OBCHODY 25. ROCZNICY PRZYZNANIA LECHOWI WAŁĘSIE POKOJOWEJ NAGRODY NOBLA, 2008
| < Poprzednie | Następne > |
OBCHODY 25. ROCZNICY PRZYZNANIA LECHOWI WAŁĘSIE POKOJOWEJ NAGRODY NOBLA. Główna część obchodów rocznicowych otrzymania przez Lecha Wałęsę Pokojowej Nagrody Nobla w 1983 odbyła się w Gdańsku 5–6 XII 2008 i została zorganizowana przy współpracy Instytutu Lecha Wałęsy z Europejskim Centrum Solidarności (ECS), Narodowym Centrum Kultury i z władzami Miasta Gdańska.
Wstępem do uroczystości było zaprezentowanie 4 XII 2008 w Dworze Artusa talarów wybitych przez Miasto Gdańsk. Były to monety wybijane przez miasto po raz pierwszy od upadku I Rzeczpospolitej. Na ich awersie znajdował się herb Gdańska i panorama miasta, a na rewersie wizerunek Lecha Wałęsy. Autorem projektu talarów był Robert Kotowicz z firmy „Reakcja”. Monety zostały wyemitowane w dwóch nominałach: czterech i siedmiu talarów. Moneta czterotalarowa miała wartość 120 000 złotych, a siedmiotalarowa 200 000 złotych. Wybito również monety kolekcjonerskie ze srebra i złota o nominałach 70 (w liczbie 2000 sztuk) i 700 talarów (w liczbie 200 sztuk). Można je było nabyć m.in. na serwisie aukcyjnym Allegro. Złoty talar osiągnął wówczas cenę 4700 złotych. W sprzedaży pozainternetowej był do nabycia w cenie 3050 zł. Wszystkie cztery talary gdańskie oznaczone numerem jeden otrzymał 5 XII 2008 Lech Wałęsa. Do końca lutego 2008 talarami można było płacić za towary i usługi w wybranych punktach. Pokojową Nagroda Nobla, przyznaną Lechowi Wałęsie, można było obejrzeć 5–6 XII 2008 w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej oraz w godzinach 10:00–16:00 5 XII 2008 w Dworze Artusa.
Obchody w Gdańsku rozpoczęły się 5 XII 2008 w Filharmonii Bałtyckiej, gdzie odbyło się Forum Młodzieży z noblistami. W jego trakcie z młodzieżą z 44 państw spotkało się pięciu laureatów Pokojowej Nagrody Nobla (w nawiasach lata jej przyznania): Dalajlama XIV (Tenzin Gjaco) (1998), Frederik Willem de Klerk (1993), Shirin Ebadi (2003), Adolf Pérez Esquivel (1980), oraz Lech Wałęsa (1983). Moderatorem spotkania był dziennikarz Kamil Durczok, głos zabrali nobliści, dyrektor ECS o. Maciej Zięba i prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. W Forum wzięło udział 600 uczniów i studentów. 200 z nich przybyło do Gdańska specjalnym pociągiem, „Expresem Solidarności”, który wyruszył z Krakowa i przez Warszawę dotarł na Wybrzeże. Pozostali uczestnicy Forum Młodzieży zostali wyłonieni w drodze konkursu zorganizowanego przez ECS. O 400 miejsc ubiegało się 2000 młodych ludzi. Podczas warsztatów, wykładów, spotkań i dyskusji młodzi ludzie zgłębiali temat wolności i godności w budowaniu pokojowego ładu na świecie.
Po zakończonym Forum Młodzieży odbyła się konferencja prasowa Lecha Wałęsy i Dalajlamy XIV. Tego samego dnia o godzinie 19:00 w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku odbyła się galowa kolacja inaugurująca sobotnie obrady konferencji „Solidarność dla Przyszłości”. Gości powitał prezydent Paweł Adamowicz. Obecni byli m.in. marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, premier Litwy (do 9 XII 2008) Gediminas Kirkilas, minister spraw zagranicznych i europejskich Francji Bernard Kouchner, były prezydent Malty Guido de Marco i były polski minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski. Uroczysta kolacja zakończyła się ok. godziny 21:00.
