TOLKIEN JOHANN BENJAMIN, zegarmistrz
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN BENJAMIN TOLKIEN (Tollkien, Tollkühn, czerwiec 1752 Gdańsk– Zaroślak – 27 I 1819 Londyn), zegarmistrz, sprzedawca porcelany, według tradycji rodzinnej uzdolniony klawesynista. Pochodził z rodziny luterańskich pietystów, być może sympatyzującej z herrnhutami (których wspólnota istniała w Gdańsku od co najmniej 1779). Syn Christiana Tolkiena (1706–1791), pirotechnika w korpusie artylerii Garnizonu Gdańskiego oraz Anny Euphrosiny (1719–1792), z domu Bergholtz.
Ochrzczony 11 VI 1752 w kościele Zbawiciela na Zaroślaku Jego chrzestnymi byli między innymi Johann George Rohn, mistrz kuśnierski (po nim otrzymał pierwsze imię), Martin Wilcke, przedstawiciel rodziny kuśnierskiej znanej w Gdańsku już w XVII wieku, oraz piekarz Benjamin Sonnenstrom (Sonstrom; po nim otrzymał drugie imię). Młodszy brat Daniela Gottlieba (1746 Gdańsk– Biskupia Górka – maj 1813 Londyn), miał siostry Annę Elisabeth (1749 – około 1787) i Eleonorę Renatę (1756 – 1829 Gdańsk). Z rodziną mieszkał na Zaroślaku w jednopiętrowym domu przy Letzte Gasse nr 28 (ul. Poślednia).
Po 1770, w ślad za starszym bratem, wyemigrował do Londynu, gdzie notowany był od 1777 jako John Benjamin Tolkien. Nie uzyskał statusu obywatela Wielkiej Brytanii, figurował w dokumentach jako obcokrajowiec. W 1792 został współwłaścicielem firmy zegarmistrzowskiej Gravell & Tolkien przy St. John Street nr 49 w Londynie, kontynuującej tradycje zegarmistrza londyńskiego Eardleya Nortona (1728–1792). Jeden z pierwszych zegarów kominkowych Gravella i Tolkiena znajduje się w Pałacu Zimowym petersburskiego Ermitażu, a zegarek kieszonkowy tej firmy jest częścią kolekcji British Museum w Londynie. W 1808 był właścicielem firmy „Tolkien & Dancer Watch-movement & Tool-manufacturer” przy St. John's Street nr 145 w Londynie sprzedającej porcelanę i szkło. W 1813 zbankrutował.
27 IV 1777 w kościele St. James's w Clerkenwell zawarł związek małżeński z Mary Warner (zm. 1780) i przystąpił z żoną do wspólnoty wczesnometodystycznej, znanej jako Countess of Huntingdon's Connection ('Koneksja Hrabiny Huntingdon'). Po raz drugi ożenił się w kościele St. Sepulchre w Holborn 22 IV 1781 z Mary Wall (1746–1837). Miał z nią synów Benjamina Tolkiena (1782–1787), George'a Tolkiena (1784–1840), w 1799 czeladnika w zakładzie kuśnierskim stryja Daniela „Furrier Trade” przy Cheapside w Londynie, nauczyciela muzyki i śpiewaka teatralnego oraz Johna Benjamina Tolkiena (1788–1859), dżentelmena, agenta ubezpieczeniowego. Rodzina mieszkała przy White Lion Street nr 77 w modnej londyńskiej dzielnicy georgiańskiej Pentonville.
Pochowany z żoną Mary na nonkonformistycznym cmentarzu Bunhill Fields w Londynie, w części związanej z członkami Bible Society. Był prapradziadkiem (w linii syna George'a) słynnego angielskiego pisarza Johna Ronalda Reuela Tolkiena (1892–1973).
