SCHWARTZ HUBERTUS, polityk, senator
| < Poprzednie | Następne > |
HUBERTUS SCHWARTZ (5 VII 1883 Soest, Westfalia – 7 XI 1966 Soest), polityk, senator II Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Od 1902 studiował prawo i ekonomię na uniwersytetach w Heidelbergu, Münster i Tybindze (Tübingen), na tym ostatnim członek korporacji studenckiej „Borussia”. Od 1905 doktor praw. Asesor w Radzie Miejskiej w Magdeburgu, w 1912 skarbnik miasta w Stargardzie Szczecińskim. Podczas I wojny światowej, po zdobyciu Warszawy przez wojska cesarskie w sierpniu 1915, współpracownik cywilnego Zarządu Miasta.
W Gdańsku od 1917 jako radca miejski, kierował wydziałem gospodarki wojennej. W 1920 został senatorem II WMG. W tym samym roku był członkiem gdańskiej delegacji, która podpisała 9 XI 1920 tzw. konwencję paryską. Autor pierwszego projektu gdańskiej konstytucji. Jako senator odpowiadał początkowo za sprawy religijne, społeczne i ochronę zdrowia, następnie – za sprawy wewnętrzne i prawne. W latach 1925-1928 prowadził w imieniu Senatu rozmowy w prawie układu między II WMG a Kościołem, zakończone 4 I 1928 podpisaniem umowy w tej sprawie przez biskupa gdańskiego Eduarda O’Rourke i prezydenta Heinricha Sahma. W 1928 zrzekł się mandatu. W 1931 jako docent wykładał prawo publiczne na Technische Hochschule Danzig. Był wiceprzewodniczącym gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. W 1932 wrócił do rodzinnego miasta był tam w latach 1932-1946 notariuszem, w 1946–1948 starostą powiatowym, 1948–1953 burmistrzem. Za zasługi w powojennej odbudowie (60% zniszczeń wskutek nalotów alianckich) został honorowym obywatelem Soest.
W 1934 wybrany do Komisji Historycznej Westfalii (Historische Kommission für Westfalen), od 1963 jej członek honorowy. Uprawiał różnorodną tematycznie działalność publicystyczną, autor m.in. pracy Geschichte der Reformation in Soest (Historia Reformacji w Soest, 1932) oraz z zakresu gdańskiej heraldyki Danziger Wappenwerk: das Wappen der Freien Stadt Danzig (1933).
Odznaczony m.in. Krzyżem Żelaznym II. i I. klasy, Krzyżem Zasługi RFN (Bundesverdienstkreuz) I. klasy (1953). Doktor honoris causa Wydziału Teologii Ewangelickiej Westfälischen Wilhelms-Universität w Münster. Od 1915 był bezdzietnie żonaty z Agnes z domu Schlett (22 II 1883 Soest – 14 X 1970 Soest), absolwentką seminarium nauczycielskiego, jedną z pierwszych kobiet-absolwentek uniwersytetów w Bonn i Freiburgu, po egzaminie państwowym od 1912 nauczycielki łaciny w liceum w rodzinnym mieście. Pochowany wraz z nią w grobie rodzinnym na cmentarzu Osthofenfriedhof Soest.
W 1971 Archiwum Miejskie i Biblioteka Naukowa (Stadtarchiv und Wissenschaftliche Bibliothek) jego rodzinnego miasta otrzymały z jego zbiorów około 4000 tomów do działów: Susatensia, Westfalica i Danzig. Od 1984 jego imię nosi publiczne Kolegium Zawodowe (Hubertus-Schwartz-Berufskolleg; dawny Zespół Szkół Handlowych) i obwodnica Soest (Senator-Schwartz-Ring).
Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Wolne Miasto Gdańsk (1920–1939). Leksykon biograficzny, Gdańsk 2009, s. 101.
Bahr Erich, Schwartz Hubertus, w: Altpreußische Biographie, Bd. IV, Marburg/Lahn, 1995, s. 218.
Bogdanowicz Stanisław, Konkordat z Wolnym Miastem Gdańskiem, „Teki Gdańskie”, t. 6-7, 2004-2005, s. 76-87.
Danziger Bürgerbuch. Bilder aus Leben und Wirken Danziger Männer und Frauen in Politik, Wirtschaft, Presse, Kunst, Wissenschaft, Volksbildung, Danzig 1927, s. 107.
