OLIWA
| < Poprzednie | Następne > |
i Gdańskiego Trybunału Metropolitalnego Archidiecezji Gdańskiej
.JPG)
ul. Polanki 124
OLIWA, dzielnica Gdańska ( administracyjny podział). Według statutu dzielnicy z 24 IV 2014 jej „granicę stanowi linia kolejowa od granicy miasta z Sopotem w kierunku południowym do nasypu dawnej linii kolejowej, następnie biegnie nasypem na zachód do torów tramwajowych w ul. Wita Stwosza i torami tramwajowymi do ul. Macierzy Szkolnej. Ulicą tą biegnie na zachód do lasu i lasem na południowy zachód do ul. Harfowej (bez tej ulicy), po czym południową granicą lasu do Obwodnicy i dalej na północny-zachód wzdłuż Obwodnicy, po czym na wysokości ul. Zenitowej skręca na północ i lasem biegnie do granicy z Sopotem, a następnie granicą administracyjną miasta do linii kolejowej”.
Początkowo miejsce przeznaczone przez Sambora I na założenie funkcjonującego oficjalnie od 1186 klasztoru cystersów. Nazwa symboliczna (oliva – drzewko oliwne), nadana przez zakonników (wbrew poglądom językoznawców, jakoby od zniekształconej słowiańskiej nazwy Oława, wcześniej cystersi założyli inny klasztor Oliva w Nawarze, Hiszpania). W XIII wieku obok klasztoru powstał kościół św. Jakuba, parafialny dla pobliskich, należących do cystersów wsi, i przyklasztorna osada z centrum przy obecnym Starym Rynku Oliwskim, w 1433 zniszczona podczas najazdu husytów. Zapewne już w XV wieku powstał szpital św. Łazarza u zbiegu traktów z Wrzeszcza do Sopotu i z Oliwy do Chwaszczyna (obecne skrzyżowanie al. Grunwaldzkiej i ul. Opata Rybińskiego). Wieś rozwijała się przestrzennie poprzez wchłonięcie terenów wcześniejszych małych osad (jak notowanych tylko w XIII wieku Polanek czy Podgórza). W 1577 zniszczona podczas napadu wojsk gdańskich w okresie
wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym. W 1610 w centrum wsi, naprzeciw bramy klasztornej (Dom Bramny, klasztor cystersów w Oliwie), zbudowano wielką karczmę (Stary Rynek Oliwski 7), około 1660 przebudowaną w stylu barokowym. W XVI i XVII wieku nad Potokiem Oliwskim i dopływami powstały co najmniej 23 zakłady przemysłowe, a przy części z nich powstały później rezydencje właścicieli. Młyny I–V na wschód od obecnej al. Grunwaldzkiej ( Jelitkowo, Konradshammer, Wojnowo), VI–VIII na terenie klasztoru, IX przy obecnej ul. Spacerowej, X–XX wzdłuż obecnej ul. Kwietnej i Bytowskiej ( Dolina Potoku Oliwskiego, Dolina Schwabego, Dolina Powagi, Dolina Radości), XXI–XXII przy obecnej ul. Kościerskiej ( Dolina Potoku Prochowego), XXIII przy obecnej ul. Karwieńskiej ( Leśny Młyn, Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża).
W połowie XVII po zachodniej stronie traktu z Oliwy do Strzyży (obecna ul. Polanki) powstało 7 (8?) dworów ( dwory oliwskie). W 1. połowie XVIII wieku prawdopodobnie powstało tu kilka barokowych dworków, wieś liczyła wówczas około 500 mieszkańców.
