MENDEL MARIA TERESA, prorektor Uniwersytetu Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
MARIA TERESA MENDEL (ur. 15 X 1960 Gdańsk), profesor, prorektor Uniwersytetu Gdańskiego (UG); pedagog. Córka Jana Ankiewicza i Agaty z domu Wierzbowskiej, siostra Stanisława (1948–1989), Anny (1950–2017), Małgorzaty (ur. 1953). W 1975 absolwentka Szkoły Podstawowej nr 14 w Gdańsku, w 1980 Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie, w 1985 zaocznego studium nauczycielskiego (Gdynia) i w 1989 studiów pedagogicznych w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku.
W latach 1980–1982 nauczycielka w gdańskiej SP nr 24, w okresie 1982–1989 w SP nr 49, gdzie od 1985 była wicedyrektorką do spraw wychowawczych. Od 1989 – zaangażowana w działalność Społecznego Towarzystwa Oświatowego – współtworzyła jedną z pierwszych niepublicznych szkół w Polsce: I Społeczną Szkołę Podstawową STO w Gdańsku (od 1989 Zaspa, ul. Pilotów 1, od 1992 Oliwa, ul. Polanki 11), gdzie była nauczycielką oraz dyrektorką (1989–1998, z roczną przerwą na doktorat), a w latach 1998–2002 prezesem organu prowadzącego szkołę.
Jednocześnie od 1989 pracownik Instytutu Pedagogiki UG. Od 1994 doktor, od 2002 doktor habilitowany, od 2002 profesor UG, od 2009 profesor nadzwyczajny (tytularny) i profesor zwyczajny. W latach 1999–2008 kierownik Studiów Podyplomowych Animacji Współpracy Środowiskowej, w latach 2005–2008 koordynator Studiów Podyplomowych Doradztwo Zawodowe, w okresie 2012–2014 kierownik kursu Szkoła Mentor dla Stypendysty na Wydziale Nauk Społecznych UG. Od 2005 kierownik Zakładu Pedagogiki Społecznej, od 2012 przewodnicząca Rady Programowej dla kierunku praca socjalna; w latach 1996–2001 wicedyrektor, 2001–2008 dyrektor Instytutu Pedagogiki; od 2005 do 2008 senator UG. W latach 2008–2012 prorektor UG do spraw kształcenia, jednocześnie pełnomocnik rektora do spraw European Universities Continuing Education Network, w którym zainicjowała powstanie Polish Universities Lifelong Learning (2008–2014); także pełnomocnik rektora do spraw jakości kształcenia (2012–2016) i do spraw przedszkola UG (2017–2019). Inicjatorka idei Rozwój Edukacji Akademickiej (REA) i współorganizatorka dwunastu konferencji REA w latach 2008–2015. Od 2023 przewodnicząca Sądu Koleżeńskiego Klubu Kobiet Uczelni Fahrenheita (UG, Gdański Uniwersytet Medyczny, Politechnika Gdańska).
Specjalista z zakresu pedagogiki społecznej i animacji w wersji zaangażowanej, przybierającej postać polityki publicznej, aktywizującej lokalne społeczności oraz rodziców. Autorka monografii Rodzice i szkoła. Jak współuczestniczyć w edukacji dzieci? (1998), Partnerstwo rodziny, szkoły i gminy (2000), Edukacja społeczna. Partnerstwo rodziny, szkoły i gminy w perspektywie amerykańskiej (2001), Rodzice i nauczyciele jako sprzymierzeńcy (2007); redaktorka monografii W poszukiwaniu partnerstwa rodziny, szkoły i gminy (2000), Animacja współpracy środowiskowej (2002) i innych.
Działa w obszarze refleksji teoretycznej, badań i praktyki edukacyjnej określanym jako pedagogika miejsca. Jest m.in. autorką monografii Społeczeństwo i rytuał. Heterotopia bezdomności (2007), redaktorką monografii Pedagogika miejsca (2006), współredaktorką monografii Obraz, przestrzeń, popkultura. Inspiracje badawcze w polu pedagogiki społecznej (2009). Pedagogikę miejsca rozwija w perspektywie myśli o demokracji, pamięci i tożsamości, między innymi jako „pedagogikę miasta”. Napisała monografię Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła (2017); jest współautorką monografii Portrety. Topografie społecznej zmiany (2014) i redaktorką tomów Miasto jak wspólny pokój. Gdańskie modi co-vivendi (2015), Gdańsk, moje miejsce bez granic (2015), Miasto pedagogiczne („Studia Pedagogiczne”, t. 69, 2016) oraz współredaktorką zbiorów Tożsamość gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci (2010), Jan Heweliusz i kultura heweliuszowska (2013), Miasto (dla) sztuki, sztuka (dla) miasta (2018), Pamięć i miejsce. Perspektywa społeczno-edukacyjna (2019).
