STUDIO RAPSODYCZNE
| < Poprzednie | Następne > |
STUDIO RAPSODYCZNE, teatr powstały po przemianach „październikowych” 1956, zaangażowany ideowo oraz społecznie, stawiający sobie za cel kształtowanie poglądów młodego odbiorcy. Działał w Gdańsku, w latach 1957–1966, jako jedyna w Polsce scena przeznaczona dla młodzieży szkolnej (głównie licealnej). Przez pierwsze cztery lata teatr prowadziła jego inicjatorka i organizatorka, reżyserka i działaczka kulturalna, Malwina Szczepkowska, od 1961 – aktorka i kierowniczka artystyczna, Halina Dąbrowska.
Zespół artystyczny tworzyli aktorzy zawodowi oraz amatorzy, którzy na scenie Studia doskonalili swoje artystyczne umiejętności. Byli wśród nich: Bernadetta Haska, Janina Heine, Wanda Karasińska, Maria Kowalówna, Nina Mieszkowska, Barbara Nowakowska, Zofia Piotrowska, Irena Starkówna, Izabella Sworowska, Anna Rummlowa, Józef Korzeniowski, Eugeniusz Kujawski, Jerzy Leszczyński, Edward Ożana, Edward Rauch, Henryk Zienkiewicz, a także Gwidon Bielecki i Krystyna Nowakowska. Oprawą scenograficzną zajmował się Feliks Krassowski.
Celem twórców teatru była pomoc młodym widzom w poznaniu i przyswojeniu arcydzieł literatury, rozbudzenie zainteresowania sztuką, jak również krzewienie kultury języka polskiego. Popularyzowanie sceny i literatury w sposób otwarty służyć miało wyrobieniu dojrzałego odbiorcy sztuki. W pracy artystycznej eksponowano tekst literacki oraz mowę sceniczną. Za pomocą formy rapsodu, a więc sztuki żywego słowa, aktorzy rozbudzali wyobraźnię i wrażliwość odbiorców. Ograniczono takie środki wyrazu, jak dekoracja czy rekwizyty na rzecz gestu, ruchu, muzyki oraz pantomimy.
W repertuarze Studia Rapsodycznego dominowały utwory poetyckie, nierzadko dramaty. Już pierwsze przedstawienie poetyckie Strójcie mi, strójcie narodową scenę, będące inscenizacją fragmentów Wyzwolenia, Nocy listopadowej oraz Wesela Stanisława Wyspiańskiego, którego premiera odbyła się 7 X 1957, przyniosło Studiu rozgłos i uznanie. Wśród kolejnych premier znalazły się m.in. widowiska: Szkoła obyczajów (na podstawie fragmentów dzieł twórców polskiego oświecenia: Wojciecha Bogusławskiego, Franciszka Zabłockiego, Juliana Ursyna Niemcewicza), Sława dla Salomei (na podstawie fragmentów utworów Juliusza Słowackiego), Ballada o Galileuszu Bertolta Brechta (polska prapremiera), Wierna rzeka Stefana Żeromskiego, Wojna i pokój Lwa Tołstoja, Gwiazdy dla wszystkich, sztuka poświęcona życiu i twórczości Marii Konopnickiej, Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Poemat pedagogiczny Antoniego Makarenki czy Cenniejsze niż życie, w którym wystawiono fragmenty trzech dramatów Stefana Żeromskiego: Sułkowski, Turoń i Róża.
Teatr doczekał się 20 premier, rocznie dając 240 spektakli z udziałem 100 000 widzów. Cieszył się popularnością nie tylko w Gdańsku i regionie gdańskim, występował gościnnie m.in. w województwach bydgoskim, lubelskim i wrocławskim. Tradycją stały się dyskusje prowadzone z młodzieżą po zakończonym spektaklu. Patronat nad placówką sprawował Wydział Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku. Mimo starań – nie udało się przejąć prowadzenia teatru przez władze miejskie, chociaż jego popularność stawiano na równi z teatrem studenckim Bim-Bom.
Teatr borykał się z trudnościami organizacyjnymi i finansowymi. Nie posiadał własnej siedziby, korzystał z sali imprezowej Miejskiego Domu Kultury przy ulicy Wajdeloty 13, nierzadko odbywając próby w garderobie. Finansowanie działalności Studia Rapsodycznego ponosiło Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, przekazując na ten cel 550 000 zł rocznie, była to jednak kwota zbyt niska i Kuratorium Okręgu Szkolnego w Gdańsku dopłacało do każdego biletu (5 zł) kwotę 11,80 zł. Teatr zakończył swoją działalność ostatecznie 31 VIII 1966.