W 1772, po konfiskacie majątku opactwa cysterskiego przez państwo pruskie, utworzono sołectwo oliwskie. Należące do opactwa Jelitkowo, Konradshammer z Poggenkrug ( Żabianka), dwory oliwskie przy Polankach, posiadłości przy Potoku Oliwskim: Dolina Radości, Dolina Schwabego, Dolina Powagi, Młyn Prochowy i Leśny Młyn, utworzyły oddzielne jednostki administracyjne. W 1807 wieś należała do I Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Po sekularyzacji opactwa (dekret z 31 III 1829, faktyczna kasata klasztoru 1831) sołectwo oliwskie liczyło około 70 budynków i 400 mieszkańców. Na północ od klasztoru powstały posiadłości Ludolfina, karczma Olivenbaum (Pod Drzewem Oliwnym), później Kleinkrug ( Gospódka). Od 1832 zakładano nowe cmentarze przy obecnej ul. Opackiej i Czyżewskiego ( cmentarze w Oliwie). W 1836, po śmierci opata oliwskiego komendatariusza i biskupa warmińskiego Josepha W.F. Hohenzollern-Hechingena, własnością państwową stał się pałac opatów i park ( Park Oliwski im. Adama Mickiewicza). W byłych zabudowaniach klasztornych, w Szafarni (ul. Nowickiego 1), założono szkołę.
W 1. połowie XIX wieku wzdłuż Zoppoter Chaussee (al. Grunwaldzka), między Seestraße (ul. Pomorska) a Dultzstraße (ul. Majkowskiego) powstało osiedle robotnicze o typowej zabudowie wiejskiej. Podobna zabudowa powstała po południowej stronie Am Schlossgarten (obecna ul. Opata Rybińskiego). Od 1852 gmina miejska, z własną radą gminy (wójt rezydował w Domu Bramnym). W latach 1864–1871 połączona linią konnych omnibusów z Gdańskiem i Sopotem ( tramwaje).
12 XII 1864 przyłączono do gminy ul. Polanki, Schwabental (Dolina Schwabego) i Mühlenhof ( Młyniec); w nowych granicach Oliwa liczyła około 2000 mieszkańców. W 1870, po wybudowaniu dworca kolejowego, powstało połączenie kolejowe ( kolej) z Gdańskiem i Koszalinem. W okresie 1873–1879 połączona linią konnego tramwaju z Gdańskiem (zajezdnia znajdowała się na rogu obecnej al. Grunwaldzkiej i Pomorskiej). W 1880 liczyła 3900 mieszkańców, a w 1890 – 4300. W 1882 zbudowano murowaną wieżę widokową na wzgórzu Karlsberg ( Pachołek) w miejscu dawnego pawilonu widokowego, wzniesionego z polecenia oliwskiego opata-komendatariusza i biskupa warmińskiego Johanna Karla Ludwiga Hohenzollerna-Hechingena. Do 1895 zabudowana została południowa pierzeja Am Schlossgarten (ul. Opata Rybińskiego). Pięć lat później obudowana została północna część Pelonker Straße (ul. Polanki), powstała i obudowana została Georgstraße (ul. Obrońców Westerplatte). W tym czasie zaczęła powstawać zabudowa przy Bahnstraße (ul. Poczty Gdańskiej) i zachodnia strony traktu Ludolfiner Weg (ul. Czyżewskiego), prowadzącego do posiadłości Ludolfina i do Sopotu.
W 1900 zamieszkiwało w Oliwę 6500 osób, w 1907 – 9346, z których 821 deklarowało polskie pochodzenie. W 1901 Oliwa uzyskała połączenie tramwajowe ( tramwaje) z Gdańskiem (linia biegła traktem Kronprinzenallee – obecna ul. Wita Stwosza). W 1904 powstała szkoła ewangelicka przy Saltzmannstraße (ul. Opacka). Na początku XX wieku powstały osiedla w dolnej Oliwie: przy Schefflerstraße (ul. Hołdu Pruskiego) i Elisenstraße (ul. Ceynowy); środkowej: przy Gneisenaustraße (ul. Kaprów) i Albertstraße (ul. Asnyka), oraz w górnej: Waldstraße (ul. Leśna), Bergstraße (Am Wächterberg, ul. Podhalańska), Ottostraße (ul. Słoneczna), Jahnstraße (ul. Liczmańskiego). Do I wojny światowej rozwijała się zabudowa w kierunku południowym, wzdłuż Kronprinzenallee i Pelonker Straße, powstały: Lessingstraße (ul. Grottgera), Winterbergstraße (ul. Orkana), Heimstätte (ul. Noakowskiego i Zacisze). Po wschodniej stronie torów kolejowych powstały zaliczane wówczas do Oliwy osiedla w rejonie obecnej ul. Piastowskiej i Droszyńskiego, tam też w 1907 uruchomiono gazownię (obecnie Przymorze). W 1911 powstało ujęcie wody w Dolinie Leśnego Młyna i Dolinie Radości ( wodociągi). 1 IV 1907 przyłączono do Oliwy Glettkau (Jelitkowo), Konradshammer (Przymorze) i Poggenkrug (Żabianka). W 1908 powstała linia tramwajowa Oliwa–Jelitkowo z przystankiem początkowym na Starym Rynku. W 1910 siedziba władz gminy została przeniesiona z Domu Bramnego do ratusza przy Am Schlossgarten. W 1912 uruchomiono liceum przy Pelonker Straße 130 ( Liceum w Oliwie, obecnie V Liceum Ogólnokształcące). W okresie 1913–1920 zbudowano neogotycki ewangelicki Kościół Pojednania (Versöhnungskirche), przy Pelonker Straße 131 ( kościół Matki Bożej Królowej Korony Polskiej, ul. Leśna 5/6).
