ORZECHOWSKI KAZIMIERZ, obrońca Poczty Polskiej w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
KAZIMIERZ ORZECHOWSKI (23 XII 1915 Gdańsk – 5 X 1939 Gdańsk-Zaspa) pocztowiec, obrońca Poczty Polskiej, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn krawca Antoniego Orzechowskiego (26 I 1879 Rożental pow. Lubawa – 5 I 1935 Gdańsk) i Heleny z domu Cichoskiej (22 V 1882 Mlewo koło Golubia-Dobrzynia – 22 X 1932 Gdańsk). Brat Heleny, Zofii, po mężu Szefler (14 IV 1912 Gdańsk – 18 I 1968 Gdynia), Łucji Eufemii, po mężu Gajdowskiej (17 VIII 1914 Gdańsk – 20 II 1997 Kołobrzeg), Anny, po mężu Żurek (26 VII 1917 Gdańsk – 24 XI 2012 Gdańsk) oraz Józefa Bronisława (14 IX 1919 Gdańsk – 9 IV 1954 Malbork).
W 1935 zdał maturę w Gimnazjum Polskim. Następnie jako asystent w służbie Poczty Polskiej w II Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). Udzielał się w harcerstwie, należał do tajnej organizacji wojskowej, śpiewał w chórze Moniuszko. Mieszkał przy Pferdetränke 13 (ul. Wodopój), po śmierci rodziców przy Fuchswall 2 (ul. Lisia Grobla), razem z rodzeństwem: Heleną, Zofią, Łucją, Anną i Józefem. 1 IX 1939 wziął udział w obronie budynku Poczty Polskiej na Heveliusplatz (pl. Obrońców Poczty Polskiej), tego samego dnia wzięty do niewoli. Od 3 września przetrzymywany był w kazamatach koszar na Biskupiej Górce, 8 września skazany przez Sąd Polowy Grupy Eberhardta na karę śmierci, 5 października rozstrzelany w grupie 38 obrońców Poczty Polskiej na terenie zespołu strzelnic policyjnych na Zaspie. Pochowany w zbiorowym grobie razem z pozostałymi ofiarami egzekucji. Mogiłę odnaleziono 27 VII 1991. Po ekshumacji pochowany uroczyście 5 IV 1992 na cmentarzu na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na Zaspie. W 1998 zrehabilitowany przez Sąd Krajowy w Lubece.
W 1971 odznaczony pośmiertnie przez prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, 30 VIII 1990 Krzyżem Walecznych, 21 V 1998 zaliczony w poczet honorowych obywateli miasta Gdańska. Upamiętniony na tablicy poświęconej poległym i pomordowanym harcerzom i działaczom harcerskim, znajdującej się na Domu Harcerza (ul. Za Murami 2−10) oraz na tablicy przed wejściem do budynku Poczty Polskiej na pl. Obrońców Poczty Polskiej 1–2.
Bibliografia:
Archiwum Muzeum Poczty Polskiej – Oddział Muzeum Gdańska.
Archiwa rodzinne Krystyny Starak, Agnieszki Starak-Bartoszuk i Anny Żurek.
„Straż Gdańska” 15 I 1935, nr 2.
