RYGIELSKI BERNARD, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
BERNARD RYGIELSKI (22 II 1910 Toruń – 28 XI 1984 Gdynia), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte w 1939 w stopniu mata zawodowego, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn Franciszka i Józefy z domu Gerc.
Ukończył siedmioklasową szkołę powszechną w Toruniu. 28 X 1931 powołany do odbycia czynnej służby wojskowej w Marynarce Wojennej. Przeszedł szkolenie w Szkole Specjalistów Morskich, mieszczącej się na okręcie-hulku ORP „Bałtyk” w Gdyni, specjalność motorzysta. Po szkoleniu skierowany do służby na okrętach w Dywizjonie Łodzi Podwodnych (od 1936 Dywizjonie Okrętów Podwodnych) w Gdyni. Po ukończeniu służby czynnej w 1933 pozostał w Marynarce Wojennej jako marynarz nadterminowy. W 1937 awansował na stopień mata (odpowiednik kaprala) zawodowego. W 1938 przeniesiony do służby na nowo zbudowanym stawiaczu min ORP „Gryf”.
26 I 1938 (w WST zameldował się 6 II 1939) przeniesiony do służby w Składnicy na Westerplatte w charakterze sternika-motorzysty etatowej motorówki składnicy. W czasie obrony Westerplatte dowodził placówką „Fort” (dawny, z 1911, element fortyfikacji, dwukondygnacyjne stanowisko dowodzenia komendanta artylerii nadbrzeżnej). W niewoli od 7 września (numer jeńca 2478), przebywał w Stalagu I A Stablack (Stabławki, gmina Górowo Iławeckie, powiat bartoszycki, województwo warmińsko-mazurskie). Przenoszony kolejno do innych obozów: I B Hohenstein (Królikowo), VI A Hemer (w składzie obozu w Senne, Zagłębie Ruhry (Nadrenia Północna–Westfalia)), 8 V 1940 do VI G Bonn-Duisdorf, 6 III 1942 do VI J Fichtenhein/Krefeld i Dorsten (wszystkie Zagłębie Ruhry), następnie VI K Senne.
Po uwolnieniu z niewoli, jako marynarz przerzucony do Wielkiej Brytanii i wcielony do polskiej Marynarki Wojennej. Zaokrętowany na lekkim krążowniku ORP „Conrad”. Do kraju powrócił 4 VII 1946 jako członek załogi kontrtorpedowca ORP „Błyskawica”. Pozostał w służbie w Marynarce Wojennej, pełnił służbę w swojej specjalności w Komendzie Portu Wojennego Gdynia. Po zwolnieniu do cywila od 28 IX 1950 zatrudnił się w Przedsiębiorstwie Robót Czerpalnych i Podwodnych. Od 1972 na emeryturze. Od 1974 był przewodnikiem turystycznym, oprowadzał turystów po wartowni Nr 1 na Westerplatte.
W 1946 zawarł w Czersku związek małżeński z Agnieszką z domu Skowrońską (4 II 1916 – 25 IX 1975 Gdańsk), ojciec córki i trzech synów. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1960), Brązowym Krzyżem Zasługi (1947), Odznaką Grunwaldzką (1960). Pochowany na cmentarzu św. Franciszka w Emaus. Wspólnie ze wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta KGRP, sygn. 259/1068, k. 85, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 5 z dnia 30 stycznia 1939 r.
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz-Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 2012 (wyd. 2 poszerzone i poprawione).
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023, s. 42, 93.
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski, Warszawa 1978.