Od 1920 w granicach II WMG, w 1923 mieszkało tu 12 941 osób. 23 V 1924 Senat II WMG nadał gminie oliwskiej herb ( herby miasta Gdańska i dzielnic) i zezwolił wójtowi Herbertowi Creutzurgowi (piastującego ten urząd od 22 VIII 1921) na używanie tytułu burmistrza (zob. burmistrzowie miast gdańskich). W Oliwie urzędował ustanowiony 24 VI 1922 administrator apostolski w II WMG, bp Eduard O’Rourke, a kiedy 30 XII 1925 papież Pius XI utworzył diecezję gdańską, podległą bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, jego siedzibą stał się poklasztorny kościół parafialny, podniesiony do rangi katedry ( kościół Trójcy Świętej). Po wschodniej stronie torów kolejowych (obecne Przymorze) pojawiła się zabudowa mieszkaniowa (obecna ul. Krzywoustego i Bora-Komorowskiego) oraz fabryki farb i lakierów oraz czekolady. W 1925 zadłużenie kasy gminnej – powstałe w wyniku malwersacji finansowych – spowodowało ogłoszenie jej bankructwa. Senat II WMG odwołał wójta Herberta Creutzburga i ustanowił w Oliwie zarządcę komisarycznego.
4 XI 1925 zarząd gminy podjął decyzję o przyłączeniu Oliwy do Gdańska, ratyfikowaną 5 XI 1925 przez Radę Miejską Gdańska. Ostatnie posiedzenie przedstawicielstwa gminy odbyło się 30 VI 1926, od 1 VII 1926 Oliwa została przyłączona do Gdańska. 1 V 1927 w dawnym Pałacu Opatów otworzono Staatliches Landesmuseum für Danziger Geschichte ( Muzeum Krajowe Historii Gdańska), którego dyrektorem został Erich Keyser. W 1922 w północnej części Oliwy, między obecną al. Grunwaldzką a linią kolejową, powstała wytwórnia proszków do pieczenia i środków spożywczych Dr. Oetker. Powstała wówczas Oetkerstraße (ul. Dickmanna). Przed 1930 powstało osiedle między Kronprinzenallee, Friedensschluss (ul. Abrahama) i torami kolejowymi ( Mirów) oraz osiedle między Jagowstraße (ul. Derdowskiego) i Gneisenaustraße (ul. Kaprów). Rozwijały się także tereny po wschodniej stronie linii kolejowej (osiedle mieszkaniowe między obecną ul. Krzywoustego i Bora-Komorowskiego, fabryka farb i lakierów DAOL, fabryka czekolady OLKA, osiedle w rejonie obecnych ulic Słupskiej, Arkońskiej, Szczecińskiej, Lęborskiej, Kołobrzeskiej ( Przymorze). Około 1927 powstała szkoła katolicka przy Klosterstraße (ul. Cystersów). Po 1930 ukształtowała się zabudowa tej ulicy; rozbudowana została też szkoła ewangelicka przy Saltzmannstraße. W 1934 wybudowano dom gminy ewangelickiej przy Pelonker Straße, od 1945 dom zakonny cystersów.
