STODDART ADRIAN II, syndyk
| < Poprzednie | Następne > |
ADRIAN STODDART II (Stodert) (1 III 1631 Gdańsk – 30 X 1692 Gdańsk), syndyk gdański. Syn diakona Adriana Stoddarta I. W 1644 pobierał nauki w Królewcu, w sierpniu 1646 zapisany został do Gimnazjum Akademickiego. W 1651 studiował w Lipsku, w 1652 w Strasburgu (prawo), 6 IV 1653 (z kolegami z Gdańska Constantym Giesem i Ludwigiem Schlieffem (stryjem Daniela Schlieffa)) zapisał się na uniwersytet w Bazyli i już 16 maja tego roku na uniwersytet w Tybindze. Od 1 VI 1655 studiował w Lejdzie filozofię i literaturę. Po powrocie do Gdańska 18 XII 1659 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1666 został sekretarzem gdańskiej Rady Miejskiej.
W latach 1668–1669 wysłany do Warszawy jako przedstawiciel Gdańska na zbliżającą się elekcję. Po obiorze 19 VI 1669 na króla polskiego Michała Korybuta Wiśniowieckiego prowadził rozmowy ze skarbnikiem dworu księdzem Bonawenturą Madalińskim (1620–1691), z którego pomocą dążył (skutecznie) do zatwierdzenia przez nowego władcę dotychczasowych przywilejów miasta. 2 VII 1669 za pośrednictwem Bonawentury Madalińskiego poznał oczekiwania królewskie wobec Gdańska: król życzył sobie wówczas, aby władze miasta za należne królowi pieniądze zakupiły na jego potrzeby srebrną zastawę i tapicerię, miesiąc później kolejnym życzeniem króla był zakup owoców, prześcieradeł, wykonanie królewskiej liberii (strój koronacyjny), wybicie złotych i srebrnych monet okolicznościowych.
30 VIII 1669 przekazał Radzie Miejskiej Gdańska dodatkowe królewskie życzenia, związane z uroczystością koronacji wyznaczoną na 29 września. Tym razem chodziło o wykupienie klejnotów koronnych zastawionych przez poprzedniego króla polskiego Jana Kazimierza w Gdańsku u osób prywatnych. Pieniądze na wykup miałyby pochodzić z należnych królowi dochodów z gdańskiego portu. Równocześnie monarcha życzył sobie, aby owoce i jarzyny dostarczone zostały przed koronacją. Życzenia spełniono.
Od 1669 był podsyndykiem, w 1676 w tym charakterze uczestniczył w sejmie koronacyjnym po elekcji króla polskiego Jana III Sobieskiego. Był też obecny na sejmie w 1677, w tym roku objął urząd syndyka miejskiego. W listopdzie tego roku (1677) Rada Miejska z polecenia króla prowadziła przeciwko niemu dochodzenie w sprawie podejrzeń o zdradę stanu, miał bowiem w prywatnych rozmowach z posłem duńskim w Gdańsku i z ludźmi biskupa włocławskiego informować o niezadowoleniu części rajców z rządów Jana III Sobieskiego (przebywał wówczas w Gdańsku w związku ze sporami władz miasta z cechami i Trzecim Ordynkiem) i chęcią wyszukania przez nich innego władcy. Sprawę (za wiedzą króla) zatuszowano, zwracając mu jedynie uwagę, by w przyszłości wypowiadał się ostrożniej.
W 1654 w kościele NMP ożenił się z Constancią (29 I 1640 – pochowana 23 X 1721), córką kupca Winholda Conradi. W 1659 wiersz na ich cześć opublikował Jojann Berg z Lipska. Ojciec chrzczonych w kościele NMP: 1/ Gerharda Israela (chrzest 12 VI 1660 – pochowany 20 V 1716 tamże pod płytą nr 35), 2/ Johanna Adriana (chrzest 23 IX 1661), 3/ Anny Concordii (chrzest 5 VII 1663 – pochowana 30 IX 1680), 4/ Concordii (16 XI 1665 – 13 III 1736), od 25 X 1687 żony Thomasa Tympfa (zm. 1690), od 13 VI 1693 żony rajcy (od 1716) oraz burgrabiego królewskiego w Gdańsku (1732–1734) Heinricha Reinnera i 5/ Gabriela Winholda (chrzest 23 II 1671 – pochowany 25 IX 176).
Pochowany 30 X 1692 w kościele NMP w grobie nr 343, tamże spoczęła jego żona i synowie Gerhard Israel oraz Gabriel Winhold.
Bibliografia:
Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV–MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. Willem N. Du Rieu, Hagae Comitum 1875, s. 444.
Die Matrikeln der Universität Tübingen, Bd.2, berab. Albert Bürk, Wilhelm Wille, Tübingen 1953, s. 141, 256.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 335.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 154.
Rektoratsmatrikel der Universität Basel, Bd. 3 (1654-1764), https://www.e-codices.unifr.ch/de/list/one/ubb/AN-II-0004a.
Cieślak Edmund, Walki społeczno-polityczne w Gdańsku w drugiej połowie XVII wieku. Interwencja Jana III Sobieskiego, Gdańsk 1962, s. 189–190.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 115; 4, 378.
