STREMME HERMANN, rektor Technische Hochschule Danzig
| < Poprzednie | Następne > |
HERMANN STREMME (17 V 1879 Krefeld – 26 IV 1961 Berlin-Pankow), geolog, mineralog, rektor Technische Hochschule Danzig (THD). Syn kupca Heinricha (1854–1897) i Elise z domu Casteeli (1848–1933). Po maturze w gimnazjum realnym w rodzinnym mieście, studiował chemię, geologię i mineralogię w 1898 na uniwersytecie w Bonn i latach 1899–1903 w Berlinie. Od 1903 tamże doktor na podstawie pracy Zur Kenntnis der wasserhaltigen Aluminiumsilikate (O znajomości uwodnionych krzemianów glinu), napisanej pod kierunkiem Karla Ruffa.
Jako asystent prof. Wilhelma von Branca (Karl Wilhelm Franz Branco; 1844–1928) brał udział w badaniach kości dinozaurów odnalezionych w Afryce Wschodniej. W 1908 doktor habilitowany w dziedzinie geologii i mineralogii. W 1909 odkrył, że dwutlenek węgla unoszący się z głębszych warstw ziemi powoduje silne wietrzenie nadkładu (wierzchnia warstwa skał). Od 1912 profesor tytularny geologii i paleontologii na Uniwersytecie w Berlinie, zachowując stanowisko asystenta prof. von Branca. Pod wpływem Alberta Ortha (1835–1915), profesora i założyciela-rektora Uniwersytetu Rolniczego w Berlinie oraz światowej sławy rosyjskiego gleboznawcy Konstantina Glinki (1867–1927), który pomagał mu w niemieckim tłumaczeniu swego podręcznika „Почвоведение” („Gleboznawstwo”, niem. „Die Typen der Bodenbildung“, wyd. 1914) zafascynował się naukami o glebie. W 1914 przedstawił swoje opracowanie Rozmieszczenie typów gleb klimatycznych w Niemczech. Działał także w Bund Deutscher Bodenreformer (BDB; Stowarzyszenie Niemieckich Reformatorów Ziemskich) założonym przez Adolfa Damaschkego (1865–1935) w 1898.
W Gdańsku w latach 1914–1945 profesor zwyczajny mineralogii i geologii THD. Od 1915 do 1918 odbywał służbę wojskową jako geolog wojskowy, zajęcia na uczelni prowadziła za niego żona. Od 1 VII 1928 do 30 VI 1929 rektor THD. Wprowadził studia dyplomowe z geologii stosowanej i rolnictwa, w związku z czym oprócz mineralogii, geologii i paleontologii uczył także gleboznawstwa. W latach 1922–1925 dyrektor (prezes) gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego. Za czasów jego dyrektorowania, 2 XII 1922, Towarzystwo zawarło umowę z Senatem II Wolnego Miasta Gdańska o przejęciu przez władze w depozyt biblioteki naukowej Towarzystwa i zdeponowaniu jej w THD. W 1924 współzałożyciel Internationale Bodenkundliche Gesellschaft (Międzynarodowe Towarzystwo Gleboznawcze) w Rzymie i koordynator tworzenia map glebowych Europy. W latach 1940–1945 odpowiedzialny za kierowanie działem gleboznawstwa regionalnego ośrodka badawczego Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie (Reichsgau Danzig-Westpreußen), zajmującym się badaniami gleby i wód gruntowych, których wyniki ukazały się w serii publikacji.
Jego międzynarodowa reputacja skłoniła ZSRR do przeniesienia go w 1946 z Gdańska do Berlina Wschodniego, gdzie został
referentem w niemieckim Zarządzie Rolnictwa i Lasów, od 1947 dyrektor założonego przez siebie Instytutu Kartografii Glebowej (Institut für Bodenkartierung) Strefy Radzieckiej (później Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD)), od 1950 w Ministerstwie Rolnictwa i Lasów w Berlinie. Zajmował się głównie gleboznawstwem i związanym z tym krajobrazem, tworząc mapy glebowe, zawierające informacje o ryzyku erozji lub potrzebie nawadniania lub drenażu, publikowane wraz z wynikami jego badań w założonej przez niego w 1951 serii wydawniczej „Bodenkunde und Bodenkultur” („Gleboznawstwo i kultura gleby”). Od 1952 na emeryturze, dopiero w 1959 zwolniony z obowiązków dyrektora instytutu.
Od 1912 mąż Antonie (1882–1961), córki inżyniera kolejnictwa Eberharda Täubera (ur. 1841) i Rosalie z domu Lewin (ur. 1855), doktor geologii, od 1901 członkini BDB, w latach 1915–1918 asystentki w Instytucie Mineralogii i Geologii THD, założycielki i przewodniczącej Stowarzyszenia Gospodarczego Gospodyń Gdańskich (Wirtschaftsbund Danziger Hausfrauen e.V.), posłanki do Volkstagu II WMG. Ojciec Helmuta (1916–2009), geologa, gleboznawcy, dyrektora Krajowego Urzędu Geologicznego w Szlezwiku-Holsztynie w Kilonii, profesora geologii tamtejszego uniwersytetu, paleopedologa, od 1993 honorowego członka Deutsche Bodenkundliche Gesellschaft (DBG; Niemieckie Towarzystwo Gleboznawcze) oraz Hildegardy (ur. 1914).
Pochowany na cmentarzu Dorotheenstädtisch-Friedrichswerderscher Friedhof I w Berlinie.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, 988, t. 639–641 (akta osobowe, zespół Technische Hochschule Danzig).
Beiträge und Dokumente zur Geschichte der Technischen Hochschule Danzig 1904-1945, Hannover 1979, s. 162.
Blume Hans-Peter, Stremme Hermann, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 25, Berlin 2013, s. 541.