Podczas II wojny światowej w latach 1941–1945 przy Siódmym (VII) Dworze funkcjonował obóz jeniecki. W 1942 naprzeciw głównego wejścia do parku powstała pętla linii tramwajowej Śródmieście – Oliwa. W czasie II wojny światowej powstało osiedle mieszkaniowe przy Lessingstraße. Zajęta przez wojska radzieckie w nocy z 24 na 25 III 1945, zniszczeniu lub uszkodzeniu uległo około 40% zabudowy.
Przy ul. Obrońców Westerplatte 34 znalazła siedzibę pierwsza lokalna polska administracja, utworzony w kwietniu z polecenia Komendantury Wojennej Armii Czerwonej Tymczasowy Zarząd Miejski Miasta Gdańsk-Oliwa. Na jego czele, z polecenia Komendantury, stanął Hermann Klatt, urodzony w Łodzi mieszkaniec Oliwy, ówczesny tłumacz przy Armii Czerwonej, używający tytułu „Tymczasowy Burmistrz Miasta Oliwy”. Był on organizatorem wydziałów mieszkaniowego (pod kierunkiem Jana Zielińskiego), aprowizacji (pod kierunkiem Gerczewskiego), pracy (pod kierunkiem Jana Gańcza) i meldunkowego (pod kierunkiem Feliksa Wyganowskiego). Hermann Klatt był inicjatorem pierwszych prac organizacyjnych i porządkowych (m.in. uprzątnięto ulice – pochowano około 800 zabitych (zwłoki sortowano w budynku poczty, Rosjan chowano początkowo wzdłuż płotu przy Parku Oliwskim, część innych pochowano w zbiorowej mogile na boisku obecnej Szkoły Podstawowej nr 36) – zorganizowano punkty medyczne i szpitalne zapobiegając wybuchowi epidemii, uruchomiono stację pomp, trzy młyny, otwarto piekarnię). Po jego aresztowaniu 3 V 1945 (figurował na liście osób mających drugą grupę narodowościową ( Niemiecka Lista Narodowościowa), zapewne został zamordowany i pochowany w okolicy siedziby NKWD przy ul. Karwieńskiej 2; drugą i trzecią grupę posiadało 80% ówczesnych urzędników Tymczasowego Zarządu Miejskiego), funkcję przewodniczącego (nie burmistrza) przejął dotychczasowy jego zastępca Jan Wojnarski. W okresie 1945–1947 wysiedlono z Oliwy mieszkańców narodowości niemieckiej.
W kwietniu 1945 otwarto urząd pocztowy przy ul. Polanki 130, w maju obecną Szkoła Podstawowa nr 23, rozpoczęło działalność gimnazjum i liceum (V Liceum Ogólnokształcące) oraz pomaturalne Pedagogium (od 1946 Wyższa Szkoła Pedagogiczna). W lipcu 1945 uruchomiono pierwsze powojenne kino w Gdańsku: Polonia, następnie Delfin (przy ul. Armii Radzieckiej, obecnie ul. Opata Rybińskiego). W 1946 uruchomiono linię tramwajową do Jelitkowa oraz do Gdańska i Sopotu (odcinek Oliwa – Sopot zlikwidowano 1961). Dwa lata później pętlę tramwajową przeniesiono bliżej skrzyżowania al. Grunwaldzkiej i ul. Armii Radzieckiej (ul. Opata Rybińskiego). W roku 1953 otwarto Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk z siedzibą przy ul. Cystersów 11. 15 I 1954 włączono w granice administracyjne Gdańska tzw. Oliwę Leśną, 1 V 1954 utworzono ogród zoologiczny (od 1 I 1957 Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża). 27 X 1957 bp Edmund Nowicki utworzył Biskupie Seminarium Duchowne (od 1992 Gdańskie Seminarium Duchowne) z siedzibą w budynkach dawnego klasztoru. W 1958 oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 75 przy ul. Czyżewskiego 30a.