6 XII 2008 o godzinie 9:30 w gdańskiej Filharmonii Bałtyckiej rozpoczęła się konferencja „Solidarność dla Przyszłości”. W spotkaniu wzięło udział pięciu pokojowych noblistów: Dalajlama XIV będący gościem honorowym, były prezydent Republiki Południowej Afryki Frederik Willem de Klerk, irańska prawniczka Shirin Ebadi, argentyński obrońca praw człowieka Adolf Pérez Esquivel oraz Lech Wałęsa. Dzięki transmisji na żywo obecny mógł być również kolejny laureat Pokojowej Nagrody Nobla prezydent Izraela Shimon Peres. Obecni byli również: prezydent Francji Nicolas Sarkozy, premier Polski Donald Tusk, premier Estonii Andrus Ansip, premier Słowacji Robert Fico, premier Łotwy Ivars Godmanis, premier Węgier Ferenc Gyurcsány, były premier Hiszpanii José María Aznar, premier Litwy (od 9 XII 2008) Andrius Kubilius, premier Rumunii Călin Popescu-Tăriceanu, premier Bułgarii Sergej Staniszew, premier Czech Mirek Topolánek, przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso, przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek i sekretarz generalny Rady Europy Terry Davis. Podczas konferencji połączono się zdalnie również z ostatnim prezydentem Związku Radzieckiego Michaiłem Gorbaczowem oraz z byłym polskim prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim. Gości powitał prezes Fundacji Instytutu Lecha Wałęsy Piotr Gulczyński. Swoimi przemówieniami konferencję otworzyli: Jerzy Buzek, Lech Wałęsa, Donald Tusk oraz José Manuel Barroso.
Kolejnym punktem konferencji było uroczyste wręczenie po raz pierwszy Nagrody Lecha Wałęsy, w postać ozdobnej, odlewanej plakiety. Otrzymał ją król Arabii Saudyjskiej Abdulaziz bin Abdullah al Saud za zasługi na rzecz dialogu międzyreligijnego, działalność dobroczynną oraz liczne inicjatywy podejmowane w celu zaprowadzenia pokoju na Bliskim Wschodzie. Podczas uroczystego wręczenia nagrody słowo wstępu wygłosił prezes Piotr Gulczyński, następnie były polski premier Jan Krzysztof Bielecki wygłosił laudację na cześć królewskiego laureata. Król Arabii m.in. w 2005 sfinansował operację rozdzielenia polskich sióstr syjamskich, Darii i Olgi z Janikowa. Nagrodę w jego imieniu odebrał syn, Abdul Aziz bin Abdullah Al Saud. Król Abdullah otrzymał również dyplom oraz czek na 100 000 euro na kontynuowanie swojej działalności dobroczynnej. Fundatorem nagrody był Bank Pekao S.A.
O godzinie 10: 40 rozpoczęła się pierwsza część konferencyjnej sesji „Czy globalny pokój jest możliwy?”. Jej przewodniczącym i moderatorem został były polski minister spraw zagranicznych Andrzej Olechowski. Głos zabrali: Dalajlama XIV, przewodniczący Norweskiego Komitetu Noblowskiego Ole D. Mjos (w formie wideokonferencji), Michaił Gorbaczow (w formie wideokonferencji), Frederik Klerk, Shirin Ebadi i jako ostatni w tej części sesji Lech Wałęsa. W przerwie konferencji, ok. godziny 12:55 premier Donald Tusk zaprosił grupę premierów do Dworu Artusa. O godzinie 13:30 odbyła się tam debata dotycząca pakietu energetyczno-klimatycznego. Udział w niej wzięli premierzy państw Grupy Wyszehradzkiej, krajów bałtyckich, Bułgarii i Rumunii oraz prezydent Nicolas Sarkozy. Ok. godziny 15:00 uczestnicy konferencji przeszli do Ratusza Głównego Miasta, gdzie miała miejsce konferencja prasowa. W przerwie szefowie rządów zjedli lunch w Dworu Artusa. Następnie premier Donald Tusk i prezydent Nicolas Sarkozy wygłosili wspólną deklarację.
Równolegle w Filharmonii Bałtyckiej odbywała się druga część konferencji „Solidarność dla Przyszłości”, nosząca tytuł „Europa – źródło stabilności czy zagrożeń dla pokojowego rozwoju świata w XXI wieku?”. Przewodniczącym i moderatorem był przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego Jacek Saryusz–Wolski. Głos zabrali: prezydent Republiki Serbskiej Boris Tadić, sekretarz Terry Davis, poprzez transmisję na żywo były prezydent Aleksander Kwaśniewski i kolejno po nim: premier Bośni i Hercegowiny Nikola Špirić oraz wiceprezes Rady Ministrów i minister Gospodarki Waldemar Pawlak.
O godzinie 14:00 goście konferencji udali się na lunch. Obrady wznowiono o godzinie 15:45, otworzył je ze specjalnym przemówieniem Nicolas Sarkozy. Trzecia część konferencji nosiła tytuł „Kierunki rozwoju świata – jak możemy stawić czoło kryzysowi?”. Przewodniczącym i moderatorem tej części sesji był polski minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. W formie wideokonferencji głos zabrał Shimon Peres. Z przemówieniami wystąpili również: były premier Królestwa Hiszpanii José Maria Aznar, były polski wicepremier i minister finansów Leszek Balcerowicz, sekretarz generalny Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie Marc Perrin de Brichambaut, Adolfo Perez Esquivel oraz prezydent Międzynarodowego Zielonego Krzyża Jan Kulczyk.
