PIOTROWSKI LEONARD, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
(z lewej) w chwili kapitulacji załogi Westerplatte
LEONARD PIOTROWSKI (16 IX 1897 Neuenburg (Nowe, powiat świecki) – 5 VII 1987 Gdańsk), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu starszego ogniomistrza (w artylerii odpowiednik starszego sierżanta), zbrojmistrz, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Ludwika i Idy z domu Klindt. W 1911 ukończył szkołę powszechną, do 1913 pracował jako pomoc biurowa w kancelarii adwokackiej. Od 1914 praktykant budowlany.
W czasie I wojny światowej, w lipcu 1916 powołany do wojska niemieckiego. W II Batalionie Minomiotaczy (moździerzy) brał udział w działaniach bojowych na froncie wschodnim i zachodnim. Służył w pododdziale pomiarowym jako kreślarz. W grudniu 1918 powrócił do domu. Jako ochotnik 16 IX 1919 w Poznaniu wstąpił do Wojska Polskiego, do Grudziądzkiego Pułku Strzelców Armii Wielkopolskiej (od marca 1920 – 64. Grudziądzki Pułk Piechoty WP, od 1 VII 1938 – 64. Pomorski Pułk Strzelców Murmańskich). Otrzymał awans do stopnia plutonowego. Z pułkiem uczestniczył w styczniu i lutym 1920 w zajmowaniu Pomorza. Następnie przydzielony do batalionu szkolnego w charakterze instruktora. We wrześniu 1920 przeniesiony do Składnicy Uzbrojenia Nr 8 w Toruniu. W 1921 ukończył kurs zbrojmistrzów w Centralnej Szkole Zbrojmistrzów w Warszawie. 1 VII 1930 przeniesiony do WST na Westerplatte na stanowisko składmistrza materiałów wojennych. Nadzorował przeładunki materiałów wojskowych ze statków do magazynów lub do wagonów oraz załadunek takich materiałów na statki.
1 IX 1939 nocował w wilii podoficerskiej. Obudzony strzałem pistoletowym, po rozpoczęciu ostrzału artyleryjskiego przez pancernik „Schleswig-Holstein”, otworzył właz do wartowni Nr 3 znajdującej się w budynku willi. Przebiegł do garażu koszar, otworzył go i wydał działonowi artylerzystów armatę kal. 76 mm. Następnie, na rozkaz mjr. Henryka Sucharskiego, wydał amunicję do moździerzy kal. 81 mm i pomagał uzbrajać pociski. Poprzez łączność telefoniczną udzielał wskazówek dowódcy wartowni Nr 5 w jaki sposób usunąć zacięcie rkm. W czasie obrony WST przebywał w koszarach, wydawał amunicję, dokonywał napraw broni. Uczestniczył w naradach zwoływanych przez majora Henryka Sucharskiego. 7 września otrzymał od niego rozkaz wywieszenia białej flagi. Wyznaczony w skład delegacji parlamentariuszy (Sucharski, Piotrowski, strzelec Marian Dobies). W rozmowach kapitulacyjnych z niemieckim dowódcą, ppłk. Carlem Henke, pełnił rolę tłumacza (pomimo, że major Henryk Sucharski doskonale znał język niemiecki).
Jako jeniec wojenny wraz z pozostałą załogą składnicy przewieziony do koszar we Wrzeszczu, a następnie (z wyjątkiem oficerów) do koszar na Biskupiej Górce w Gdańsku. W niewoli (numer jeńca 2461) przebywał w Stalagu I A Stablack (Stabławki, gmina Górowo Iławeckie, powiat bartoszycki, województwo warmińsko-mazurskie). 26 IV 1940 przeniesiony do Stalagu XXI A Schildberg (Ostrzeszów, województwo wielkopolskie). Ze względu na zły stan zdrowia, po leczeniu w szpitalu obozowym, w maju 1940 zwolniony z niewoli. Po powrocie do Torunia skierowany do pracy jako dozorca baraków koszarowych poligonu artyleryjskiego. 14 X 1943, jako urodzony przed 1920 na terenie Rzeszy, zaliczony został do III grupy narodowościowej (Eingedeutschte – autochtoni). Od 19 I 1945 pracownik w wojskowej składnicy gąsienic w Berlinie. W lutym 1945 ewakuowany wraz ze składnicą do miasteczka Bismarck. W marcu 1945 internowany przez wojska amerykańskie w obozie w Rheinberg koło Duisburga (Nadrenia Północna – Westfalia). Po weryfikacji 1 maja skierowany z transportem ludności polskiej do francuskiego miasteczka Chalon-sur-Saône koło Dijon (Burgundia).
Powrócił do kraju po kilku miesiącach i 6 X 1945 dotarł do Torunia. W styczniu 1946 przeniósł się z rodziną do Gdańska. Tymczasowo zatrudniony w Spółdzielni Budowlanej „Energia” w Sopocie. Do połowy 1946 pracował w Centrali Węglowej jako samodzielny referent, następnie w przedsiębiorstwie prywatnym jako pracownik fizyczny i w Spółdzielni „Gedania”.
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1990, pośmiertnie), Krzyżem Walecznych (1960), Odznaką Grunwaldzką (1960), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Brązowym Medalem „Za długoletnią służbę” (1939). Wspólnie ze wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska.
Żonaty był ze Stefanią (28 VII 1906 – 13 XI 1997), ojciec Jadwigi Krystyny (24 VII 1927 – 1 XII 2020) i Ryszarda (ur. 1931). Pochowany z żoną i córką na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 2012 (wyd. 2: poszerzone i poprawione ).
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023 (przez indeks).
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski. Warszawa 1978.