W latach 1952–1956 w północnej części Oliwy powstał zespół obiektów sportowych: w 1957 otworzono Studium Nauczycielskiego Wychowania Fizycznego (od 1969 Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego, od 1981 Akademia Wychowania Fizycznego, obecnie Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu). Na przełomie lat 50.–60. XX wieku rozbudowano trakt al. Grunwaldzkiej, przebudowano pętlę tramwajową, w 1963 rozebrano zabytkowy szpital św. Łazarza. W okresie 1958–1965 odbudowano Pałac Opatów, w którym umieszczono dział etnograficzny Muzeum Pomorskiego (obecnie Oddział Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego). W 1962 utworzono IX Liceum Ogólnokształcące przy ul. Bażyńskiego (obecnie rektorat Uniwersytetu Gdańskiego (UG)), a w 1968 otwarto Szkołę Podstawową nr 35 przy ul. Wąsowicza 30. W 1972 oddano do użytku Halę Widowiskowo-Sportową „Olivia” przy al. Grunwaldzkiej 470, od 1970 – w południowej części, między ul. Wita Stwosza, ul. Bażyńskiego i al. Grunwaldzką znajduje się kampus uniwersytecki, siedziba UG. W latach 50.–70. XX wieku na terenie Oliwy powstały duże osiedla mieszkaniowe. W części południowej Osiedle Młodych im. Janka Krasickiego ( Siódmy Dwór), w części północno-wschodniej Osiedle Wejhera, Wojnowo, Żabianka, w części wschodniej Osiedle Tysiąclecia i Przymorze, w części północnej Osiedle Czyżewskiego i Osiedle Budowlanych ( Gospódka), w latach 1972–1976 osiedle Żabianka. W 1975 otwarto przystanek Szybkiej Kolei Miejskiej Gdańsk-Żabianka (od 2010 Gdańsk Żabianka – AWFiS).
| Ulica | Nazwa historyczna | Informacje o nazwie współczesnej | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| Antoniego Abrahama | Friedensschluss ( Mirów) | obecna nazwa od 1945 | od nr. 1 do nr. 10 i od nr. 56 do końca | |
| Adama Asnyka | Albertstraße, na pamiątkę pruskiego poety i kompozytora Heinricha Albert (1604-1651) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego poetę (1838–1897) | |
| Jana Bażyńskiego | Hebbelstraße, na pamiątkę niemieckiego poety i dramaturga Christiana Friedricha Hebbel (1813–1863) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia Hansa von Baysen, rycerza z ziemi chełmińskiej, przywódcy Związku Pruskiego (zm. 1459) | |
| Marka Bezruczki | skwer u zbiegu ul. Kaprów i ul. Obrońców Westerplatte | nazwa od 26 XI 2020 | upamiętnia ukraińskiego generała (31 X 1893 – 10 II 1944) | |
| Bitwy Oliwskiej | Lerchenfeld | obecna nazwa od 1945 | Bitwa pod Oliwą 28 XI 1627 | |
| Bobrowa | nazwa od 18 XI 1959 | |||
| Bytowska | Schwabental ( Dolina Schwabego) | obecna nazwa od 1945 | ||
| Floriana Ceynowy | Elisenstraße | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia działacza niepodległościowego z Kaszub (1817–1881) | |
| Cystersów | Klosterstraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Józefa Czyżewskiego | Ludolfinerweg ( Ludolfina) | obecna nazwa od 1945| | ||
| Jarosza Henryka Derdowskiego | Jagowstraße na pamiątkę prezydenta Prowincjii Prusy Zachodnie Ernsta Ludwiga Jagowa | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia kaszubskiego dziennikarz i poetę (1852–1902) | |
| Arenda Dickmanna | Oetkerstraße, na pamiątkę przedsiębiorcy Augusta Oetkra (1862–1918) ( Dr. Oetker) | obecna nazwa od 1945 | ||
