ROZENKRANZ EDWIN, profesor Uniwersytetu Gdańskiego
| < Poprzednie | Następne > |
EDWIN LEON ROZENKRANZ (2 VI 1925 Czatkowy koło Tczewa – 13 IX 1992 Gdańsk), naukowiec. Syn Leonarda, absolwenta Akademii Handlowej w Berlinie, do 1937 inspektora Izby Kontroli Skarbowej w Grudziądzu na granicy Polski z II Wolnym Miastem Gdańsk, i Weroniki Anny z domu Wąs. Brat Eugeniusza (4 XII 1926 – 12 X 1965 Gdańsk), 1944–1945 żołnierza 2 Armii Ludowego Wojska Polskiego, inwalidy wojennego, oraz Eugenii (ur. 1932). Od 1937 mieszkał z rodziną w nabytej posiadłości w Miłobądzu. Edukację pobierał w Tczewie, szkołę powszechną ukończył w 1937, naukę w drugiej klasie tczewskiego I Państwowego Liceum i Gimnazjum Męskiego przerwał wybuch II wojny światowej, konfiskata majątku i w efekcie przeniesienie się rodziny do Lublina, gdzie ojciec znalazł pracę w prywatnej firmie budowlanej Stefana Krupskiego. W Lublinie ukończył na tajnych kompletach trzecią klasę gimnazjum, od 1943 członek Armii Krajowej w Szkole Podchorążych Lublin–Śródmieście (ps. „Kamień”). W tym samym roku – zagrożony wcieleniem do okupacyjnej służby budowlanej (Baudienst) – przeniósł się do Warszawy, gdzie wkrótce przeniosła się także jego matka z siostrą. 15 V 1944, podczas transportu broni, został ranny w rękę na ul. Koszykowej. Uczestnik powstania warszawskiego (w batalionie Gozdawa); ranny w nocy z 30 na 31 VIII 1944 podczas próby wejścia do kanałów przy ewakuacji Starówki. Do upadku powstania przebywał w szpitalach na ul. Wilczej i ul. Chmielnej. Zbiegł z transportu na warszawskim Dworcu Zachodnim 9 X 1944, kurował się do końca wojny w Zalesiu koło Warszawy i do 1946 w pomorskim Miłobądzu, gdzie powrócił z rodziną.
W 1948 zdał maturę w IV Państwowym Gimnazjum i Liceum w Gdańsku-Nowym Porcie, w 1952 ukończył studia prawnicze na uniwersytecie w Poznaniu. Od 1952 pracownik początkowo Instytutu Zachodniego w Poznaniu i jeszcze w tym samym roku wojewódzkiej komisji planowania przestrzennego w Gdańsku: 1955-1958 kierownik działu, 1958-1961 generalny projektant, przygotował między innymi materiały do obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego w województwie gdańskim. Od 1960 doktor nauk prawnych (na podstawie pracy Początki i ustrój miast Pomorza Gdańskiego do schyłku XIV stulecia) i pracownik Wyższej Szkoły Pedagogicznej (WSP), w Katedrze Historii Starożytnej i Średniowiecznej. W 1968 uzyskał habilitację (m.in. za pracę Recepcja prawa lubeckiego w miastach nadbałtyckich), docenturę i kierownictwo katedry w której pracował. W latach 1969-1970 prodziekan Wydziału Humanistycznego WSP. W akademickim 1969/1970 zatrudniony był równocześnie w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku. W okresie powstawania Uniwersytetu Gdańskiego jeden z organizatorów Wydziału Prawa, autor dewizy uczelni „In mari via tua”. Od 1973 do 1975 był prodziekanem Wydziału Prawa i Administracji, kierował też Zakładem, a po 1981 – Katedrą Powszechnej Historii Państwa i Prawa. Od 1984 profesor tytularny (nadzwyczajny), od 1992 profesor zwyczajny.
W badaniach koncentrował się nad średniowiecznym rozwojem przestrzennym miast, ich ustrojem i prawami, archeologią prawną, między innymi autor monografii Napoleońskie Wolne Miasto Gdańsk: ustrój, prawo, administracja (Wrocław 1980), Gdańska archeologia prawna (Gdańsk 1993). Kolekcjoner monet i medali.
Po 1989 zaangażowany w działalność polityczną w Zjednoczeniu Chrześcijańsko-Narodowym oraz Wyborczej Akcji Katolickiej. Na zlecenie Senatu RP opracował własny projekt Konstytucji III Rzeczypospolitej. W 1991 bezskutecznie startował w wyborach do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (otrzymał 70 047 głosów). Członek m.in. Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego (od 1952), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego (od 1952, w latach 1963–1965 drugi zastępca sekretarza generalnego, 1973–1985 przewodniczący Komisji Nauk Prawnych). Członek PTTK, wchodził w skład rekakcji „Echa Krajoznawców i Turystów” (1958) i „Jantarowych Szlaków” (od 1959 do listopada 1961), w Komisji Krajoznawczej w 1959 wybrany został zastępcą przewodniczącego. Członek Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, Instytutu Bałtyckiego (od 1962, w latach 1970-1974 przedstawiciel komisji rewizyjnej), gdańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego (1968–1973 prezes oddziału), Polskiego Towarzystwa Nautologicznego (1980–1984 wiceprezes), Rady Naukowej Poznańskiego Towarzystwa Naukowego (1974-1979, od 1980 wiceprezes Zarządu), Rady Naukowej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (w kadencjach 1972–1976 i 1977–1984), Hansischer Geschichtsverein – Arbeitskreis DDR (1963-1965), Centre Européen de Civilisation Médiévale Bordeaux–Poitiers (od 1968), Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Powstańców Warszawskich.
Odznaczony Medalem Wojska (Londyn 1948), Krzyżem Walecznych (Londyn 1949), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1982), Krzyżem Armii Krajowej (1983), Brązowym Krzyżem Zasługi (1956), Złotym Krzyżem Zasługi (1981), odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1965), Medalem "Rodła" (1988). Wyróżniony tytułem Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego (1983).
Od 1956 żonaty był z Izabelą z domu Lisicką (28 I 1926 Bydgoszcz – 1995 Gdańsk), uczestniczką powstania warszawskiego, sanitariuszką (pseudonim "Cyprys") w zgrupowaniu "Chrobry II", stomatologiem i pracownikiem Akademii Medycznej w Gdańsku. Ojciec Andrzeja (ur. 1957) i Leonarda (ur. 1960), w 1989 absolwenta Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku.
Mieszkał przy ul. Długiej 2/3. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
