ONOSZKO JERZY, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
JERZY ONOSZKO (14 VI 1918 Mohylew, Białoruś – 23 X 2005 Gdańsk), naukowiec, profesor Politechniki Gdańskiej (PG), specjalista z dziedziny konstrukcji hydrotechnicznych, brzegu morskiego, hydrotechniki, dynamiki morza, ochrony środowiska. Syn Czesława (3 VIII 1880 – 22 I 1958 Gdańsk) i Aliny z domu Rakusy-Suszczewskiej (6 X 1886 – 21 VI 1937). Od 1917 mieszkał w Wilnie, gdzie w 1936 uzyskał maturę w Gimnazjum i Liceum im. Zygmunta Augusta. Od 1936 studiował na Wydziale Inżynierii Politechniki Warszawskiej, w lecie 1939 odbył studencką praktykę w Urzędzie Morskim w Gdyni pod nadzorem Stanisława Hückla. We wrześniu 1939 brał udział w obronie Gdyni; więzień stalagu, zwolniony ze względu na stan zdrowia w 1940. W latach 1940–1944 pracował jako technik budowlany m.in. w Rabce, Zwierzyńcu i Tomaszowie Mazowieckim. Był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim (w stopniu kaprala, pseudonim Kosynier), następnie więziony w stalagu X C Nienburg w Niemczech (1 X 1944 – 1 V 1945).
Od września 1945 w Polsce, zamieszkał w Gdańsku, podejmując pracę przy odbudowie portu w Gdyni, jednocześnie kontynuował studia na PG, w 1947 ukończył Wydział Inżynierii Lądowej i Wodnej jako magister inżynier budownictwa wodnego. W okresie 1948–1949 był kierownikiem Działu Studiów w Przedsiębiorstwie Robót Czerpalnych i Podwodnych (PRCiP) w Gdańsku, następnie do 1956 kierownikiem Działu Ruchu w oddziale PRCiP w Szczecinie.
Był również pracownikiem naukowym i nauczycielem akademickim. W latach 1946–1949 i 1973–1989 zatrudniony na PG, 1949–1955 w Szkole Inżynierskiej w Szczecinie (1952–1955 kierownik Katedry Budownictwa Morskiego) i równocześnie (1952–1954) w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Szczecinie, 1955–1956 na Politechnice Szczecińskiej. W latach 1956–1973 pracował w Gdańsku w Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk (IBW PAN) jako kierownik Pracowni Dynamiki i Ochrony Brzegu Morskiego w Zakładzie Budownictwa Morskiego, później Zakładzie Hydrauliki Morskiej (1964–1973). W 1964 uzyskał doktorat w IBW, od 1973 profesor nadzwyczajny. W latach 1973–1986 był kierownikiem Zakładu, a następnie Katedry Hydrauliki w Instytucie Hydrotechniki Wydziału Hydrotechniki PG. Od 1989 na emeryturze.
Autor lub współautor kilkudziesięciu publikacji na temat hydrotechniki, badań morza, brzegu morskiego, lokalizacji Portu Północnego, w tym książki Hydrauliczne badania modelowe procesów hydro- i litodynamicznych w morskiej strefie brzegowej (z Marią Tarnowską i Ryszardem Seidlerem, 1980). Promotor trzech doktorów. Współorganizator Morskiego Laboratorium Brzegowego w Lubiatowie koło Łeby (1970), Hydraulicznego Laboratorium Badawczego w IBW PAN (1969).
Członek Komitetu Mechaniki PAN, Komitetu Inżynierii i Gospodarki PAN, Komitetu Badań Morza PAN, redaktor naczelny „Acta Technica Gedanensia” – serii wydawniczej Wydziału IV Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (GTN), członek komitetu redakcyjnego Wydawnictw IBW: „Materiały do Monografii Polskiego Brzegu Morskiego” (1961–1964). Członek komitetów redakcyjnych wielu czasopism naukowych, serii wydawniczych IBW, między innymi „Rozprawy Hydrotechniczne”, „Oceanologia”, „Inżynieria Morska”. Członek gdańskiego oddziału Komisji Techniki Morskiej PAN (1985–2005), przewodniczący Sekcji Hydrodynamiki i Inżynierii Morskiej. Członek GTN-u, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Naczelnej Organizacji Technicznej (oddział gdański) oraz Towarzystwa Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego.
Uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1995), odznakami „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1964) i „Za zasługi dla Gdańska” (1964).
Żonaty dwukrotnie: z Zofią z domu Piszczek (1925–1997), następnie z Krystyną z domu Timme (5 IX 1924 – 22 II 2010). Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Oliwie.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Złota Księga Nauk Technicznych, Gliwice 2003, s. 296.