| Wojciecha Drzymały | Büllowstraße, na pamiątkę generał pruskiego Fryderyk Wilhelm Bülow von Dennewitz (1755–1816) | obecna nazwa od 1945 | poprawnie winno być: Mikołaja Drzymały dla upamiętnienia chłopa poznańskiego, symbolu walki z germanizacją | |
| pl. Dworcowy | Bahnhofstraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Flisacka | Gartenstraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Pawła Gdańca | nazwa od 19 IV 1977 | |||
| Kazimierza Górskiego | Am Kleinkrug od 1945 Wiejska |
obecna nazwa od 25 X 2007 | upamiętnia polskiego trenera piłki nożnej (1921–2006) | |
| Artura Grottgera | Lessingstraße na pamiątkę niemieckiego dramaturga Gottholda Ephraima Lessinga (1729–1781) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego malarza (1837–1867) | |
| al. Grunwaldzka | od pętli tramwajowej w stronę Gdańska: Danziger Chaussee, w stronę Sopotu: Zoppoter Chaussee po 1933 Adolf-Hitler-Straße |
obecna nazwa formalnie (ogłoszna) od 1 V 1945 | od nr. 311 do nr. 615 nieparzyste i od nr. 470 do nr. 612 parzyste | |
| Hołdu Pruskiego | Schefflerstraße na pamiątkę niemieckiego poety Johanna Schefflera (1624–1677) | obecna nazwa od 1945 | ||
| Jana Husa | Hardenbergstraße, na pamiątkę pruskiego polityka i reformatora Karla Augusta von Hardenberga (1750–1822) od 1945 Żołnierek |
obecna nazwa od 16 X 1953 | upamiętnia czeskiego reformatora Kościoła (1370–1415) | |
| pl. Inwalidów Wojennych | 1945 Plac w Oliwie | obecna nazwa od 30 I 1948 | ||
| Ireny Jarockiej | skwer, u zbiegu ul. Żeromskiego, ul. Grottgera i ul. Wita Stwosza | nazwa od 28 VI 2018 | upamiętnia piosenkarkę i aktorkę (1946–2012), w młodości mieszkankę Oliwy | |
| Jasia i Małgosi nazwa od 30 VI 1958 | nazwa od 30 VI 1958 | |||
| Jelenia | nazwa od 18 XI 1959 | |||
| Jana Kanapariusza | od 31 III 2005 | |||
| Kaprów | Gneisenaustraße na pamiątkę pruskiego feldmarszałka Augusta Wilhelma von Gneisenau (1760–1831)) | obecna nazwa od 1945 | ||
| Karpacka | od 15 XI 1962 | |||
| Karwieńska | Strauchmühler Weg | obecna nazwa od 1945 | ||
| Jana Kasprowicza | Schillerstraße na pamiątkę niemieckiego poety Friedricha Schillera (1759–1805)) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego poetę i dramaturga (1860–1926) | |
| Kaszubska | od 5 VII 1960 | |||
| Jana i Macieja Kilarskich | od 25 II 2021 | |||
| Kościerska | Schäffereiweg | obecna nazwa od 1945 | ||
| Franciszka Kręckiego | Bülowstraße, na pamiątkę Bernharda Heinricha von Bülow kanclerza II Rzeszy i premiera Prus (1849–1929), łącznie z obecną ul. Drzymały około 1937 Schönstraße |
obecna nazwa od 1945 | ||
| Kubusia Puchatka | od 14 III 1957 | |||
| Kwietna | Olivaer Rosengasse 1945 Różana |
obecna nazwa od 1946 | ||
| Leśna | Waldstraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Alfonsa Liczmańskiego | Jahnstraße na pamiątkę niemieckiego propagatora gimnastyki Friedricha Ludwiga Jahna (1778–1852)) | obecna nazwa od 1945 | ||
| Aleksandra Majkowskiego | Dulzstraße; na pamiątkę zasłużonego dla Oliwy jej wójta Richarda Dultza (1835–1912), pochowanego na cmentarzu ewangelickim w Oliwie | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia kaszubskiego działacza społecznego, pisarza (1876 –1938) | |
| Milewskiego Bernarda | od 28 IX 1971 | |||
| Stefana Miraua | Scharnhorststraße na pamiątkę pruskiego generała Gerharda Johanna von Scharnhorst (1755–1813) | obecnie nazwa od 1945 | ||
| Nadwodna | ||||
