UNRRA
| < Poprzednie | Następne > |
UNRRA, United Nations Relief and Rehabilitation Administration (Administracja Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy), organizacja utworzona na mocy porozumienia zawartego 9 XI 1943 w Atlantic City (USA), z inicjatywy USA, Wielkiej Brytanii, ZSRR i Chin, przez przedstawicieli 44 państw (w tym Polski), należących do koalicji antyniemieckiej i antyjapońskiej lub neutralnych. Ostatecznie przystąpiło do niej 48 państw.
Powstała do niesienia pomocy państwom i regionom w Europie i Azji, które się po nią zgłosiły, szczególnie tym dotkniętym zniszczeniami spowodowanymi przez II wojnę światową. Na fundusz operacyjny składały się państwa należące do UNRRA, które nie znalazły się pod niemiecką i japońską okupacją. Służył on finansowaniu akcji pomocy i odbudowy oraz różnego rodzaju świadczeń, między innymi z zakresu służby zdrowia i opieki społecznej. Na ogólną liczbę 48 państw członkowskich do grupy finansującej należały 32 państwa. Wartość ogólnej pomocy udzielonej przez organizację wyniosła 3,97 mld dolarów. Największymi ofiarodawcami były USA (68 % ogólnej wartości świadczeń), Wielka Brytania (15,7%) i Kanada (3,5%), a głównymi odbiorcami – Chiny (około 530 mln dolarów), Polska (481 mln dolarów) i Włochy (421 mln dolarów).
Centrala UNRRA mieściła się w Waszyngtonie, natomiast okręgowa siedziba w Londynie kierowała misjami w różnych krajach europejskich. W Europie UNRRA zakończyła działalność z końcem 1946, zaś na Dalekim Wschodzie w pierwszym kwartale roku 1947. W Polsce UNRRA rozpoczęła działalność już z chwilą częściowego oswobodzenia kraju. Pierwsze jej transporty nadchodziły przez rumuński port w Konstancy. Ze względu jednak na trudności komunikacyjne rozmiary pomocy były nieduże. Dopiero z chwilą uruchomienia portów w Gdańsku i Gdyni nabrała ona odpowiedniego rozmachu. Pierwszy statek z darami UNRRA przybył do gdańskiego portu 18 IX 1945. Był to amerykański transportowiec „Oremar” typu „Liberty”. Dostarczono nim 1450 ton żywności, 1075 ton mydła, 900 ton odzieży używanej i 100 ton odzieży nowej, 100 ton zelówek, 800 ton narzędzi i maszyn rolniczych, 310 ton taboru kolejowego, 150 ton karbidu i 450 ton innych towarów. Do przewiezienia takiej masy towarów w głąb kraju potrzeba było ponad 500 kolejowych wagonów towarowych.
W kolejnych transportach były przewożone na statkach w częściach: ciągniki, samochody ciężarowe, parowozy i maszyny rolnicze. Ich montaż odbywał się między innymi w Stoczni Nr 1 w Gdańsku ( Stocznie po 1945. Zjednoczenie Stoczni Polskich). Do końca 1946 zmontowano tu 1812 ciągników, 20 parowozów, 500 samochodów ciężarowych i setki maszyn rolniczych.
Do czasu zakończenia działalności UNRRA w Europie Polska otrzymała od niej około 2 mln ton różnych towarów w postaci między innymi artykułów odzieżowych i tekstylnych, przemysłowych, rolniczych i medycznych oraz materiałów płynnych, jak ropa, benzyna i olej. Ponadto dostała 140 000 koni i 17 tysięcy bydła rogatego oraz kilka milionów pięciokilogramowych paczek żywnościowych z niewykorzystanych zapasów wojskowych. Znaczna część tej pomocy dostarczona została drogą morską do portu w Gdańsku.