O godzinie 17:30 podsumowano konferencję, głos zabrali Lech Wałęsa oraz Jerzy Buzek. Po zakończeniu konferencji, ok. godziny 18:00, nastąpiło spotkanie Dalajlamy XIV z Donaldem Tuskiem. Przywódca tybetański rozmawiał również z prezydentem Nicolasem Sarkozym. Przeciwko temu spotkaniu protestowały chińskie władze, w tym również Stanisław Wang z chińskiego konsulatu w Gdańsku, domagający się odwołania spotkania Dalajlamy XIV nie tylko z prezydentem Francji, ale i z Lechem Wałęsą.
O godzinie 20:30 uczestnicy konferencji wzięli udział w koncercie muzyka jazzowego Leszka Możdżera w Filharmonii Bałtyckiej. W godzinach wieczornych, prezydent Paweł Adamowicz wydał uroczystą kolację dla 300 gości przybyłych na uroczystości rocznicowe. Odbyła się ona w Centralnym Muzeum Morskim, a jej menu przygotowała gdańska restauracja „Pod Łososiem”.
Podczas obchodów rocznicowych i w obecności noblistów prezydent Paweł Adamowicz wręczył nagrody „Niestrudzeni 2008” dla najaktywniejszych gdańskich wolontariuszy. Laureatami zostali: Barbara Niemiaszek z koła wolontariatu z gdańskiego Gimnazjum nr 29, Koalicja Osób na rzecz Biskupiej Górki, wolontariusze Teatru Integracyjnego „Razem” oraz wolontariusze Fundacji „Dogtor”.
7 XII 2008 w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny o godzinie 12:00 rozpoczęła się msza dziękczynna z okazji przyznania Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla. Była ona ostatnim punktem gdańskich obchodów tego jubileuszu. Nabożeństwo odprawił arcybiskup, nuncjusz apostolski w Polsce Józef Kowalczyk, w towarzystwie arcybiskupa gdańskiego Sławoja Leszka Głódzia, arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Muszyńskiego i arcybiskupa bp. Tadeusza Gocłowskiego. W nabożeństwie uczestniczyło ponad 1000 osób.
Całość obchodów ściągnęła do Gdańska ok. 1000 gości z całego świata. Bezpieczeństwa 17 delegacji państwowych strzegło 500 funkcjonariuszy policji z Gdańska i z innych sąsiadujących miast, oddział antyterrorystyczny i Biuro Ochrony Rządu. Szczególnie strzeżoną osobistością, ze względu na toczący się konflikt chińsko-tybetański, był Dalajlama XIV. Zaproszeni na obchody goście byli przewożeni z gdańskiego lotniska w Rębiechowie do hoteli samochodami.
Nad przygotowaniem obchodów pracowało ponad 100 osób, a relacjonowało je 450 dziennikarzy z całego świata. Obecne były m.in. takie stacje telewizyjne jak BBC i CNN. Budżet przedsięwzięcia wyniósł ok. 10 milionów złotych, które Instytut Wałęsy pozyskał od sponsorów. Z tej okazji Fundacja Instytutu Lecha Wałęsy wydała książkę „Drogi do wolności – drogi do wspólnej Europy” pod redakcją Jerzego Eislera. Po zakończonych obchodach Pokojową Nagrodę Nobla, którą otrzymał Lech Wałęsa, została odwieziona do klasztoru na Jasną Górę w Częstochowie, gdzie już przed laty przekazał ją polski noblista.
Bibliografia:
Jamroż Michał, 2009: wielki rok Gdańska, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 9 XII 2008, s. 1.
Jopkiewicz Izabela, Forum Młodych. „Solidarność dla przyszłości” oczami licealisty. Tylu noblistów naraz – warto było tu być, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 8 XII 2008, s. 2.
Katka Krzysztof, Sandecki Maciej, Dzięki Wałęsie Gdańsk jest bliski Dalajlamie, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 6–7 XII 2008, s. 1.
Katka Krzysztof, Sandecki Maciej, Młodzi! Zmieniajcie świat, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 6–7 XII 2008, s. 2.
Katka Krzysztof, Wielki świat u Wałęsy, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 5 XII 2008, s. 1.
KFK, Msza z Wałęsą w Bazylice Mariackiej. Przesłanie braterstwa i nadziei, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 8 XII 2008, s. 3.
KFK, Debata o Noblu, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 6–7 XII 2008, s. 2.
KW., Wybili Lecha, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 5 XII 2008, s. 1.
Lewandowski Janusz, Nasz Lech, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 8 XII 2008, s. 2.
Sandecki Maciej, Katka Krzysztof, Gdańsk – symbol Europy, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 8 XII 2008, s. 1.
Sandecki Maciej, Młodzież na rocznicy Lecha Wałęsy. Ekspresem po historii Polski, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 5 XII 2008, s. 2.
Sandecki Maciej, Nagroda Lecha Wałęsy dla króla Abdullaha, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 4 XII 2008, s. 5.
Stankiewicz Andrzej, Śmiłowicz Piotr, Rewanż Tuska, „Newsweek Polska” 2008, nr 49, s. 24–25.
sz., Gdańskie talary z Lechem, „Gazeta Wyborcza Trójmiasto” 6–7 XII 2008, s. 2.