W latach 2009–2010 poprowadziła zespołowy projekt badawczy, w którym w roli współbadacza analizującego doświadczenie własnej pamięci miasta wystąpił prezydent Gdańska Paweł Adamowicz (Tożsamość gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci, 2010). W 2015 kierowała objętym dofinansowaniem ze strony Miasta Gdańska projektem badawczo-animacyjnym Gdańskiego Towarzystwa Naukowego „Wspólny Pokój Gdańsk. Ku miejskim modi co-vivendi” (Miasto jak wspólny pokój. Gdańskie modi co-vivendi, 2015). Uznany za Projekt Roku 2015 otrzymał nagrodę Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki.
Zainicjowała projekt międzynarodowej wymiany gdańskich uczniów i studentów „Hanza w edukacji” (od 1997) i w latach 1997–2005 nim kierowała. Uczestniczyła w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych, była głównym, polskim wnioskodawcą między innymi projektów: „Przygotowanie nauczycieli USA, Holandii, Danii i Polski do współpracy z rodzicami” (1998–2002), „Education for Change” (2004–2007), „Good Intercultural Dialogue Between Parents and Schools” (2005–2008), pięciu projektów odnoszących się do organizacji i jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym oraz uczenia się przez całe życie, realizowanych między innymi z Instytutem Badań Edukacyjnych (2008–2016).
Od 2017 redaktor naczelny „Rocznika Gdańskiego”. Członkini rad redakcyjnych oraz komitetów naukowych czasopism, między innymi „International Journal About Parents in Education” (od 2007), „Pedagogika Społeczna” (od 2011), „Praca Socjalna” (od 2017), „Zoon Politikon” (od 2011), „Papers on Social Pedagogy” (od 2014), „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” (od 2015), „Contemporary Educational Leadership” (od 2014), „Edukacja” (od 2010), „Kwartalnik Trzeci Sektor” (od 2017), „Problemy Wczesnej Edukacji” (od 2005), „Kultura i Edukacja” (2000–2016). Od 2018 redaktorka-konsultantka w „European Journal for Research on the Education and Learning of Adults”; od 2015 członkini Editorial Advisory Board (rady serii wydawniczej: Critical Education Series) dla wydawnictwa Bloomsburry. Członkini stałego zespołu recenzentów „Malta Review of Educational Research”.
Członkini Gdańskiej Rady Oświatowej (2007–2010), rad programowych Gdańskiego Programu Stypendialnego Mentor (od 2012), cyklicznej konferencji naukowej Fundacji Rektorów Polskich i Szkoły Głównej Handlowej „Polityka publiczna a kapitał ludzki” (od 2016) i innych. Członkini Kapituły Ministra Edukacji Narodowej do spraw Profesorów Oświaty (2015–2016), Pomorskiej Kapituły Konkursu dla rad rodziców „Mam 6 lat” (2012–2014), od 2012 Kapituły Stypendium Naukowego Miasta Gdańska im. Daniela Fahrenheita, od 2014 Kapituły Nagrody Naukowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego im. Ireny Lepalczyk.
Pracowała jako opiekun naukowy i ekspert w licznych projektach w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego współrealizowanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Instytut Spraw Publicznych, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL w Warszawie (2009–2017) oraz w zespole doradców i stałych współpracowników Instytutu Badań Edukacyjnych (2008–2016), Zespole Ekspertów Bolońskich MNiSW (2010–2013), w Network of Experts in Social Sciences of Education and Training (od 2012).
Członkini towarzystw naukowych, m.in. European Research Network About Parents in Education (ERNAPE) – prezydent sieci w kadencjach 2003–2005, 2019–2021, w 2018 twórczyni polskiej gałęzi sieci: ERNAPE-PL, rozwijanej pod patronatem Miasta Gdańska; American Educational Research Association – AERA (od 1998, w różnych okresach członkostwo pełne lub afiliowane), International Network of Scholars przy Johns Hopkins University, Baltimore (od 1998), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (od 2008; od 2013 przewodnicząca Wydziału I Nauk Społecznych i Humanistycznych), Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego (od 1998), Polskiego Stowarzyszenia Szkół Pracy Socjalnej (od 2013). Członkini towarzystw społecznych, między innymi Społecznego Towarzystwa Oświatowego (od 1989, prezes Koła Terenowego STO nr 9 w latach 1998–2002, członek zarządu od 2002 do 2008), Fundacji „Rodzice Szkole” (2006–2016, członkostwo w zarządzie), Stowarzyszenia Pedagogów Społecznie Zaangażowanych (od 2016).
Odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi (2024), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2000), uhonorowana Złotą Odznaką Społecznego Towarzystwa Oświatowego (1997), wyróżniona nagrodą Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za projekt Wspólny pokój Gdańsk (2014), nagrodą Instytutu im. Heleny Radlińskiej w Warszawie „Animator Solidarności Codziennie” (2018). W 2020 wyróżniona Nagrodą Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza. W 2022 otrzymała Medal 100-lecia Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki.
Zamężna z Mariuszem Mendlem (ur. 1959) i ponownie z Tomaszem Szkudlarkiem (ur. 1954).
