PETZELT ADOLF, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
ADOLF PETZELT (17 XI 1906 Kałusz, powiat kałuski, woj. stanisławowskie, obecnie Ukraina – 2 IX 1939 Westerplatte), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu plutonowego, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Edwarda i Marii z domu Płoskonek (lub Płaszowska).
W 1926 powołany do obycia czynnej służby wojskowej w 49. pułku piechoty w Kołomyi (w 1938 przemianowany na 49 Huculski pułk strzelców). Przeszedł przeszkolenie w zakresie obsługi ciężkich karabinów maszynowych. Ukończył szkołę podoficerską. Pozostał w służbie zawodowej. Przeniesiony najpierw do 5., następnie do 6. Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. Awansował do stopnia kaprala. Przydzielony do służby w WST, gdzie dotarł 20 IX 1938. 1 IV 1939 awansowany do stopnia plutonowego. Był z jednym z żołnierzy jesiennej zmiany załogi, który w marcu 1939, po półrocznej służbie w WST, został pozostawiony w załodze i nie powrócił do jednostki macierzystej. Rozkazem dziennym Nr 241 z 31 VIII 1939 w obsadzie wartowni Nr 5 jako dowódca. Poległ w ruinach tej wartowni podczas bombardowania lotniczego wieczorem 2 września. Po kapitulacji pochowany w zbiorowej mogile na Westerplatte.
W 2019 archeolodzy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, prowadzący wykopaliska na Westerplatte, odnaleźli zbiorową mogiłę polskich żołnierzy poległych w obronie WST i pochowanych w pobliżu zniszczonej wartowni Nr 5 i tzw. willi oficerskiej. Wśród dziewięciu szkieletów naukowcy Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, na podstawie analizy DNA, zidentyfikowali Adolfa Petzelta jako szkielet oznaczony numerem 1. Uroczyście pochowany 4 XI 2022 na nowym cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.
Odznaczony Brązowym Medalem Za Długoletnią Służbę (1938), Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1945 pośmiertnie). Wspólnie ze wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta KGRP, sygn.. 259/1068, k. 67, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 58 z dnia 28 listopada 1938 r.; k. 95, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 12 z dnia 30 marca 1939 r.
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 1999.
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023, s. 38, 91.
Samól Wojciech, Lista poległych we wrześniu 1939 żołnierzy Wojska Polskiego. Załoga Westerplatte, Gdańsk 2020.
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski, Warszawa 1978.
