SZCZYPIŃSKI ZBIGNIEW, socjolog, publicysta, poseł
| < Poprzednie | Następne > |
(z lewej) podczas wystawy w Muzeum Narodowym w Gdańsku poświęconej 30. rocznicy powstania Stoczni Gdańskiej, 1 IX 1977
ZBIGNIEW SZCZYPIŃSKI (ur. 11 VIII 1939 w Gdyni) socjolog, publicysta, poseł na Sejm RP. Syn Aleksandra (22 II 1913 – 5 X 1996), marynarza oraz Walerii (9 XII 1908 – 1 IV 1998), brat Krystyny (ur. 1938), Adama (ur. 1941) oraz Tadeusza (ur. 1945). Absolwent Szkoły Podstawowej nr 21 w Gdyni, w 1958 II Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni. W latach 1959–1963 student Socjologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego (w ramach pierwszego rocznika po powrocie socjologii na polskie uniwersytety po Październiku 1956). W trakcie studiów stacjonarnych prowadził badania socjologiczne na zlecenie m.in. Ośrodka Badania Opinii Publicznej przy Polskim Radiu (1959–1960), Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej (1960–1962), Instytutu Socjologii Miasta Polskiej Akademii Nauk (1963–1964).
Od 1963 był pracownikiem Stoczni Gdańskiej, w utworzonej w 1962 Pracownii Socjologii i Psychologii Pracy, prowadzącej głównie badania psychologiczne związane ze zdolnością do podjęcia pracy (np. dźwigowego, pracy na wysokościach, prowadzenia pojazdów) oraz socjologiczne związane z fluktuacją kadr, która w tym czasie wynosiła ok. 40% wśród nowozatrudnionych. Po czterech miesiącach (w 1963) został jej kierownikiem, zmieniając nazwę na Pracownię Socjologii i Psychologii Pracy oraz profil. Jako twórca koncepcji jej działania przygotowywał metody i narzędzia pracy, m.in. kompleksowy program humanizacji pracy oraz informator dla nowozatrudnionych pracowników.
Od lutego 1970 kierownik Działu Kadr Stoczni Gdańskiej; od 1972 kierownik Działu Analiz Społecznych i Humanizacji Pracy, który obejmował zespół socjologiczno-psychologiczny, a także wszystkie jednostki związane z kulturą i informacją, tj. stoczniowy Dom Kultury, bibliotekę, stoczniowe radio, tygodnik „Głos Stoczniowca”. Był też koordynatorem (1976–1977) służb socjo-psychologicznych działających w polskich stoczniach oraz w innych przedsiębiorstwach wchodzących w skład Zjednoczenia Przemysłu Okrętowego.
W początkach 1980 objął stanowisko kierownika Biura ds. Osobowych i Analiz Społecznych. W trakcie sierpniowego strajku uczestniczył w negocjacjach z komitetem strajkowym Stoczni Gdańskiej wraz z dyrektorem zakładu Klemensem Gniechem (14–16 VIII 1980). W 1981, po wprowadzeniu stanu wojennego, zwolniony ze Stoczni Gdańskiej decyzją dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego gen. dyw. Józefa Użyckiego, członka Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Następnie pracował fizycznie m.in. przy dezynsekcji owadów, jako malarz pokojowy, drwal, pracownik rezerwy portowej w gdyńskim porcie, pomocnik murarza. Pracował fizycznie, a w dowodzie osobistym miał fikcyjne potwierdzenie pracy w charakterze młodszego bibliotekarza wystawione przez Lucynę Żuk, kierowniczkę czytelni naukowej przy ul. Obrońców Wybrzeża, filii Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej.
W 1987 Komitet Wojewódzki PZPR w Gdańsku wydał zgodę na podjęcie przez niego pracy na pół etatu w charakterze starszego wykładowcy na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (UG). Jako pracownik UG prowadził wykłady z socjologii organizacji na uniwersytecie oraz w ramach wymiany kadry dydaktycznej na Politechnice Gdańskiej. W latach 1989–1991 twórca i kierownik Ośrodka Badań Społecznych w Regionie Gdańskim NSZZ Solidarność oraz członek zarządu Stowarzyszenia Działaczy Samorządu Pracowniczego. W latach 1991–1994 doradca, a następnie dyrektor ds. pracy w Gdańskiej Stoczni Remontowej.
Od 16 XI 1994, z ramienia Unii Pracy (i z gdańskiego okręgu wyborczego), poseł na Sejm RP II kadencji (1993–1997), mandat objął po śmierci posłanki Haliny Licnerskiej. Zasiadał w Komisji Obrony Narodowej; Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług; Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy Centrum Administracyjnego i Gospodarczego Rządu; Komisji Polityki Społecznej. W trakcie kadencji, na początku 1996, wystąpił z Unii Pracy. W 1997 bezskutecznie ponownie ubiegał się o mandat poselski z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, z rekomendacji Polskiej Partii Socjalistycznej.
Od 1997 do przejścia na emeryturę w 2004 pracował w Gdańskiej Stoczni „Remontowa” oraz Rafinerii Gdańskiej w charakterze doradcy prezesów zarządów, odpowiednio Piotra Soyki oraz Włodzimierza Dyrki.
W latach 2009–2010 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej; w tym samym czasie był członkiem Rady Naczelnej tej partii. W latach 1999–2002 pełnił funkcję wykładowcy i dziekana w Wyższej Szkole Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Politycznych w Gdyni.
W latach 2016–2023 autor ponad 500 tekstów publicystycznych zamieszczanych w „Studio Opinii”, niezależnym portalu dziennikarskim im. Stefana Bratkowskiego i Bogdana Misia. W 2018 współzałożyciel oraz prezes Zarządu Stowarzyszenia Strażników Pamięci Stoczni Gdańskiej (formalnie zarejestrowanego 28 XI 2018). Wraz z
Andrzejem Nawrockim redaktor naczelny dwóch tomów Stocznia Gdańska jaką pamiętamy. Wspomnienia Stoczniowców, wydanych w 2020 i 2021.
Dwukrotnie żonaty. Ojciec Anny.
