NIXDORFF JOHANN, prawnik
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN NIXDORFF (Nickstorffius) (ochrzczony 2 I 1625 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) Gdańsk – 31 XII 1697 Gdańsk), prawnik. Syn Melchiora (ur. około 1595), przybyłego z Wlenia koło Jeleniej Góry (Śląsk), od 11 V 1624 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska, wagowego lnu i poślubionej w kwietniu 1624 w kościele NMP w Gdańsku Ursuli (ur. 1605), córki Johanna Reichenbacha (zm. 1622). Brat Ernsta (pochowany 5 IV 1678 w wieku 51 lat w kościele NMP), który 21 IV 1654 uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), Melchiora, podobnie jak brat dysponującego od 6 V 1666 potwierdzonym kupieckim prawem obywatelskim, i Christofa (pochowany 17 VIII 1695 w wieku 63 lat w kościele św. Trójcy), w kwietniu 1649 zapisanego do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, w 1654 studenta w Lipsku i Jenie, sekretarza miasta Gdańska. Obaj bracoa założyli rodziny.
Uczył się w szkole św. Piotra i Pawła. W czerwcu 1641 zapisany został do Gimnazjum Akademickiego, naukę kończył dysputą De legatis qvam in celebro Gedanensium Lycaeo pod opieką Petera Oelhafa. W sierpniu 1644, wraz z kolegami z Gdańska, Eliasem Schröderem i Friedrichem Richterem, zapisał się na uniwersytet w Rostocku, studiował prawo, następnie uczył się w Królewcu (1645–1646) i po otrzymaniu stypendium Rady Miejskiej Gdańska w Lejdzie (1646–1648). Po studiach pracował w Gdańsku jako opiekun synów burmistrza Nicolausa Pahla, przebywał z nimi w Bydgoszczy, gdzie sam doskonalił posługiwanie się językiem polskim. W Bydgoszczy 1 VIII 1649 przeszedł na wyznanie katolickie, wstąpił do zakonu bernardynów, szybko jednak zrezygnował i powrócił do luteranizmu. W latach 1649–1654 praktykował w sądach w Piotrkowie Trybunalskim. W 1655 otrzymał posadę sekretarza miejskiego w Elblągu, w 1656 (w czasie trwania szwedzkiego "potopu") wrócił na krótko do Gdańska i w latach 1656–1660 ponownie pracował w Piotrkowie Trybunalskim. Był jednym z protegowanych Vincentiusa Fabriciusa.
Od 1660 pracował w Gdańsku jako adwokat i doradca prawny gdańskich cechów. 9 II 1662 otrzymał potwierdzenie kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind). Od 31 V 1666 tytularny sekretarz króla polskiego Jana Kazimierza. W 1673 wysłany został przez gdańskich kupców do Edynburga w celu łagodzenia sporów ze Szkotami. W rok później, przekupiony przyjęciem na służbę miasta z pensją 1200 zł rocznie, poparł Radę Miejską Gdańska w sporze z cechami, co te uznały za zdradę. Nie doczekawszy się w Gdańsku dalszych awansów (sekreatrza miejskiego), na pewien czas usunął się do Elbląga.
Badał historię prawa polskiego, zapoznając się z aktami Trybunału Koronnego z Piotrkowa i Lublina. Autor m.in. Regni Poloniae terrarumque Prussiae Regalis processus judiciarii per tabulam delineatio (1654), De tribunalitio Regni Poloniae iudicio eiusdemque iudici regestris brevis et thematica commentatio (1655), Opuscula iuridicio (1685), Dantiscani regni Poloniae Pruss (1685), wydawanych m.in. przez Philippa Christiana Rhete. Pozostawił też po sobie kilka żałobnych wierszowanych utworów, m.in. po śmierci w 1644 Anny Schiling, żony kupca Davida Oelhafa, czy po śmierci w 1648 burmistrza Nicolausa Pahla.
Od 4 V 1660 żonaty był z Magdaleną (zm. 1676), córką Andreasa Boyego (około 1595 – pochowany 28 I 1628 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 410), brandenburskiego radcy dworu i poślubionej w 1624 w kościele św. Barbary w Gdańsku Marii (ur. 4 VII 1604), córki Jacoba van den Blocka. Po raz drugi ożenił się w 1677 z Cathariną (pochowana 18 II 1707 w kościele NMP w wieku 73 lat). Z czworga dzieci z obu małżeństw, chrzczonych w kościele NMP, miał dwie córki, chrzczone i zamężne w kościele NMP, pochowane później wraz ze swoimi mężami w grobie ojca: Annę Catharinę (chrzest 3 VII 1661 – pochowana 31 X 1730), od 10 VII 1689 żonę Gottfrieda Walthera (pochowany 20 II 1705) oraz Marię Elisabethę (ur. około 1662 – pochowana 19 V 1730), od 17 II 1686 żonę wdowca Michaela Langwalda (pochowany 27 IV 1708 w wieku 64 lat). Młodo zmarł syn Gunter (chrzest 15 VI 1677), starszy syn Johann Ernst (chrzest 25 XII 1664) w październiku 1674 zapisany został do czwartej (czyli drugiej) klasy Gimnazjum Akademickiego, w 1692 ożenił się z Dorotheą (pochowana 20 II 1709 w kościele św. Trójcy pod płytą nr 24).
Zmarł na apopleksję. Pochowany 14 I 1698 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 390.
Bibliografa:
Die Matrikel der Universität Rostock, hrsg. Adolph Hofmeister, Bd. 3, Rostock 1893, 136.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. II, s. 158; VI, s. 381, 428, 456.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 139, 163, 230.
Pauli Lesław, Jan Nixdorff (1625-1697) - pisarz prawa procesowego, Warszawa 1957.
Pauli Lesław, Nixdorff Jan (1624-1697), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 13, 1978, s. 155-156.
Pszczółkowska Lidia Z., Nixdorff Jan, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. III, Gdańsk 1997, s. 327-328.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. 1, 84, 337.
