NOWAKOWSKI ANTONI, prorektor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
ANTONI ZBIGNIEW NOWAKOWSKI (ur. 6 VII 1943 Kraków), prorektor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Jana (ur. 13 IV 1903 Poznań), powstańca wielkopolskiego, absolwenta Uniwersytetu Poznańskiego, doktora praw, do 1939 sekretarza generalnego Związku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, i nauczycielki matematyki Janiny Heleny (5 X 1909 Hamburg – 1 I 1988 Gdynia), córki inżyniera hydrotechnika Jana Śmidowicza, budowniczego portu w Gdyni.
W 1961 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Ludwika Waryńskiego w Bydgoszczy i podjął studia na Wydziale Łączności (od 1964 Wydziale Elektroniki) Politechniki Warszawskiej. Od 1967 magister inżynier w specjalności elektronicznej aparatury medycznej. Od 1967 do września 2023 pracownik PG w Katedrze Miernictwa i Elementów Elektronicznych Wydziału Elektroniki. Od 1973 doktor, w latach 1974–1975 odbył staż podoktorski w Physics Department Uniwersytetu Hariota-Watta w Edynburgu. Od 1975 kierował zespołem badawczym Zagadnień Termicznych w Instytucie Technologii Elektronicznej, w tymże Instytucie w latach 1980–1988 był wicedyrektorem do spraw naukowych. Od 1985 doktor habilitowany. Od 1986 docent, od 1991 profesor nadzwyczajny (uczelniany), od 2000 profesor nauk technicznych (tytularny), od 2002 profesor zwyczajny.
W latach 1990–1996 był prorektorem PG ds. ogólnych, do jego głównych zadań należały m.in. zagadnienia zinformatyzowania uczelni. Zainicjował inwestycję połączenia światłowodową siecią LAN (Local Area Network, lokalna sieć komputerowa) kampusu PG i utworzenia w 1994 Centrum Informatycznego Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej (CI TASK), największej wówczas w Polsce metropolitalnej sieci MAN (Metropolitan Area Network), łączącej instytucje naukowe w Trójmieście z siecią krajową NASK (Narodowa Akademicka Sieć Komputerowa). Był inicjatorem utworzenia centrum superkomputerowego i w latach 1994–2002 przewodniczącym Rady Użytkowników CI TASK; inicjatorem i przewodniczącym Rady Programowej cyklicznej konferencji INFOBAZY – bazy danych dla nauki. Uczestniczył w pracach Zespołu ds. Infrastruktury Informatycznej Nauki Komitetu Badań Naukowych, którego był członkiem przez 13 lat, w tym jego przewodniczącym w latach 1995–2002. W okresie V Programu Ramowego Badań Komisji Europejskiej był delegatem Polski do ISTC (Information Society Technology Committee). Przez wiele lat był wiceprezesem Narodowego Komitetu CODATA przy Prezydium PAN oraz przez trzy kadencje członkiem Executive Board CODATA ICSU – Committee on Data for Science and Technology of the International Council for Science w Paryżu.
Uczestniczył w pracach rozwoju inżynierii biomedycznej jako dyscypliny naukowej i kierunku studiów wyższych w Polsce, tworzył od podstaw szkołę naukową inżynierii biomedycznej PG. Na Wydziale Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki w 1991 zorganizował Katedrę Elektroniki Medycznej i Ekologicznej, przemianowaną w 2002 na Katedrę Inżynierii Biomedycznej, którą kierował w latach 1991–2014. Był współtwórcą specjalizacji „Metrologia, Elektronika Medyczna oraz Informatyka w Medycynie”, a także od 2008 nowego interdyscyplinarnego kierunku studiów Inżynieria Biomedyczna (we współpracy m.in. z Wydziałami Chemicznym, Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej oraz Gdańskim Uniwersytetem Medycznym). Od 2009 prowadził projekt POKL „Przygotowanie i realizacja kierunku inżynieria biomedyczna – studia międzywydziałowe”. Od 2014 na emeryturze, od 2023 profesor Emeritus PG.
