TRZETRZEWIŃSKI STANISŁAW, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
STANISŁAW TRZETRZEWIŃSKI (6 VII 1901 Kijów – 2 VIII 1964 Gdańsk), inżynier elektryk, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Karola (1877 – 24 VI 1926 Warszawa), inżyniera górnika, urzędnika w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, i Leontyny z domu Lisowskiej (1880 – 13 VII 1961 Warszawa). Brat Władysława, lekarza, oraz Haliny zamężnej Jabłońskiej.
W 1919 zdał maturę w gimnazjum prywatnym w Charkowie, a w 1920 w Gimnazjum im. Edwarda Aleksandra Rontalera w Warszawie, ponieważ rosyjska matura nie uprawniała do odbycia studiów wyższych w Polsce. Walczył w wojnie polsko-rosyjskiej w 1920. W 1928 ukończył Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej, uzyskując stopień inżyniera elektryka.
W latach 1925–1934 zatrudniony jako asystent na Politechnice Warszawskiej. W okresie 1929–1933 radca do spraw wynalazczości, m.in. z zakresu miernictwa, wysokich napięć, lamp (jonowych, elektronowych, rentgenowskich) i grzejnictwa w Urzędzie Patentowym w Warszawie. W latach 1934–1939 pracował w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych (PZTiR) w Warszawie, gdzie pełnił funkcję kierownika Działu Badań Materiałów Magnetycznych i kierował biurem patentowym. W 1936 skonstruował wzmacniacz małej częstotliwości, a w 1938 skalę do radioodbiorników produkowanych w PZTiR. Był także twórcą przenośnika telefonicznego. Od 1937 właściciel kancelarii patentowej w Warszawie, w 1938 nominowany przez po Ministra Poczt i Telegrafów na członka komisji kodyfikacji prawa patentowego. Walczył w wojnie obronnej w 1939, w czerwcu 1940 ze względu na stan zdrowia został zwolniony ze stalagu w Grossborn (Borne-Sulinowo). Do 1944 prowadził własne biuro elektroinstalacyjne w Warszawie. W marcu 1945 został członkiem Pomorskiej Grupy Operacyjnej w Bydgoszczy, gdzie zorganizował Wojewódzki Urząd Samochodowy.
W Gdańsku od października 1945. Od 11 XI 1945 do sierpnia 1964 pracownik PG, początkowo na stanowisku zastępcy profesora, od listopada 1951 doktor (na Wydziale Elektrycznym) na podstawie rozprawy Uchyb przypadkowy w pomiarach elektrycznych, od czerwca 1955 docent, od 1963 profesor nadzwyczajny (tytularny). W latach 1946–1952 kierownik Katedry Miernictwa Elektrycznego i Pomiarów Maszyn, w okresie 1945–1946 zastępca dziekana, między 1953 a 1964 kierownik Katedry Miernictwa Elektrycznego, od 1946 do 1949 oraz od 1956 do 1958 prodziekan, a następnie, w latach 1958–1964, dziekan Wydziału Elektrycznego.
Twórca gdańskiej szkoły miernictwa elektrycznego. Autor publikacji na temat miernictwa, prawa patentowego i elektryki. Współautor i redaktor skryptu Laboratorium miernictwa elektrycznego (1958), tłumacz z języka rosyjskiego pracy Walentego N. Milsztejna Zależności energetyczne w miernikach elektrycznych (1963).
W latach 1929–1964 był członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich. W marcu 1945 zorganizował jego oddział w Bydgoszczy; w okresie 1946–1947 był sekretarzem stowarzyszenia (biuro organizacji mieściło się w jego mieszkaniu przy ul. Matejki 23), a w latach 1947–1949 przewodniczył oddziałowi gdańskiemu. Członek Centralnej Komisji Normalizacyjno-Elektrotechnicznej. Należał do Związku Nauczycielstwa Polskiego, Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, którego oddziałowi gdańskiemu przewodniczył w latach 1961–1964. W 1950 był organizatorem IX Konferencji Miernictwa Elektrycznego w Gdańsku.
Został odznaczony m.in. Srebrnym (1938) i Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Żonaty był z Zofią z domu Szczech (14 V 1905 – 28 XII 1965 Gdańsk), pracującą w Urzędzie Wojewódzkim. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Gapiński Szczepan, Absolwenci Politechniki Gdańskiej i ich osiągnięcia w dziedzinie elektrotechniki i elektroniki, Gdańsk 2020, s. 100–101.
Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 695.
Politechnika Gdańska 1945–1970. Księga Pamiątkowa, red. Barbara Mielcarzewicz, Gdańsk 1970, s. 230.
