STANISŁAWSKA-LOTHE WANDA, aktorka
| < Poprzednie | Następne > |
WANDA STANISŁAWSKA-LOTHE (22 VI 1910 Wilno – 6 XI 1985 Warszawa), aktorka. Córka Adama Ignacego Stanisławskiego (13 XIII 1865 Łęki, powiat Łask – 2 X 1939 Warszawa) i poślubionej 29 I 1896 w Łodzi Wandy Aleksandry z domu Kamockiej (12 IX 1875 Łódź – 1966), poetki, prozaiczki, dramaturga, krytyczki teatralnej, pamiętnikarki i malarki. Siostra Janusza Lucjana (1896 – 1914) i Jadwigi (1899 – 1977), doktora medycyny.
Absolwentka seminarium nauczycielskiego, studiowała przez rok na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1930 zdała eksternistycznie egzamin aktorski. Rok wcześniej znalazła się w zespole Teatru na Pohulance, gdzie stawiała pierwsze aktorskie kroki pod kierunkiem Aleksandra Zelwerowicza. Do 1939 grała w teatrach Wilna, Torunia, Poznania i Katowic. Okupację przeżyła w Wilnie. Jako repatriantka w 1945 trafiła do Torunia. Występowała w Teatrze Miejskim w Olsztynie (1945–1946), Teatrze Polskim w Bielsku-Białej (1946–1947, 1948–1949) i Miejskim Teatrze Dramatycznym w Krakowie (1947–1948).
W latach 1949–1958, 1959–1961 i 1964–1968 występowała w Teatrze Wybrzeże. W latach 1958–1959 była aktorką Teatru Powszechnego w Łodzi, w 1961–1963 Teatru Miniatury w Warszawie, w 1963–1964 Teatru im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku.
Na gdańskiej scenie zadebiutowała w szekspirowskim Poskromieniu złośnicy w reżyserii Stanisława Kwaskowskiego (premiera 24 IX 1949). Występowała w sztukach Williama Shakespeare’a, Miguela Cervantesa, Moliera, polskich romantyków (Fantazy Juliusza Słowackiego w reżyserii Dobiesława Damięckiego, premiera 3 XII 1950), w Smaku miodu Shelagh Delaney w reżyserii Konrada Swinarskiego (31 X 1959), w Hamlecie w reżyserii Andrzeja Wajdy (13 VIII 1960), w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Golińskiego (30 XII 1960), w Tangu Sławomira Mrożka w reżyserii Piotra Paradowskiego (21 XI 1965). Jej pożegnaniem z gdańskim teatrem była rola Księżnej Yorku w Ryszardzie III Shakespeare’a w reżyserii Tadeusza Minca (premiera 10 II 1968). Następnie pracowała w Teatrze Klasycznym w Warszawie (1968–1977) i w Teatrze Ziemi Mazowieckiej w Warszawie (1977–1983).
W latach 70. i 80. XX wieku zagrała również kilkanaście ról w Teatrze Telewizji, m.in. innymi Celestyny w Don Juanie czyli miłości do geometrii Maxa Frischa w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego (2 VIII 1971) oraz w latach 1960–1981 kilkanaście w Teatrze Polskiego Radia, m.in. Księżną w Malwinie czyli Domyślności serca Marii Wirtemberskiej z Czartoryskich w reżyserii Malwiny Szczepkowskiej i Jana Bołgatego (31 X 1967). Do historii polskiego filmu przeszła rolą Krystyny, żony inżyniera Mamonia, z Rejsu Marka Piwowskiego (1970). Wystąpiła też między innymi w filmach: Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz Stanisława Barei (1978), Bez znieczulenia Andrzeja Wajdy (1978), Kobieta w kapeluszu Stanisława Różewicza (1984).
Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967) i Złotym Krzyżem Zasługi (1955). W 1967 na IX Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu otrzymała nagrodę za rolę Alicji w Śmiertelnym tańcu Augusta Strindberga w reżyserii Piotra Paradowskiego.
Od 1940 żona Tadeusza Lothe (13 XI 1903 Warszawa – 17 IX 1943 Ponary), urzędnika Teatru Dramatycznego w Wilnie, aresztowanego jako zakładnika w nocy z 16 na 17 IX 1943 i w kilka godzin później zamordowanego w Ponarach (obecnie dzielnica Wilna). Matka Jolanty Lothe (18 IV 1942 Wilno), aktorki teatralnej i filmowej. Pochowana na Starych Powązkach w Warszawie.
