PENSON JOANNA, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
JOANNA PENSON z domu Muszkowska (25 X 1921 Warszawa – 30 VI 2023 Sopot), lekarz, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Córka Jana Muszkowskiego (10 IV 1882 Warszawa – 29 I 1953 Łódź), bibliotekarza,
bibliografa i historyka, dyrektora Biblioteki Ordynacji Krasińskich, twórcy pierwszego w Polsce Studium Księgarstwa, kierownika katedry bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim, profesora Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, i Janiny z bankierskiej rodziny Badiorów (1882-1973). W maju 1939 absolwentka Państwowego Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie, złożyła podanie o przyjęcie na studia na Uniwersytet Warszawski. W latach 1940–1941 żołnierz Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Warszawie, łączniczka w Komendzie Głównej ZWZ. Aresztowana 26 III 1941, więźniarka Pawiaka, od września 1941 do 28 IV 1945 w KL Ravensbrück. Ciężko chora na tyfus i żółtaczkę, uniknęła śmierci ukryta przez koleżankę-lekarkę. W trakcie ewakuacji obozu, wraz z dwudziestoma współwięźniarkami, uciekła z tzw. marszu śmierci. Po powrocie do Polski przebywała początkowo w Stargardzie Szczecińskim. Po odnalezieniu rodziców zamieszkała z nimi w Łodzi, trzeciego dnia pobytu w mieście podjęła studia na Akademii Medycznej, ukończyła je w 1950.
W Gdańsku z nakazu pracy od 1949 (po absolutorium, jeszcze bez dyplomu), od 1 II 1951 (jako młodszy asystent) do 1980 pracowała w Klinice Chorób Nerek AMG, od 1961 doktor, od 1971 doktor habilitowany i docent. W 1960 przebywała w paryskiej klinice nefrologicznej prof. Jeana Hamburgera, skąd przywiozła francuski model igły do biopsji, co pozwoliło na rozpoczęcie biopsji nerek w gdańskiej klinice. Od 1980 ordynator Oddziału Wewnętrznego Szpitala Wojewódzkiego. Od sierpnia 1980 do 1990 osobisty lekarz Lecha Wałęsy; od września 1980 w Solidarności. Od 13 XII 1981 do lipca 1982 ukrywała w swoim mieszkaniu działaczy Ruchu Młodej Polski, od 1982 pracowała społecznie w punkcie charytatywnym przy kościele św. Brygidy przy rozdzielaniu lekarstw i sprzętu medycznego z Zachodu, sprowadzonego m.in. dzięki jej kontaktom z organizacją Médecins du monde (Lekarze Świata).
Od 1983 organizowała w Hospicjum Pallottinum (prowadzonym przez ks. Eugeniusza Dutkiewicza) opiekę lekarską dla ukrywających się działaczy podziemia oraz – od listopada tego roku - pierwszy w Polsce zespół hospicyjny sprawujący opiekę w domach pacjentów (nowatorskie informacje o tym brytyjskim modelu przywiozła z Londynu, pomogła także znaleźć lekarzy i pielęgniarki, z którymi chodziła do domów chorych). Od 1 III 1983 profesor nadzwyczajny (tytularny). 14 VI 1984 aresztowana za kolportowanie podziemnych wydawnictw (jej obrońcą był Jacek Taylor, petycję o jej uwolnienie podpisało kilka tysięcy osób, zwolniona po kilku dniach). W maju i sierpniu 1988 lekarz przy strajkach w Stoczni Gdańskiej i w Porcie Gdańskim.
W 1988 była tłumaczem podczas spotkań w Gdańsku Margaret Thatcher i François Mitteranda z Lechem Wałęsą. Od 30 IX 1992 na emeryturze, wyjechał do córki Anny (także lekarza) do Glasgow (Szkocja). Powróciła do kraju w 2006, zamieszkała w Sopocie i podjęła pracę jako wolontariuszka w Biurze Lecha Wałęsy. W 2017 autorka listu otwartego do Jarosława Kaczyńskiego przeciwko zniesławianiu Lecha Wałęsy, usuwaniu go z kart historii i przeinaczaniu dziejów „Solidarności".
Od 1950 członkini Towarzystwa Internistów Polskich. W 1975 odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, w 2006 Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1980 Medalem „Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku”, Medalami 30-lecia (1975) i 50-lecia (1995) Akademii Medycznej w Gdańsku, w 2014 wyróżniona Medalem Księcia Mściwoja II, w 2016 odznaką honorową „Za zasługi dla ochrony praw człowieka”, przyznawaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich, wręczoną w Europejskim Centrum Solidarności. W 2018 otrzymała honorowe obywatelstwo Gdańska.
Od 1954 była żoną Jakuba Pensona. Bohaterka wywiadu-rzeki: Remigiusz Grzela, Było, więc minęło: Joanna Penson – dziewczyna z Ravensbrück, wychowanka „Solidarności”, lekarka Wałęsy (Warszawa 2013). 26 X 2021 na ogrodzeniu budynku w Gdańsku przy ul. Tuwima 29, w którym mieszkała z mężem, odsłonięta została poświęcona im tablica pamiątkowa. Pochowana na cmentarzu Srebrzysko.
