Theodor Friedrich Kniewel, założyciel Stowarzyszenia Śpiewaczego
Książeczka programowa koncertu Stowarzyszenia Śpiewaczego pod dyrekcją Georga Schumanna, Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus 4 IV 1890
STOWARZYSZENIE ŚPIEWACZE W GDAŃSKU (Gesangverein zu Danzig, Danziger Gesangverein), od 21 IX 1899 Gdańska Akademia Śpiewu (Danziger Singakademie). Stowarzyszenie Śpiewacze (Danziger Gesangverein), amatorski chór mieszany, powstały 18 I 1818 z inicjatywy Theodora Friedricha Kniewela, działający z przerwami do 1945. Celem było wykonywanie oratoriów religijnych i świeckich oraz utworów chóralnych z udziałem solistów i towarzyszeniem orkiestry. Pierwszy koncert odbył się 4 III 1819 w sali balowej hotelu Russisches Haus przy Holzgasse 25 (ul. Kładki; zob. hotele. Tabela: Hotele do 1945), wykonano oratorium Georga F. Händla Mesjasz. W kolejnych wykonywano m.in. utwory pasyjne w okresie Wielkiego Postu i adwentu. Taki repertuar przeważał do końca istnienia stowarzyszenia.
Główną rolę w organizacji odgrywał kierownik muzyczny, jednocześnie dyrygent zespołu, który ustalał jego repertuar. Często zmieniający się prezesi zajmowali się sprawami administracyjnymi. Utwory prezentowano w gdańskich kościołach, a także w większych salach, na przykład hotelu „De Berlin” ( hotele. Tabela: Hotele do 1945) przy Vorstädtischer Graben 18 (ul. Podwale Przedmiejskie) czy Bractwa Strzeleckiego Fryderyka Wilhelma przy obecnej ul. 3 Maja ( Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki), gdzie 4 IV 1890 pod dyrekcją Georga Schumanna po raz pierwszy w Gdańsku wykonano kantatę na święto Reformacji Eine feste Burg ist unser Gott Johanna Sebastiana Bacha oraz zbiór pieśni żałobnych Ein deutsches Requiem (Niemieckie requiem) Johannesa Brahmsa (partie solowe śpiewali: sopranistka Katharina Brandstäter, siostra Georga Brandstätera, i Hermann Gausche, baryton z Frankfurtu nad Menem). W 1916 koncert charytatywny na rzecz pomocy ofiarom wojny odbył się w sali sportowej przy obecnej al. Zwycięstwa 15 (zob. też Opera Bałtycka). Ostatnie koncerty oratoryjne dano w adwencie 1944 oraz 7 I 1945 w Gdyni.
W 1917, w stulecie działalności, sekretarz organizacji Kurt Eduard Siebenfreund, opracował jej dotychczasową historię Hundert Jahre Danziger Singakademie 1818-1917. Denkschrift zur Feier des 100 jährigen Bestehens der Danziger Singakademie (E.V.) am 15./16. Dezember 1917, tym cenniejszą, iż materiały źródłowe, z których korzystał, uległy zniszczeniu w marcu 1945. MrGl
Członkowie Stowarzyszenia Śpiewaczego
| Rok
|
Liczba członków
|
| 1818
|
30
|
| 1840
|
53
|
| 1850
|
46
|
| 1870
|
126
|
| 1880
|
318
|
| 1890
|
290
|
| 1900
|
451
|
| 1910
|
409
|
| 1917
|
304
|
| MrGl
|
Ważniejsze koncerty Stowarzyszenia Śpiewaczego
| Data
|
Wykonywany utwór
|
| 4 III 1819
|
Mesjasz Georga F. Händla
|
| 24 XI 1821
|
Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta
|
| grudzień 1823
|
Msza Josepha Haydna
|
| 9 V 1840
|
Paulus Felixa Mendelssohna-Bartholdiego
|
| 12 II 1852
|
Sceny z „Fausta” Goethego księcia Antoniego Radziwiłła
|
| 18 IV 1862
|
Juda Machabeusz Georga F. Händla
|
| 13 XII 1862
|
Pory roku Josepha Haydna
|
| 24 III 1872
|
Pasja według św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha
|
| 14 IV 1878
|
Requiem Giuseppe Verdiego
|
| 9 XI 1883
|
Luter w Wormacji Ludwiga Meinardusa (400-lecie urodzin Marcina Lutra)
|
| 19 IV 1885
|
Pasja według św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha (200-lecie urodzin kompozytora)
|
| 4 XII 1892
|
Juda Machabeusz Georga F. Händla (75-lecie istnienia stowarzyszenia)
|
| 24 IV 1894
|
Schicksalslied Johannesa Brahmsa
|
| 21 IV 1906
|
Pasja według św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha
|
| 7 XII 1910
|
Quo vadis? Feliksa Nowowiejskiego
|
| 3 II 1922
|
Pory roku Josepha Haydna
|
| 3 IV 1942
|
Pasja według św. Jana Johanna Sebastiana Bacha
|
| MrGl
|
