MORAWIECKI JERZY, oficer, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
JERZY MORAWIECKI (4 IV 1910 Berdyczów, obecnie Ukraina – 2 III 1997 Gdańsk), lekarz okulista ze specjalizacją I (1945) i II stopnia (1952), serolog, historyk medycyny, wojskowy w stopniu majora. Syn księgowego Romana i Stanisławy Teodory z domu Wojciechowskiej. W 1924 absolwent II Państwowego Gimnazjum w Rzeszowie, w latach 1928–1935 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jako student drugiego roku podjął pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Historii i Filozofii Medycyny. W 1935 został powołany do rocznej służby wojskowej, w 1936 przeniósł się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego (UW), a rok później otrzymał tytuł lekarza nauk medycznych. W 1939 obronił na Wydziale Lekarskim UW dysertację doktorską, stopień doktora nauk medycznych nadano mu dopiero po II wojnie światowej, w 1946.
We wrześniu 1939 w stopniu podporucznika brał udział w bitwie nad Bzurą oraz bitwie pod Kutnem, wzięty do niewoli 18 września w miejscowości Iłów, osadzony w Oflagu II A Prenzlau (Brandenburgia, na północ od Berlina), następnie przeniesiony do obozu jenieckiego Stalag III A Luckenwalde (Brandenburgia, na południe od Berlina), zwolniony w 1940. W latach 1941–1943 był pracownikiem Kliniki Okulistyki UW, 1943–1944 tamtejszego Instytutu Oftalmicznego. W powstaniu warszawskim w Armii Krajowej (I Obwód "Radwan" - Grupa Bojowa "Krybar" – sanitariat), przydzielony do Szpitala Polowego przy ul. Kopernika, po jego zbombardowaniu przeniesiony do szpitala przy ul. Pierackiego 3/5 (obecnie Foksal), po kolejnych zniszczeniach – na gruzy Instytutu Oftalmicznego, później na gruzy i teren ogrodu Szpitala Głównego PCK, w końcu do Szpitala Wolskiego przy ul. Płockiej. Z Warszawy został ewakuowany wraz ze szpitalem Wolskim do Milanówka, gdzie został zatrudniony przez Państwowy Zakład Higieny w ramach zwalczania duru plamistego.
W 1945 powrócił do Kliniki Okulistyki UW, pracując jako asystent i starszy asystent. W 1952 został powołany do służby wojskowej, pracował jako ordynator Oddziału Okulistycznego Szpitala Wojskowego w Wałczu i Szpitala Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie. Od 1956 doktor habilitowany (Akademia Medyczna w Warszawie). W 1957 przeszedł do rezerwy w stopniu majora. Od 1962 był pracownikiem Kliniki Chorób Oczu Akademii Medycznej w Gdańsku, od 1973 profesor nadzwyczajny (tytularny). Od 1980 na emeryturze, naukowo pracował do końca życia.
Zajmował się historią medycyny, immunologią, immunopatologią oraz serologią człowieka. Uważany za odkrywcę zjawiska precypitacji antygenów i przeciwciał w rogówce żywego oka. Interesował się zagadnieniami zełzowego zapalenia oka, resorpcją krwi wynaczynionej do ciała szklistego oka, rozpraszaniem światła przez różne warstwy soczewki oka, reakcjami zachodzących w tkankach oczu w infekcji gruźliczej. Był twórcą hipotezy rozpadu krwinek Rh+ w ciele szklistym oka po dodaniu surowicy anty Rh.
Autor licznych prac naukowych, między innymi: Leczenie zełzowych zapaleń oczu za pomocą nowych środków przeciwalergicznych („Polski Tygodnik Lekarski” 1949, nr 41), Präzipitationserscheinungen in der lebenden Hornhaut bei Antigen-Antikӧrperreaktionen („Opthalmologica” 1956), Immunologia narządu wzroku (Immunologia kliniczna, Warszawa 1974), Teoretyczne podstawy seroterapii krwotoków do ciała szklistego („Klinika Oczna” 1980, nr 5).
Był członkiem honorowym Niemieckiego Towarzystwa Okulistycznego Związku Okulistów NRD i Société Française d’Ophtalmologie, przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w Gdańsku (1962–1980) i jego członkiem honorowym (od 1980).
Został odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976), medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1980), Medalem Pamiątkowym XXX-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1978). Pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
