca ortodoksyjnego luteranizmu, autor traktatów teologicznych i pism polemicznych, w których rozprawiał się z kalwinistami (Maledicentia Maresiana, 1664; Nil sani, Maresiana!, 1667), synkretystami (Syncretistisches Glaubens-Hincken, 1664) i jezuitami (Schrifftmässiges Kinder-Zeugniß … Bey Gegenstellung der Lutherischen und Jesuitischen Religion, 1664). W 1701 wydano w Gdańsku zbiór jego kazań i rozważań biblijnych, głoszonych podczas nabożeństw niedzielnych w kościele św. Trójcy oraz podczas głównych uroczystości i świąt kościelnych.
Od 9 XI 1651 żonaty był z Marie Elizabeth (1632 – 2 I 1670), córką wrocławskiego pastora kościoła św. Elżbiety, doktora teologii Ananiasa Webera. Ojciec zmarłych w dzieciństwie Johanna Samuela (17 XI 1653 – 4 IV 1655), żegnanego wierszem żałobnym przez kantora Gimnazjum i kościoła św. Trójcy Michaela Conoviusa, Johanna Frederika (4 III – 23 III 1660) i Ananiasa Gottlieba (14 I 1663 – 12 II 1667). Zmarł po długiej chorobie. Utwór żałobny po śmierci żony napisał pastor Johann Heinius, jego samego żegnał zaś zbiór Carmina lugubria (Smutne pieśni) wielu teologów i profesorów z Lipska, Hamburga, Fryburga (z gdańskich m.in. Abraham Calow, Aegidius Strauch, Johann Peter Titius, Nathanaele Dilger, Michael Falck, Samuel Weissatius, Abraham Heyse, Christian Omuth, Benedict Figh, Friedrich Zwicker, Salomon Möller, Johann Christoph Rosteuscher, Georg Neufeld jr, Friedrich Büthner, Johann Heinius diakon kościoła św. Trójcy, Joachim Simon (były pastor kościoła św. Barbary, diakon w kościele św. Katarzyny, Isaak Fabricius pastor kościoła św. Barbary i inni).