| Stanisława Noakowskiego | Heimstätte | obecna nazwa od 1945 | część: odcinek ukośny odcinek prosty – Zacisze; upamiętnia polskiego malarza, architekta, historyka sztuki (1867–1928) | |
| Bp. Edmunda Nowickiego | 26 VIII 2004 | były fragment ul. Cystersów | ||
| Obrońców Westerplatte | Georgstraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Opacka | Saltzmannstraße, na pamiątkę Johanna Georga Saltzmanna | obecna nazwa od 1945 | ||
| Opata Jacka Rybińskiego | Am Schlossgarten od 1945 Armii Radzieckiej |
obecna nazwa od 16 II 1993 | od 22 IV 1945 Armii Radzieckiej na żądanie rosyjskiego komendanta wojennego w Oliwie, nie przyjęła się forowana przez stronę polską jeszcze w sierpniu 1945 nazwa ul. Kazimierza Jagiellończyka | |
| Władysława Orkana | Winterbergstraße | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego pisarza (1875–1930) | |
| Piastowska | Kaisersteg | obecna nazwa od 1945 | od nr. 1 do 18 (numeracja ciągła) | |
| Poczty Gdańskiej | Bahnstraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Podhalańska | Bergstraße, Am Wächterberg | obecna nazwa od 1945 | ||
| Polanki | Pelonkerstraße | obecna nazwa od 1945 | od nr. 1 do nr. 58 i od nr. 119 do nr. 136 | |
| Pomorska | Seestraße | obecna nazwa od 1945 | od nr. 1 do nr. 7 (numeracja ciągła) | |
| Sarnia | od 18 XI 1959 | |||
| Artura Schopenhauera, | od 23 XI 1977 płk. Piotra Siergiejewicza Pietrowa | obecna nazwa od 16 II 1993 | ||
| Słoneczna | Ottostraße | obecna nazwa od 1945 | ||
| Sobolowa | od 18 XI 1959 | |||
| Spacerowa | Köllner Chaussee | od nr. 1 do nr. 18 | ||
| Stary Rynek Oliwski | Am Markt od 1945 plac I Armii Polskiej |
obecna nazwa od 16 II 1993 | od 22 IV 1945 z polecenia rosyjskiego komendanta wojennego Oliwy plac I Armii Polskiej, forowana jeszcze w sierpniu 1945 przez stronę polską nazwa plac Wyzwolenia Gdańska nie przyjęła się, od 9 X 1945 ostatecznie urzędowo plac I Armii Polskiej | |
| Świerkowa | od 24 IV 1967 | |||
| Tatrzańska | Am Karlsberg | obecna nazwa od 1945 | ||
| Kazimierza Tetmajera | Goethestraße na pamiątkę niemieckiego poety Johanna Wolfganga Goethe (1749–1832) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego pisarza (1865–1990) | |
| Stanisława Wąsowicza | Steinstraße na pamiątkę pruskiego ministra i reformatora Heirnricha Friedricha vom und zum Stein (1757–1831)) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia Stanisława Dunin-Wąsowicza (zm. 1563), dowódcę floty kaperskiej króla polskiego Zygmunta II Augusta | |
| Wita Stwosza | Kronprinzallee od 1945 al. Sprzymierzonych, |
obecna nazwa od 6 XI 1953 | od nr. 1 do nr. 62A; upamiętnia pracującego w Polsce rzeźbiarza z Norymbergii (zm. 1533) | |
| Stanisława Witkiewicza | Paulastraße, na pamiątkę Johanna Paula Richtera ps. Jean Paul pisarza, prekursora romantyzmu niemieckiego (1763–1825) | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego pisarza i malarza (1885–1939) | |
| Zajęcza | Am Hasenwinkel | obecna nazwa od 1945 | ||
| Zacisze | Heimstätte | obecna nazwa od 1945 | zob. ul. Stanisława Noakowskiego | |
| Stefana Żeromskiego | Försterstraße | obecna nazwa od 1945 | upamiętnia polskiego pisarza (1864–1925) | |
| Żubrowa | od 18 XI 1959 | |||
|
|
| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 2010 | 19 050 |
| 2011 | 18 183 |
| 2012 | 17 886 |
| 2013 | 17 527 |
| 2014 | 17 114 |
| 2015 | 16 643 |
| 2016 | 16 255 |
| 2018 | 15 613 |