Należał do Komisji Czujników Komitetu Metrologii i Aparatury Pomiarowej Polskiej Akademii nauk (PAN), Komitetu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN (KBIB PAN), sekcji nauk technicznych Polskiej Akademii Umiejętności (PAU), Komitetu Fizyki Medycznej, Radiobiologii i Diagnostyki Obrazowej PAN. Był członkiem Rad Naukowych Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN, Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Uniwersytetu Warszawskiego, Biblioteki Narodowej.
Wynikiem prac badawczych KBIB PAN było m.in. dziewięciotomowe dzieło Biocybernetyka i Inżynieria Biomedyczna 2000 (wydane w latach 2002–2006), w którym był edytorem tomów VII i VIII, oraz edycja serii Inżynieria biomedyczna, podstawy i zastosowania, gdzie był edytorem tomu Informatyka medyczna (2019) i tomu Obrazowanie biomedyczne (2020). Był inicjatorem i edytorem serii wydawniczej „Postępy Inżynierii Biomedycznej” i autorem m.in. monografii Mikrokomputery biurowe (Warszawa 1988), artykułów w „Zeszytach Naukowych Politechniki Gdańskiej” (seria: „Elektronika”) i „Zeszytach Naukowych Politechniki Szczecińskiej”. Autor wspomnień 55 lat na Politechnice Gdańskiej (Wydawnictwo PG, 2022).
W badaniach naukowych największe uznanie uzyskały jego prace w zakresie obrazowania termicznego w podczerwieni – aktywnej termografii dynamicznej i tomografii termicznej w nieinwazyjnej diagnostyce medycznej: w śródoperacyjnym nadzorze serca, w diagnostyce oparzeń, wdrożone do praktyki klinicznej i wyróżnione nagrodą „Andronicos G. Kantsios Award USA” i „Nagrodą Siemensa”. Współautor 13 patentów (m.in. z Jerzym Kudlakiem „Układu do pomiaru częstotliwości granicznej Fittranzystorow”, 1988) i ponad 30 wdrożeń. Był członkiem Executive Board, międzynarodowej organizacji QIRT – Quantitative InfraRed Thermography ((Kwantytatywnej (Ilościowej) Termografii w Podczerwieni; później członek honorowy EB QIRT) i edytorem najważniejszego w termografii podczerwieni czasopisma „QIRT Journal” (później editor emeritus). Był członkiem rad programowych czasopism naukowych „Biocybernetics and Biomedical Engineering”, „TASK Quarterly”, „PAK”, „Acta Bio-Optica et Informatica Medica”.
Był współzałożycielem i członkiem Zarządów Polskiego Towarzystwa Techniki Sensorowej (od 2018 członek honorowy) oraz Polskiego Towarzystwa Inżynierii Biomedycznej, od 1968 członkiem Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej (później członek honorowy); towarzystw naukowych m.in.: Polskiego Stowarzyszenia Pomiarów Automatyki i Robotyki (POLSPAR), Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Technicznej i Stosowanej, IEEE Engineering Medicine and Biology Society. Tworzył w Polsce „Stowarzyszenie HL7”, międzynarodowej organizacji non-profit, której celem jest tworzenie i rozpowszechnianie standardów interoperacyjności w dziedzinie ochrony zdrowia. Był członkiem Rady Programowej projektu Polskie Sztuczne Serce. Był też ekspertem w Dyrekcji Generalnej X Komisji Europejskiej – Healthcare Telematics.
Odznaczony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi (1987), Krzyżem Kawalerskim (1997), Krzyżem Oficerskim (2002) oraz Krzyżem Komandorskim (2012) Orderu Odrodzenia Polski (2012), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1997), oraz medalami Politechniki Gdańskiej (1994, 2013) i Akademii Medycznej w Gdańsku (1997). Żonaty z Anną, lekarką psychiatrką, ojciec Joanny (ur. 1971), absolwentki Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku.
Bibliografia:
Rektorzy i prorektorzy Politechniki Gdańskiej 1904–2014, red. Bolesław Mazurkiewicz, Gdańsk 2014, s. 90.
Szczepuła Barbara, Fizyk, który pomaga leczyć. Antoniego Nowakowskiego portret w podczerwieni, dziennikbaltycki.pl, 25 IV 2013.
Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Schweiz 2011, s. 2690–2691.
