NASKRĘT JAN, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
JAN NASKRĘT (5 XII 1904 Piotrowo, gmina Czempiń, powiat kościański, województwo poznańskie – 6 IX 1993 Wejherowo), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w stopniu plutonowego, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Jana i Julianny z domu Wiereckiej. Ukończył niemiecką szkołę powszechną w Łaszewie. Przez trzy lata uczył się kowalstwa. Przeniósł się do Katowic, gdzie pracował jako kowal w firmie górniczo-hutniczej Gische S.A. 4 X 1925 powołany do odbycia służby wojskowej do 70. Pułku Piechoty w Pleszewie. Ukończył pułkową szkołę podoficerską, awansował do stopnia kaprala. Pozostał w zawodowej służbie wojskowej. W 1928 przeniesiony do Batalionu Podchorążych Rezerwy Nr 7 w Śremie w charakterze instruktora. 15 VIII 1929 awansowany do stopnia plutonowego. W grudniu 1932 oddelegowany do służby w Batalionie Morskim w Wejherowie (od 1 V 1937 1. Morski Batalion Strzelców). Był w składzie desantu żołnierzy z tego batalionu, który w reakcji na likwidację policji portowej przez władze gdańskie 6 III 1933 na rozkaz marszałka Józefa Piłsudskiego transportowiec „Wilja” wysadził na Westerplatte. Po wycofaniu desantu pozostał w WST jako dowódca drużyny.
W WST był zaopatrzeniowcem żywnościowym i kierownikiem kuchni żołnierskiej. 1 III 1938 zatwierdzony do służby wojskowej w stopniu plutonowego rzeczywistego na okres trzech lat. W czasie obrony Westerplatte we wrześniu 1939 był dowódcą wartowni Nr 3. W niewoli od 7 września (numer jeńca 2225) przebywał w Stalagu I A Stablack (dziś Stabławki, gmina Górowo Iławeckie, powiat bartoszycki, województwo warmińsko-mazurskie). Jako jeniec skierowany został do pracy w gospodarstwie rolnym, od października 1942 pracował jako mechanik w Fabryce Maszyn Rolniczych w Gerdauen (dziś Żeleznodarożnyj w obwodzie kaliningradzkim, Rosja). Oswobodzony przez wojska radzieckie 2 II 1945, 15 kwietnia wrócił do Wejherowa, 15 maja zatrudnił się w Powiatowym Urzędzie Repatriacyjnym na stanowisku intendenta zaopatrzenia. Od 1946 pracował jako główny magazynier artykułów spożywczych w Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Od 1957 do 1962 był pracownikiem kadrowym Rejonowego Związku Gminnych Spółdzielni. Od maja 1962 instruktor w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym, od 1 IV 1970 na emeryturze. Pracował społecznie, był wieloletnim ławnikiem Sądu Rejonowego w Wejherowie. W 1990 otrzymał rentę inwalidy wojennego oraz awans do stopnia podporucznika w stanie spoczynku.
Członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1989), Brązowym Medalem „Za Długoletnią Służbę” (1939), Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945 (1947), Medalem za Odrę, Nysę i Bałtyk (1947), Medalem „Zasłużonym na Polu Chwały” (1960), Odznaką Grunwaldzką (1960), Medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1982), odznakami „Zasłużony Ziemi Wejherowskiej” i „Za Zasługi dla Gdańska” (1984).
Od czerwca 1931 żonaty był z Leokadią z domu Kaźmirowską (15 XI 1908 – 8 VI 1993), ojciec dwóch synów, w tym Jana (ur. 13 XII 1938), oraz córki Gabrieli (16 XI 1949 – 27 VIII 2016). Pochowany z żoną i córką na Cmentarzu Parafialnym w Wejherowie. Wspólnie ze wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta KGRP, sygn. 259/1068, k. 76, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 66 z dnia 21 XII 1938; k. 85; Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 5 z dnia 30 I 1939.
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 2012 (wyd. 2 uzupełnione i poprawione).
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023, s. 35, 93.
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski, Warszawa 1978.
